مروری بر اظهارات جنجالی رئیس‌جمهور ترکیه

بیش از چهار ماه از ریاست جمهوری اردوغان می‌گذرد و وی امروز در یکی از مجلل‌ترین کاخ‌های ریاست جمهوری جهان، هرازچندگاهی به دلیل اظهارات‌ جنجالی‌اش مورد انتقاد گسترده قرار می‌گیرد. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه از جمله سیاستمدارانی است که اغلب با مواضع، سخنان و تصمیمات جنجالی‌اش شناخته می‌شود، به صدر اخبار رسانه ها می‌رود و احتمالا در ادامه اقدام به تکذیب و تصحیح آن می‌کند. اردوغان 60 ساله که این روزها از کاخ سفید جنجالی خود پذیرای صدای منتقدان و مخالفان است، 100 روزه‌گی ریاست جمهوری خود را پس از 11 سال نخست وزیری جشن گرفته است، کسی که پس از دریافت اولین رای مستقیم مردم برای حضور در این سمت، سودای افزایش اختیارات رئیس جمهوری ترکیه را در سر می‌پروراند. رئیس جمهور ترکیه اما در چهار ماه نخست حضور در این سمت سخنان، تصمیمات و مواضعی را بیان کرد که جنجال برانگیز شد و علاوه بر آنکه خشم و اعتراض و انتقادات بسیاری به همراه داشت، بیش از پیش به حاشیه رانده شدن این سیاستمدار ترک را عیان کرد. اردوغان و نابرابری زن و مرد از جمله اظهارات جنجال برانگیز اردوغان در چند ماه اخیر را می‌توان به سخنان وی درباره نابرابری زنان و مردان دانست که وی را به تکذیب این سخنان واداشت. اردوغان در سخنانی در انجمن زنان «کادم» با بیان اینکه نمی‌توان زن و مرد را برابر دانست. این با طبیعت در تضاد است، گفت: زنان باردار و شیرده نمی‌توانند تحت همان شرایطی کار کنند که مردان می‌کنند. این سخنان حملات شدیدی علیه رئیس جمهوری ترکیه به همراه داشت تا جایی که وی دو روز پس از این سخنرانی، گزارش روزنامه‌ها را تکذیب کرد و عنوان کرد که از طرفداران برابری حقوق زن و مرد است و رسانه‌ها به عمد جملات او را وارونه انتشار داده‌اند. اردوغان پیشتر عنوان کرده بود که آرزو دارد هر زن ترکیه، دست کم سه فرزند داشته باشد. اردوغان و کشف آمریکا از سوی مسلمانان رئیس جمهوری ترکیه این بار در جمعی با حضور نمایندگان مسلمان آمریکای لاتین، سخنانی را عنوان کرد که تا چند روز دست مایه طنز و به سخره گرفته شدن از سوی رسانه ها و مردم شده بود. اردوغان در این سخنان که به طور مستقیم از تلویزیون ملی این کشور پخش می‌شد وقتی می خواست از سابقه دیرینه مسلمانان و آمریکای لاتین بگوید، عنوان کرد: تماس‌ها میان آمریکای لاتین و اسلام به سده ۱۲ میلادی بازمی‌گردد؛ دریانوردان مسلمان در سال ۱۱۷۸ به آمریکا رسیدند... و کریستف کلمب خود به مسجدی در بالای تپه‌ای در حاشیه سواحل کوبا اشاره کرده است. سخنان اردوغان درباره کشف آمریکا از سوی مسلمانان به همین جا ختم نشد و وی در ادامه آمادگی ترکیه برای ساخت مسجدی بر همان تپه را عنوان کرد. این در حالی است که بسیاری از منتقدان سخنان اردوغان، عنوان داشتند که اشاره کلمب به مسجدی در حاشیه سواحل کوبا، قرائت اشتباه از دست نوشته های وی است و برخی نیز این سخنان را تمایل اردوغان برای مطرح شدن در رسانه ها و حتی کشورگشایی عنوان کردند. اردوغان و حمله به جایزه نوبل و شورای امنیت اردوغان این بار در سخنانی در مراسم اعطای جایزه ریاست جمهوری ترکیه سخنان پرحاشیه ای را بیان کرد و به ساختار شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین کمیته جوایز نوبل حمله کرد. وی در این مراسم تصمیم گیری در این دونهاد را بر اساس ایدئولوژی و باورها عنوان کرد و گفت: «نهادهای بین‌المللی براساس ایدئولوژی‌، سیاست و باورهایشان تصمیم می‌گیرند. آیا جایزۀ نوبل می‌تواند بی‌طرفانه اهدا می‌شود؟ خیر. آیا شورای امنیت سازمان ملل بی‌طرفانه تصمیم می‌گیرد؟ هرگز.» این دومین بار است که رئیس جمهور ترکیه کمیتۀ نوبل را مورد حمله قرار می‌دهد؛ وی پیشتر در آگوست 2013 به خاطر اهدای جایزۀ صلح نوبل سال 2005 به سیاستمدار مصری، «محمد البرادعی»، کمیتۀ نوبل را مورد انتقاد شدید قرار داد. اردوغان و بازگشت به دوران عثمانی « باید روابطمان را با ریشه‌هایمان تقویت کنیم؛ متاسفم که برخی نمی‌توانند نوشته های روی قبرها را بخوانند» این سخنان رجب طیب اردوغان در انتقاد از منسوخ شدن خط و زبان عثمانی در ترکیه است. رئیس جمهور ترکیه در این سخنان که به شدت مورد هجمه مخالفان وی قرار گرفته استف تاکید کرد که دروس و رسم الخط عربی و عثمانی به ترکیه باز خواهد گشت؛ وی گفت: کسانی در این کشور هستند که نمی‌خواهند این زبان تدریس شود. این خطر بزرگی است و چه آنها بخواهند و چه نخواهند زبان عثمانی در این کشور تدریس و آموخته خواهد شد. اردوغان پیشتر نیز به اینکه جوانان ترکیه دانشمندان و هنرمندان غربی را می‌شناسند اما هنرمندان و دانشمندان مسلمان و ترک را نمی‌شناسند اعتراض کرده بود، وی در این باره گفته بود: گر از دانش‌آموزان بپرسید که انیشتین کیست، هریک از آنها پاسخی به شما می‌دهند. اما اگر از آنها بپرسید که ابن سینا کیست، اکثراً اطلاعی ندارند. اردوغان اما این روزها علاوه بر تمامی این اظهارات و سخنان به دلیل برپا کردن کاخ سفید ریاست جمهوری مورد انتقاد مخالفان خود است. اردوغان 60 ساله امروز در یکی از بزرگترین و مجلل ترین اقامت‌گاه های یک رئیس جمهور حضور دارد که این موضوع به خودی خود اهداف و تفکرات اردوغان را برای ادامه حضور طولانی مدت در ترکیه و افزایش اختیارات خود تقویت می‎‌کند.