مصلحت‌اندیشی اصولگرایانه؛ آیت الله یزدی را به سمت ائتلاف با مصباح یزدی می‌کشاند؟

اصولگرایان بی «شیخ» مانده‌اند، به کما رفتن ناگهانی آیت الله مهدوی کنی، مرد اعتدال گرا و وحدت بخش جریان راست سیاسی کشور و فقدان حبیب الله اصولگرایان، «بحران رهبری» را به بطن جریان راست سنتی آورده است. مرجعیتی که میانه دار و شاقول وحدت اصولگرایان قرار گیرد و بتواند در روزهایی که رقیب اصلاح طلب هر روز پرتحرک تر و سرحال تر می شود و تدارک سازی برای انتخابات پیش رو را به جد آغاز کرده است، مانع افزایش واگرایی ها در بدنه راست سیاسی کشور و جولان دادن نوآمدگان اصولگرا به مثابه چند انتخابات پیشین شود.

در این میان اما سکوت نسبی آیت الله قم نشین اصولگرایان سنتی به بحران رهبری در این جریان دامن زده است. آیت الله یزدی که در چند انتخابات گذشته در کنار آیت الله کنی نقشی محوری در کنار هم قرار دادن اصولگرایان داشت دلخور از تفرقه افکنی برخی یاران برخاسته از تشکل تحت مدیریتش در قم، بنا را بر سکوت گذاشته است و اگر هم لب به سخن می گشاید از دلخوری هایش می‌گوید. شیخ محمد یزدی تنها چند روز پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری انتقادات تند و تیزی را از آیت‌الله مصباح‌یزدی کرد و صراحتا اعلام کرد که رفتارهای پدر معنوی پایداری‌ها کار را تا انشعاب جامعه مدرسین حوزه علمیه قم پیش برده بود.

جامعتین به کما می رود؟
این به کما رفتن و آن سکوت است که این روزها جوانترهای روحانیت را برآن داشته است که خود پرچم وحدت را به دست بگیرند تا شاید با کنار هم قرار دادن پدران روحانی اصولگرایان، فضا را برای کنار هم نشستن مردان اصولگرا فراهم سازند.

در همین راستاست که طیفی از اصولگرایان با مدیریت سیدرضا تقوی عضوی از جامعه روحانیت مبارز تلاش برای به وحدت رسیدن اصولگرایان در فاصله ۲ ساله تا انتخابات مجلس را از مدتی پیش آغاز کرده اند، برگزاری جلسات هم اندیشی بین جریانات سیاسی اصولگرا که بنا بر اخبار منتشر شده از سنتی ها تا نوآمدگان اصولگرا و حتی وزرای احمدی نژاد نیز در آن حضور دارند بخشی از این تدارک سازی سیاسی برای رسیدن به وحدت است. گام دوم اما گویی قرار است در جهت نزدیک کردن و آشتی دادن آیت الله یزدی و آیت الله مصباح برداشته شود. چه آنکه سنتی های اصولگرا به نیک می دانند یک کانال رسیدن به وحدت حداکثری بین اصولگرایان در شرایط فعلی از جبهه پایداری و پدرمعنوی آنها می گذرد.

جبهه‌ای جزیره‌ای زیر عبای مصباح
جبهه پایداری سال ۹۰ در آستانه انتخابات مجلس نهم سر برآورد تا طیفی از اصولگرایان زیر عبای آیت الله مصباح که حسابش را از دو یار قدیمی و هم طیفی خود یعنی آیت الله مهدوی کنی و آیت الله یزدی جدا کرده بود، جمع شوند و خودشان پرچم اصولگراتر بودن و استقلال را بالا ببرند.

حضور مستقل جبهه پایداری در انتخابات مجلس نهم، بخشی از تحرکات جزیره ای این طیف از اصولگرایان بود. تحرکاتی که دامنه آن به انتخابات ریاست جمهوری یازدهم کشیده شد و آنها حاضر نشدند زیر عبای جامعتین حرکت کنند و باز هم زیر پرچم آیت الله مصباح کاندیدایی مستقل را روانه صندوق های رای کردند.

همین اقدامات بود که به زعم بسیاری از اصولگرایان زمینه ناکامی راست‌های سیاست ایران در مقابل اصلاح طلبان را فراهم ساخت.همین تنش‌ها و دلخوری‌های ۳ ساله اصولگرایان با این اقدامات جزیره ای پایداری ها به خوبی به آنها فهمانده است که برای رسیدن به وحدت باید اول از همه نوآمدگان تندرو اصولگرا را تحت کنترل درآوردند تا شاید اینگونه مانع پراکنده شدن و شکسته آرا اصولگرایان به مثابه چند انتخابات گذشته شوند.

از همین روست که یک روز خبر می رسد پیران سیاست دیده موتلفه پای در مسیر قم نهاده و به دیدار آیت الله مصباح رفته اند و روزی دیگر خبر می رسد که سیدرضا تقوی مردی از جامعه روحانیت مبارز که این روزها میانه دار تحرکات اصولگرایی شده است تلاش دارد که دو آیت الله قم نشین را آشتی دهد. تقوی که مدتی است جلسات هم اندیشی اصولگرایان را برپا می کند، در تازه ترین گام از تحرکات وحدت گرایش به سراغ آیت‌الله مصباح یزدی رفته‌ تا شاید او را مجاب کند از این پس او و گروه سیاسی تحت مدیریتش ساز جدایی نزنند.

در خلال همین دیدار بود که از آیت الله مصباح دعوت شد که در همایش اصولگرایان به عنوان یکی از سخنرانان حضور داشته باشد. همایشی که قرار است با حضور چهره های شاخص و راهبردی جریان اصولگرا برگزار شود تا اینگونه ناقوس انتخابات مجلس دهم توسط اصولگرایان رسما به صدا درآید.

اما آنچه در ورای این دعوت، از سوی کارشناسان و تحلیلگران سیاسی پنهان نمانده آن است که طیفی از روحانیت تهران نشین در تلاش هستند در روزهایی که دبیرکل اعتدال گرایشان در گوشه بیمارستان رجایی آرام گرفته است، اجازه ندهند میدان داری روحانیت از سوی جریانات سیاسی اصولگرا به کناری نهاده شود. حضور آیت الله مصباح در کنار دیگر روحانیت شاخص این جریان چون آیت الله یزدی می تواند اولین گام از کنار هم قرار دادن این دو روحانی بعد از دلخوری های انتخابات سال گذشته باشد.

این احتمال آنجا قوی تر می شود که خبرهای انتشار یافته از فضای قم حکایت از آن دارد که بعد از انتقادات صریح آیت الله یزدی از پدر معنوی پایداری ها ، موقعیت او در بین روحانیت قم نشین به شدت متزلزل شده است، متزلزل شدنی که بی شک مصباح را به صرافت خواهد انداخت که برای بازسازی آن باز هم خود را زیر سایه ایت الله یزدی قرار دهد. چه آنکه شیخ بی شک هنوز مرجع تصمیم گیری بسیاری از اصولگرایان خصوصا سنتی ها و حتی نوآمدگان اعتدالی این جریان است.

روحانیت تهران و دبیرکلی جدید؟
اما اگر روحانیون قم در تب و تاب افتراق به سرمی برد، روحانیت تهران هم بدون دبیرکل خود روزهای خوبی را سپری نمی کند. گرچه آیت الله های تهران نشین و قم نشین، دو وزنه وحدت گرای اصولگرایان طی چند سال اخیر بوده اند اما کیست که نداند جایگاه آیت الله کنی در میان داری وحدت اصولگرایان بس سنگین تر از دیگر شاخصین روحانی بود. آیت الله ای که به کما رفتنش بیش از همه برای راست گرایان سنتی که چشم و امیدشان به او بود، سخت آمده است.

با این وجود اما به نظر می رسد جامعه روحانیت مبارز قرار نیست خود را در هاله و سایه اتفاق ناگوار رخ داده برای دبیرکلش قرار دهد. آنگونه که تاکنون نیز جلسات جامعه به ریاست آیت الله موحدی کرمانی که سمت قائم مقامی دبیر کل را برعهده دارند پیش رفته است و وقفه ای در آن صورت نگرفته است.

امری که بنا به گفته سیدرضا تقوی براساس آیین نامه این تشکل روحانی صورت می گیرد« با توجه به وضعیت آیت‌الله مهدوی‌کنی، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز در اساسنامه جامعه روحانیت مشخص شده که در صورت نبود دبیرکل، قائم‌مقام جایگزین او است.»

اعضای جامعه روحانیت گرچه به مثابه دیگر سیاسیون امید بسیاری به بازگشت دوباره شیخ الرئیس اصولگرایان به مناسبات سیاسی دارند اما بی شک واقعه رخ داده آنها را به سوی اندیشیدن تدبیری به هنگام سوق داده است تا خللی در روند حرکتی این تشکل رخ ندهد. از همین روست که تلاش می کنند با به کما رفتن آیت الله کنی به کما نروند و ضمن آنکه جلسات شان را با مدیریت شیخ ای دیگر دنبال می کنند، همان رویه وحدت گرای آیت الله کنی را هم دنبال کنند.

جایگاه آیت الله موحدی کرمانی و شخصیت مورد وثوق او در بین اصولگرایان اما این احتمال را مطرح کرده است که شاید شیخ قم نشین او را موتلفی بهتر از آیت الله ناسازگار پایداری ها ببیند. تا بال های وحدت جامعتین اینبار زیر عبای آیت الله موحدی و آیت الله یزدی شکل گیرد.

گرچه نگرانی از تکرار اتفاقات رخ داده در انتخابات پیشین که نتیجه واگرایی و سازهای ناهماهنگ برخی اصولگرایان من جمله تشکل سیاسی تحت امر آیت الله مصباح بود، ممکن است آیت الله یزدی را به مصلحت اندیشی و پایان دادن به دلخوری خود از مصباح یزدی بکشاند اما قرار گرفتن این در جایگاه مرجعیت و رهبری جریان اصولگرا کمی مشکل و دشوار به نظر می رسد.

آنگونه که آیت‌الله سید محمد غروی از اعضای ارشد جامعه مدرسین حوزه علمیه قم هم این همگرایی را دور از ذهن می داند اما آیت‌الله حسن ممدوحی از دیگر اعضای جامعه مدرسین بر خلاف برخی از هم‌طیفانش، نزدیکی جبهه پایداری به جامعتین را ممکن می‌داند و معتقد است با این همگرایی مواضع تند پایداری‌ها به تبعیت از علمای مورد قبول‌شان آرام‌تر خواهد شد.

باید دید در فاصله کمتر از دو سال تا انتخابات مجلس دهم که آوردگاهی مهم و سرنوشت ساز برای اصولگرایان خواهد بود، راست گرایان دور کدام «شیخ» جمع خواهند شد.
منبع:نامه نیوز