دولت پزشکیان رکورددار «استیضاحِ زودهنگام» می شود؟

 

دولت پزشکیان رکورددار استیضاح زودهنگام؟

نگاهی به تاریخچه استیضاح در مجالس یازده گانه کشور نشان می دهد که از میان ۳۲ طرح استیضاح صورت گرفته، تنها ۱۰ طرح استیضاح رأی مثلت آورده و باقیمانده وزرای استیضاح شده،  رأی اعتماد پارلمان نشینان را باردیگر به دست آورده اند.
اما آنچه قابل توجه است، کلید خوردن اولین طرح استیضاح ها در هر دولت بوده است، تاریخ تشکیل دولت ها و کلید خوردن اولین استیضاح وزراء در مجالس مختلف نشان می دهد که بعد از گذشت حداقل یک سال از عمر دولت ها، بهارستان نشینان اسیتضاح وزراء را کلید زده اند. تنها در دولت دوم حسن روحانی اولین استیضاح، ۷ ماه بعد از تشکیل دولت صورت گرفته است. برهمین اساس اگر طرح استیضاح دولتمردان پزشکیان به مرحله عملیاتی شدن برسد، دولت چهاردهم رکورددار استیضاح وزیر در ادوار دولت های مختلف خواهد بود.

برکناری یک وزیر در دولت های سوم تا ششم/ اولین وزیر استیضاح شده که بود؟

از میان ۳۲ طرح استیضاح وزراء در خانه ملت، قرعه به نام ۷ وزیر در دولت های سوم تا ششم که همزمان با مجالس اول تا چهارم کشور بوده اند، افتاده است. از میان این ۷ وزیر تنها یک وزیر به نام ایرج فاضل وزیر بهداشت، از دولتمردان کابینه اول مرحوم هاشمی رفسنجانی بود که بعد از استیضاح برکنار شد.
اولین وزیر استیضاح شده در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، شهاب گنابادی وزیر مسکن و شهرسازی در دولت سوم به ریاست آیت الله سیدعلی خامنه ای و همزمان با مجلس اول بوده است که در صدر فهرست استیضاح شدگان قرار گرفته است، اما او توانست رأی اعتماد بهارستان نشینان را کسب کند. علی اکبر ناطق نوری وزیر کشور دولت سوم و بهزاد نبوی وزیر صنایع سنگین در دولت چهارم نیز بعد از استیضاح از مجلس رأی اعتماد گرفتند.
محمدعلی نجفی وزیر آموزش و پرورش و محمد سعیدی کیا وزیر راه و ترابری در دولت پنجم و حسین محلوجی وزیر معاون و فلزات در دولت ششم استیضاح شان به نتیجه نرسید و رأی نمایندگان را به دست آوردند.

دو دولت حسن روحانی رکورددار شد

حسن روحانی رئیس دولت های یازدهم و دوازدهم، با ۹ بار اعلام وصول شدن استیضاح دولتمردانش و به مرحله اجرا رسیدن آن رکورددار است. از میان ۹ وزیر استیضاح شده روحانی، رضا فرجی دانا وزیر علوم در دولت یازدهم و در دولت دوازدهم نیز علی ربیعی وزیر کار و مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد، برکنار شدند. اما استیضاح های علی اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش و عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی که دوبار در سال های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵، استیضاحش اعلام وصول شد، به نتیجه نرسید و رأی اعتماد اهالی خانه ملت را از آن خود کردند.
در دولت دوازدهم نیز، عباس آخوندی بار دیگر در سال ۱۳۹۶، مورد استیضاح قرار گرفت که اینبار هم رأی اعتماد گرفت. علی ربیعی وزیر کار نیز در سال ۱۳۹۶ استیضاح شد اما رأی اعتماد گرفت، ولی در استیضاح سال ۱۳۹۷ برکنار شد. محمود حجتی وزیر جهاد نیز از دیگر وزیران دولت دوازدهم بود که استیضاحش با رأی اعتماد نمایندگان مجلس به پایان رسید.
پس از روحانی، دولت های  سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد قرار دارند که طرح استیضاح وزرای هر کدام از این روسای جمهور در ۸ سال ریاست شان، ۷ بار اعلام وصول شده است.
از میان ۷ وزیر استیضاح شده خاتمی، عبدالله نوری وزیر کشور در دولت هفتم  و احمد خرم وزیر راه و شهرسازی در دولت هشتم برکنار شدند. اما ۵ وزیر استیضاح شده دیگر به نام های عطاء الله مهاجرانی وزیر ارشاد در دولت هفتم، علی عبدالعلی زاده وزیر مسکن، مسعود پزشکیان وزیر بهداشت،مرتضی حاجی وزیر آموزش و پرورش و سیداحمد معتمدی وزیر ارتباطات دولت هشتم از مجلس رأی اعتماد گرفتند.
اما در دولت های احمدی نژاد، از میان ۷ وزیر که استیضاح شان اعلام وصول شده بود، ۳ وزیر به نام های علی کردان وزیر کشور در دولت نهم، حمید بهبهانی وزیر راه و ترابری و استاد رئیس جمهور وقت در دانشگاه و عبدالرضا شیخ الاسلامی وزیر کار در دولت دهم برکنار شدند. همچنین محمدرضا اسکندری وزیر جهاد و محمود فرشیدی وزیر آموزش و پرورش در دولت نهم و مجید نامجو وزیر نیرو و شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد در دولت دهم رأی اعتماد گرفتند.

فاطمی امین تنها وزیر استیضاح شده دولت سیزدهم

در دولت ابراهیم رئیسی طرح اسیتضاح سیدرضا فاطمی امین وزیر صمت، دوبار در سال های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ اعلام وصول شد. وی در سال ۱۴۰۱ اعتماد خانه ملتی ها را دوباره به دست آورد؛ اما در سال ۱۴۰۲ با عدم رأی اعتماد نمایندگان مجلس یازدهم، از وزارت برکنار شد.
* در جدول زیر تاریخ استیضاح وزراء به تفکیک دولت و مجلس را مشاهده می کنید؛

دولت/ رئیس جمهور	تاریخ تشکیل دولت	وزیر استیضاح شده	مجلس	تاریخ استیضاح	نتیجه
دولت سوم/ سیدعلی خامنه ای	۱۳۶۰/۷/۱۷	شهاب گنابادی/ وزیر مسکن و شهرسازی	اول	۱۳۶۱/۸/۱۱	رای اعتماد گرفت
		علی اکبر ناطق نوری/ وزیر کشور	اول	۱۳۶۲/۸/۱۵	رای اعتماد گرفت
دولت چهارم/ سیدعلی خامنه ای	۱۳۶۴/۶/۱۳	بهزاد نبوی/ وزیر صنایع سنگین	سوم	۱۳۶۸/۵/۲۹	رای اعتماد گرفت
دولت پنجم/ اکبر هاشمی رفسنجانی	۱۳۶۸/۵/۲۵	ایرج فاضل/ وزیر بهداشت	سوم	۱۳۶۹/۱۰/۲۳	برکنار شد
		محمدعلی نجفی/ وزیر آموزش و پرورش	سوم	۱۳۷۰/۲/۴	رای اعتماد گرفت
		محمد سعیدی کیا/ وزیر راه و ترابری	چهارم	۱۳۷۱/۱۲/۱۱	رای اعتماد گرفت
دولت ششم/ اکبر هاشمی رفسنجانی	۱۳۷۲/۵/۱۲	حسین محلوجی/ معادن و فلزات	چهارم	۱۳۷۳/۹/۲۳	رای اعتماد گرفت
دولت هفتم/محمد خاتمی	۱۳۷۶/۵/۱۲	عبدالله نوری/ وزیر کشور	پنجم	۱۳۷۷/۳/۳۱	برکنار شد
		عطاء الله مهاجرانی/ وزیر ارشاد	پنجم	۱۳۷۸/۲/۱۱	رای اعتماد گرفت
دولت هشتم/محمد خاتمی	۱۳۸۰/۵/۱۲	علی عبدالعلی زاده/ وزیر مسکن و شهرسازی	ششم	۱۳۸۱/۳/۱۲	رای اعتماد گرفت
		مسعود پزشکیان/ وزیر بهداشت	ششم	۱۳۸۲/۳/۲۷	رای اعتماد گرفت
		مرتضی حاجی/ وزیر آموزش و پرورش	ششم	۱۳۸۲/۶/۹	رای اعتماد گرفت
		سیداحمد معتمدی/وزیر ارتباطات	ششم	۱۳۸۲/۸/۱۴	رای اعتماد گرفت
		احمد خرم/ وزیر راه و ترابری	هفتم	۱۳۸۳/۷/۱۲	برکنار شد
دولت نهم/ محمود احمدی نژاد	۱۳۸۴/۵/۱۲	محمدرضا اسکندری/ وزیر جهاد	هفتم	۱۳۸۵/۷/۳۰	رای اعتماد گرفت
		محمود فرشیدی/ وزیر آموزش و پرورش	هفتم	۱۳۸۶/۲/۲۶	رای اعتماد گرفت
		علی کردان/ وزیر کشور	هشتم	۱۳۸۷/۲/۲۵	برکنار شد
دولت دهم/ محمود احمدی نژاد	۱۳۸۸/۵/۱۲	حمید بهبهانی/ وزیر راه و ترابری	هشتم	۱۳۸۹/۱۱/۱۲	برکنار شد
		مجید نامجو/ وزیر نیرو	هشتم	۱۳۸۹/۱۲/۱۵	رای اعتماد گرفت
		شمس الدین حسینی/ وزیر اقتصاد	هشتم	۱۳۹۰/۸/۱۰	رای اعتماد گرفت
		عبدالرضا شیخ الاسلامی/ وزیر کار	نهم	۱۳۹۱/۱۱/۱۵	برکنار شد
دولت یازدهم/ حسن روحانی	۱۳۹۲/۵/۱۲	رضا فرجی دانا/ وزیر علوم	نهم	۱۳۹۳/۵/۲۹	برکنار شد
		علی اصغر فانی/ وزیر آموزش و پرورش	نهم	۱۳۹۴/۴/۳	رای اعتماد گرفت
		عباس آخوندی/ وزیر راه و شهرسازی	دهم	۱۳۹۴/۷/۱۴	رای اعتماد گرفت
		عباس آخوندی / وزیر راه و شهرسازی	دهم	۱۳۹۵/۱۲/۱۹	رای اعتماد گرفت
دولت دوازدهم/ حسن روحانی	۱۳۹۶/۵/۱۲	عباس آخوندی / وزیر راه و شهرسازی	دهم	۱۳۹۶/۱۲/۲۲	رای اعتماد گرفت
		علی ربیعی/ وزیر کار	دهم	۱۳۹۶/۱۲/۲۲	رای اعتماد گرفت
		محمود حجتی/ وزیر جهاد	دهم	۱۳۹۶/۱۲/۲۳	رای اعتماد گرفت
		علی ربیعی/ وزیر کار	دهم	۱۳۹۷/۵/۱۷	برکنار شد
		مسعود کرباسیان/ وزیر اقتصاد	دهم	۱۳۹۷/۶/۴	برکنار شد
دولت سیزدهم/ابراهیم رئیسی	۱۴۰۰/۵/۱۲	سیدرضا فاطمی امین/ وزیر صمت	یازدهم	۱۴۰۱/۸/۱۰	رای اعتماد گرفت
		سیدرضا فاطمی امین/ وزیر صمت	یازدهم	۱۴۰۲/۲/۱۰	برکنار شد

*




















































منبع جدول: خبرآنلاین، مهر، تسنیم