مسعود پزشکیان روز ۲۰ مرداد ۱۴۰۳ وزرای دولت خود را به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد. در این لیست که توسط رسانهها منتشر شد، سید عباس عراقچی به عنوان گزینه وزارت امور خارجه معرفی شده است. عباس عراقچی پیش از این مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات احیای برجام بود و نقش مهمی در مذاکرات برجام کنار محمد جواد ظریف به عنوان معاون سیاسی او داشت.
سید جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین ایران در گفتگو با خبرآنلاین مورد اینکه سید عباس عراقچی از بدنه وزارت خارجه است و به مرور جایگاههای بالاتر را کسب کرده، گفت: اگر فردی از بدنه وزارت خارجه یا حداقل دارای سابقه خوب در وزارت خارجه باشد، امتیاز محسوب میشود. زیرا اینگونه افراد با جنبههای مختلف و مباحث ظریف سیاست خارجی آشنا هستند. همچنین به اطلاعاتی که در حوزههای مختلف مطرح میشود، آگاهی لازم را دارند. آقای عراقچی ضمن اینکه در بخشهای سیاسی وزارت خارجه کار کرده؛ مدتی هم رئیس دانشکده وزارت امور خارجه بوده که با تحلیل و حوزههای مختلفی که باید در مسئله آموزش مورد توجه قرار میگرفت، آشنایی پیدا کرده است. این آشناییها قاعدتاً به ایشان در آینده کمک خواهد کرد.
وی در ادامه مطرح کرد: از سوی دیگر عراقچی در قالب معاون آقای ظریف در دوران نسبتاً طولانی مذاکرات برجامی حضور داشت و در جلسات مختلفی که با همتایان خود در ۱+۵ داشت، نقشآفرینی کرد. تیمی تشکیل شده بود که با یکدیگر همکاریهایی داشتند و با همین روند مذاکرات را پیش میبردند؛ مذاکراتی که به برجام منتهی شد. سرانجام علیرغم همه انتقادات، امروز حتی منتقدین به این رسیدهاند که برجام نقاط قوت بالایی داشت و دیوانگی ترامپ آن را برهم زد. وگرنه اصل ماجرا بسیار قدرتمند بود. از این رو اروپاییها مدتها زیر بار فشارهای ترامپ نرفتند و اجازه ندادند که حتی از مکانیزم اسنپ بک استفاده بشود. این شرایط نتیجه دستاوردهای برجام بود که آقای عراقچی هم در آن دستاوردها نقش مهمی داشت.
این دیپلمات بازنشسته در خصوص ویژگیهای عراقچی گفت: تحمل و رواداری که او در مذاکرات داشت، نکته مهمی محسوب میشود. برخی متوجه این نکات نمیشوند و قضایا را به درستی نمیبینند یا واکنشهای عصبی از خود نشان میدهند، اینگونه افراد نمیتوانند مذاکرات را پیش ببرند. اما هیچ کدام از این موارد را در رفتار گذشته آقای عراقچی شاهد نبودیم.
وی تصریح کرد: روند مذاکرات نیز از آشنایی او با زبان انگلیسی حکایت داشت. بدون شک کسی که متوجه باشد طرف مقابل چه میگوید و نکات را متوجه شود و بلافاصله در ذهنش تجزیه و تحلیل بکند و پاسخهای لازم را بدهد، گزینه بسیار مناسبی برای وزارت امور خارجه خواهد بود. با اینکه سیاستهای کلی در جای دیگر تصمیم گرفته میشود، ولی فردی که مذاکره میکند باید بتواند پاسخهای لازم را بدهد و تجزیه و تحلیل بکند.
ساداتیان در ادامه اشاره کرد: برخی از وزرا بر حوزه کاری خودشان اشراف ندارند. فقط به خاطر اینکه همراهیهای حزبی و جناحی وجود داشته، بر مسند قدرت قرار میگیرند. در حالی که وقتی شخصی در مذاکرات دو جانبه یا بینالمللی شرکت میکند، قاعدتاً باید بر موضوعات اشراف کامل داشته باشد و حداقل یک زبان خارجی بداند. اینها خصوصیاتی است که بنده از آقای عراقچی سراغ دارم.
ساداتیان در مورد اهمیت رای بالا به عراقچی در مجلس شورای اسلامی گفت: همانقدر که یک رئیس جمهور هر چه از حمایت بیشتر مردم برخوردار باشد و رای اکثریت را به دست بیارد، میتواند با قوت و قدرت بیشتری کار بکند، رای اعتماد بالای مجلس هم نشان میدهد که پشتیبان وزیر مربوطه خواهند بود. از این جهت بسیار مهم است که مجلس بتواند یک رأی بالا به عراقچی بدهد. این حرکت نشان میدهد که در شرایط امروز جهان، مجموعه حاکمیت از مدیریت و پیشبرد امور مربوط به سیاست خارجی این فرد خاص حمایت میکنند و این میتواند بسیار کمک کننده باشد.
ساداتیان در خصوص رای اعتماد مجلس شورای اسلامی به عباس عراقچی گفت: من فکر میکنم عراقچی از مجلس رای اعتماد بگیرد؛ البته اگر شرایط خاصی رقم نخورد. ولی او رأی اعتماد بالا و خوبی میگیرد. شاید او جزء معدود وزرایی باشد که کمترین چالش در موردش وجود دارد. در شرایطی که مخالفتهایی با آقای ظریف وجود دارد، او با وجود تمام توانمندیهایش برای وزارت خارجه کاندید نشد؛ زیرا میدانست مجلس مخالفتهای خاصی با او خواهد داشت. اما در خصوص آقای عراقچی بعید میدانم، چنین رویکردی اعمال شود. به ویژه این که او مدتی در شورای راهبردی روابط خارجی با آقای خرازی به عنوان معاون کار کرده است. در هرحال فکر میکنم مجلس به عراقچی رای اعتماد میدهد.