تهدید کره شمالی، بلینکن را به ژاپن کشاند

به گزارش مردم سالاری آنلاین، کامیکاوا یوکو و آنتونی بلینکن وزرای خارجه ژاپن و ایالات متحده جمعه در واشنگتن با یکدیگر دیدار کردند. در این دیدار وزیر خارجه ژاپن گفت: «در حال سپری کردن برهه‌ای هستیم که جهان در طی آن در یک مقطع تاریخی قرار گرفته است. در شرایط کنونی، اتحاد ژاپن و ایالات متحده بیش از هر زمان دیگری حائز اهمیت است». در این نشست طرفین ضمن توافق برای رسیدگی مشترک به چالش‌های مربوط به چین و کره شمالی، بر اهمیت تلاش برای تداوم صلح و ثبات در تنگه تایوان تاکید کردند. وزرای خارجه ژاپن و آمریکا در این دیدار همچنین با تاکید بر ادامه حمایت از اوکراین، بر تداوم اعمال تحریم‌های سخت علیه مسکو به دلیل تهاجم علیه این کی‌یف توافق کردند.

گفتنی است اتحاد امنیتی ایالات متحده و ژاپن که در پی جنگ جهانی دوم شکل گرفت، در سال‌های اخیر، با افزایش قدرت چین و گسترش فعالیت های هسته ای و موشکی کره شمالی بسیار مستحکم تر شده است.

البته این روابط فراز و نشیب هائی را هم تجربه کرده است. در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، دولت وی علنا توکیو را به عدم پرداخت هزینه کافی برای اسکان نیروهای آمریکایی متهم کرد و این مساله موجب تنش هائی در روابط دو کشور شد؛ اما با به قدرت رسیدن رئیس جمهور جو بایدن، بار دیگر رابطه دو کشور مستحکم شد.

اتحاد آمریکا و ژاپن چگونه شکل گرفت؟

معاهده امنیت متقابل ایالات متحده و ژاپن در سال ۱۹۵۱ در کنار معاهده سانفرانسیسکو - که به طور رسمی به جنگ جهانی دوم پایان داد- امضا شد. این قرارداد ده ساله و قابل تمدید، مبتنی بود بر اینکه ژاپن به نیروهای ایالات متحده اجازه می‌دهد در خاک این کشور باقی بمانند. علاوه بر این دکترین شیگرو یوشیدا نخست وزیر بعد از جنگ ژاپن مبتنی بر این بود که ژاپن برای نیازهای امنیتی خود به ایالات متحده تکیه کند تا این کشور بتواند بر بازسازی اقتصاد خود تمرکز کند. در آن زمان، ایالات متحده مشتاق استفاده از این اتحاد برای تقویت حضور استراتژیک خود در شرق آسیا بود.

تحکیم اتحاد

در سال ۱۹۶۰، توافق نامه ایالات متحده و ژاپن مورد بازنگری قرار گرفت و بر طبق این بازنگری ایالات متحده این حق را یافت که در ازای تعهد به دفاع از ژاپن در صورت حمله، پایگاه هایی دائمی در این کشور ایجاد کند. این پایگاه ها اولین پایگاه های دائمی آمریکا در آسیا بودند. سال‌ها بعد، ایالات متحده به استفاده از این پایگاه‌ها برای پشتیبانی از عملیات‌های رزمی در طول جنگ ویتنام پرداخت که اعتراضاتی را در ژاپن برانگیخت.

اوایل دهه ۲۰۰۰ دوره افزایش همکاری های دفاعی ژاپن و آمریکا بود. در نوامبر ۲۰۰۱، دولت جونیچیرو کویزومی، نیروی دریایی توکیو را به اقیانوس هند اعزام کرد تا پشتیبانی لجستیکی از عملیات نظامی ایالات متحده در افغانستان فراهم کند، که اولین اقدام نظامی ژاپن در خارج از کشور در طی یک عملیات جنگی بعد از جنگ جهانی دوم بود. همچنین در سال ۲۰۰۳، ژاپن نیروهایی را برای کمک به تلاش‌های بازسازی عراق پس از جنگ فرستاد.

در سال ۲۰۱۵، در زمان نخست وزیری شینزو آبه، ژاپن قانون اساسی خود را در اقدامی تاریخی مورد بازنگری قرار داد. بر اساس این تغییرات، به ارتش این کشور اجازه داده شد تا از متحدان خود دفاع کند. این تغییر به ایالات متحده و ژاپن کمک کرد تا یک بار دیگر دستورالعمل‌های دفاعی خود را بازنگری کنند و دامنه همکاری نظامی خود را گسترش دهند و اتحاد را بر تهدیدات فعلی از جمله چین و کره شمالی متمرکز کنند. از آن زمان، توکیو و واشنگتن به توسعه همکاری های دفاعی خود ادامه داده اند.

مهمترین محورهای اتحاد

تهدید کره شمالی، که ژاپن آن را " قریب الوقوع" نامیده است، یکی از کانون های اصلی اتحاد ژاپن و آمریکا است. این تهدید از اواسط دهه ۱۹۹۰ آغاز شد یعنی زمانی که کره شمالی یک موشک بالستیک به دریای ژاپن شلیک کرد و همچنین از معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای خارج شد. توکیو و واشنگتن پس از شلیک موشکی دیگر از سوی کره شمالی بر فراز ژاپن در سال ۱۹۹۸، همکاری نزدیک تری را روی دفاع موشکی آغاز کردند. از آن زمان، کره شمالی ده ها موشک بر فراز ژاپن پرتاب کرده است و ادعا می کند که می تواند موشک های میان برد را به تولید انبوه برساند. تشدید تهدید باعث شده است که برخی در ژاپن برای دستیابی به سلاح های هسته ای برای دفاع از خود و موشک برای حملات پیشگیرانه تلاش کنند.

چین دغدغه مشترک دیگر برای ژاپن و آمریکا است. از زمان بحران تنگه تایوان در سال ۱۹۹۶، که طی آن ایالات متحده ناوهای هواپیمابر را در پاسخ به آزمایش های موشکی چین به منطقه فرستاد، رشد سریع چین یکی از نگرانی های اصلی این ائتلاف بوده است. در سال ۲۰۱۰ چین ، ژاپن را به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان پشت سر گذاشت و بودجه دفاعی و نوسازی نظامی رو به رشد پکن باعث نگرانی در مورد جاه طلبی های جهانی آن شده است.

در مرکز تنش بین چین و ژاپن، مناقشه ارضی طولانی مدت بر سر جزایر سنکاکو مجموعه ای از جزایر خالی از سکنه در دریای چین شرقی است. واشنگتن موضعی بی طرف در قبال حاکمیت جزایر حفظ کرده است. با این حال، از زمان دولت اوباما، ایالات متحده این جزایر را تحت مدیریت ژاپن و در نتیجه تحت پوشش معاهده امنیتی ایالات متحده و ژاپن در نظر گرفته است.

بنابراین روابط ژاپن و آمریکا بر مبنای نیاز دوطرفه این دو کشور به یکدیگر شکل گرفته است. آمریکا به دنبال حفظ نظام تک قطبی در جهان است و از به چالش کشیده شدن رهبری اش در جهان توسط چین در هراس است به همین دلیل برای محدود کردن پکن نیاز به متحدان و همچنین پایگاه هائی در شرق آسیا نیاز دارد. ژاپن نیز با توجه به اینکه وزارت دفاع این کشور نهادی نوپا است برای مقابله با تهدیدات امنیتی کره شمالی و چین نیاز به آمریکا دارد.