در حالی که رژیم اشغالگر قدس میکوشد از خود تصویری لیبرال و دموکراتیک به نمایش بگذارد، شلومو سند در کتاب اختراع قوم یهود با افشای دروغهای متداول صهیونیستها دربارۀ گذشته ادعای امروز آنها را هم باطل میکند. کتاب با روشی علمی و با تکیه بر منابع تاریخی گام به گام تمام داستانسراییهای مورخان صهیونیست را از ابتدا بررسی و دروغ میداند و در ادامه موقعیت کنونی اسرائیل را وضعیت استعمارگری ظالم ارزیابی میکند.
شلومو سند استاد تاریخ با طرح پرسشهایی اساسی که صهیونیستها برای آن پاسخی ندارند، تمام افسانهپردازیهای صهیونیستی را زیر سوال میبرد. او میخواهد بداند: آیا ملت یهود واقعاً هزاران سال وجود داشته است، آنهم درحالیکه سایر مردمان ازهمپاشیده و ناپدید شدهاند؟ پادشاهی حشمونی یهودیه که جمعیت متنوعش به یک زبان سخن نمیگفتند و بیشترشان بیسواد بودند تا چه اندازه ویژگیهای دولتـملت را دارا بود؟ آیا جمعیت یهودیه پس از سقوط معبد دوم تبعید شد یا این تبعید اسطورهای است نهچندان تصادفیکه به بخشی از سنت یهود تبدیل شد؟ اگر ساکنان یهودیه تبعید نشدند چه اتفاقی برای آنان افتاد و میلیونها یهودی که در مناطقی چنین پرت و دورافتاده و دور از انتظار بر پهنۀ تاریخ پدید آمدند چه کسانیاند؟ و اگر یهودیان جهان بهراستی ملت بودند، عناصر مشترک در فرهنگ قومی یهودیان کیف و یهودیان مراکش بهجز اعتقاد و مناسک چه بود؟
سند با بررسی دقیق شرایط کنونی اسرائیل در پاسخ مدعای لیبرالیسیاستمداران آن معتقد است دولت اسرائیل پس از شصت سال که از پایهگذاری آن میگذرد، تحت سلطۀ تلقی خاص صهیونیسم از مفهوم ملیت، هنوز از اینکه خود را جمهوریای در خدمت همه شهروندانش بداند سر باز میزند. یک چهارم شهروندانش یهودی به حساب نمیآیند و قوانین کشور تلویحاً میگوید که نه اسرائیل کشور آنهاست و نه آنان صاحب این کشور. اسرائیل همچنین از ادغام ساکنان محلی خود در فرهنگ کلانی که ساخته جلوگیری میکند و در عوض عامدانه آنها را محروم نگاه میدارد. اسرائیل نمیخواهد دموکراسی شراکتی نظیر سوئیس یا بلژیک یا دموکراسی چندفرهنگی شبیه هلند و بریتانیا باشد؛ به بیان دیگر کشوری باشد که تنوع نژادی و فرهنگیاش را پذیرفته و به همۀ شهروندانش خدمت میکند. در عوض اسرائیل اصرار دارد که خود را کشوری بداند که به همۀ یهودیان در سرتاسر دنیا تعلق دارد، هرچند آنان دیگر آوارگان آزاردیده نیستند و شهروندی کامل کشوری را دارند که برای اقامت انتخاب کردهاند.
بنابر این به تعبیر سند اصطلاحی که باید در وصف اسرائیل به کار برد همچنان همان» قومسالاری« است یعنی دولتی که هدف اصلیاش نه خدمت به مردم برابر از منظر مدنی که خدمت به قومی است که از منظر تاریخی کاملاً جعلی و خیالی است و این دولتمأموریت دارد که قوم برگزیدهاش را با ابزارهای ایدئولوژیک، آموزشی و قانونگذاری نهتنها از سایر شهروندان که بهزعم خودش غیریهودیاند و نه از فرزندان کارکنان خارجی که زادۀ اسرائیلاند بلکه از سایر ابنای بشر جدا کند.
سند تاکید دارد افسانۀ قوم یهود بهمنزلۀ پیکرۀ تاریخی انزواطلبی که همواره مانع از پیوستن بیگانگان بود و کماکان نیز باید بر همین مدار میبود برای اسرائیل مضر است و ممکن است موجب فروپاشی درونی آن شود و حفظ موجودیت قومی طردگرا و اعمال تبعیض علیه یکچهارم از شهروندان منجر به تنشهایی مداوم میشود که در آینده ممکن است اختلافات شدیدی ایجاد کنند که بهسختی بتوان بر آنها فائق آمد.
شلومو سند با مطالعه اعتراضات کنونی شهروندان علیه رویهقومگرایانه اسرائیل خاطر نشان میکند که این فرض خوشبینانه که جمعیت رو به رشد و در حال کسب قوا محرومیتش از مرکز سیاسی و فرهنگی را خواهد پذیرفت، مثل بیتوجهی جامعۀ اسرائیل به سلطۀ استعماری در غزه و کرانۀ باختری پیش از انتفاضۀ اول، توهمی خطرناک است .اما درحالیکه دو قیام فلسطینیان در سالهای ۱۹۸۷و ۲۰۰۰۰ ضعف اسرائیل را بر کنترل قلمروهای آپارتایدش آشکار میکرد، تهدید آنان برای موجودیت اسرائیل در مقایسه با تهدید بالقوۀ ناشی از فلسطینیان ناامیدی که درون مرزهایش زندگی میکنند،ناچیز به شمار میرود. سناریوی فاجعهآمیز قیامی در جلیل عربی که پاسخش سرکوب خشونتآمیز خواهد بود چندان دور از انتظار نیستو چنین اتفاقی میتواند نقطۀ عطفی برای موجودیت اسرائیل در خاور نزدیک باشد.
سند با نگاهی به آمار با هشدار نسبت به اتفاقات آینده میگوید:بررسیها نشان میدهد که نهتنها ازدواج یهودیان با غیریهودیان در حال افزایش است بلکه حمایت از اسرائیل در میان خانوادههای زیر سیوپنج سال رو به کاهش است. تنها در میان شصت سال به بالاها همبستگی با اسرائیل پایدار و پرطرفدار است. این دادهها نشان میدهد تزریق قدرت از دیاسپورای فراملی اسرائیل ممکن است تا ابد به طول نینجامد.
و سرانجام شلومو سند در این سطرها سوت پایان را برای رژیم اشغالگر قدس به صدا درمیآورد: اسرائیل نباید فرض کند که حمایت قدرتهای غربی تا ابد ادامه خواهد داشت. استعمار جدید در اوایل قرن بیست و یکم که یک نمونهاش اشغال عراق و افغانستان است، نخبگان قدرت در اسرائیل را سرمست کرده است اما با وجود این جهانیشدن روبهرشد، غرب هنوز خیلی دور است درحالیکه اسرائیل در شرق نزدیک قرار دارد. واکنش خشونتآمیز به تحقیر شرق بر سر کلانشهرهای دوردست آوار نخواهد شد بلکه در پایگاه مرزی مقدم آن خود را نشان خواهد داد. سرنوشت کشور انزواطلب قومی در گوشۀ جهان عرب و مسلمان نامعلوم است. مطابق معمول، در دوران تاریخی حاضر نمیتوانیم آینده را ببینیم اما بهاندازۀ کافی دلیل برای ترس از آن وجود دارد.
اختراع قوم یهود کتابی از شلومو سند با ترجمه فهیمه چاکرالحسینیابرقوئی را انتشارات اختران در ۴۶۸ صفحه و با قیمت ۱۷۰۰۰۰تومان رهسپار بازار کتاب کرده است.