ساختمان‌های ناایمن ؛ از آبادان تا تهران

به گزارش مردم سالاری آنلاین، سوم خرداد فاجعه‌ای آبادان را عزادار کرد، فاجعه ای که به نظر می‌رسد می‌توانست و می‌تواند در هر شهر ایران به وقوع بپیوندد. در آن زمان پنح سال و نیم از فاجعه آتش گرفتن و فرو ریختن ساختمان پلاسکو در تهران می‌گذشت، فاجعه ای که می‌توانست زنگ خطر را برای عموم مسئولان به صدا درآورد و نشان دهد که فاجعه چقدر نزدیک است. از آن زمان سخنان زیادی درباره ایمن سازی ساختمان‌ها بیان شده است و اگرچه تمرکز در این باره در پایتخت بوده است، اما در عمل هیچ اتفاقی نه در پایتخت و نه در سایر شهرستانها در این خصوص رخ نداده است. واقعیت این است که نه تنها ساختمان‌های قدیمی‌در اقصی نقاط کشور ایمن نیستند بلکه متاسفانه ساختمان‌های زیادی هم در کشور ساخته شده اند که در آنها متاسفانه استاندارد ساخت رعایت نشده و آنها هم می‌توانند باعث بروز فاجعه شوند، اتفاقی که روز گذشته در آبادان افتاد.
سوم خرداد اگرچه برج متروپل در آبادان به طور کامل فرو نریخت اما آوار شدن بخشی از آن باعث کشته و زخمی‌شدن تعدادی از شهروندان آبادانی شد. طبق گفته اهالی، شدت این حادثه به‌قدری بود که ساختمان‌های اطراف به‌شدت لرزید. این حادثه همچنین به تعدادی از خودروهایی که در محل حاضر بودند خسارت وارد کرد. نکته مهم ماجرا اما این بود که این برج نه یک ساختمان قدیمی، که ساختمانی بود که هنوز به پایان نرسیده بود! و همین نشان می‌داد که در این فاجعه هم باید پای اهمال کاری و قانون شکنی را دید. اینکه این ساختمان 10 طبقه در منطقه ای شلوغ و با وجود خیابان تنگ ساخته شده ، آن هم به گونه ای که قبل از پایان ساخت، ریزش کرده است، نشان می‌دهد که هیچ استانداردی در ساخت آن رعایت نشده است . بعضی از افراد محلی در فضای مجازی همان زمان نوشتند که از یک سال هشدارهایی درباره ناایمن بودن و غیر استاندارد بودن این ساختمان داده می‌شد اما توجهی به آن نشده است. بروز چنین فاجعه‌هایی، لزوم برخورد قاطع را با ساخت وسازهایی که بدون رعایت استاندارد و گاهی با زد و بندهای غیرقانونی ساخته می‌شود، بار دیگر تاکید کرد. به نظر می‌رسد نحوه بررسی قضایی این موضوع و تسریع در صدور حکم قاطع متخلفان از قانون و اطلاع رسانی آن به مردم می‌تواند روند چنین ساخت و سازهایی را در کشور کاهش دهد.
در روزهای اول سخنان بسیاری درباره حسین عبدالباقی مالک و سازنده متروپل گفته می‌شد؛ اینکه چه زد و بندهایی داشته و چه شریک‌هایی داشته است. از همان روز اول از مرگ وی در ماجرای فرو ریختن ساختمان سخن گفته می‌شد و بعد هم جنازه ای شناسایی شد و دفن شد اما بسیاری از مردم باور نداشتند که عبدالیاقی مرده است!
حواشی ماجرای برج متروپل اگرچه ادامه پیدا کرد: برادر حسین عبدالباقی در پارکینگ خانه اش به گلوله بسته شد و درگذشت و بعد از چندماه بار دیگر باقیمانده ساختمان فروریخت و یک نفر دیگر هم کشته شد، سپس دادگاه متهمان این فاجعه برگزار شد و تمامی‌۲۱ متهم پرونده به اتهام قتل شبه‌عمد ناشی از عدم رعایت نظامات دولتی و ایمنی ساختمان منتهی به قتل ۴۳ نفر (۳۶ مرد و ۷ زن) و مصدومیت ۱۳ نفر، به ۳ سال حبس تعزیری و پرداخت دیه به خانواده و ورثه جانباختگان حادثه، اقامت اجباری، انفصال از خدمات دولتی و عمومی، لغو پروانه اشتغال و منع اشتغال در حرفه مهندسی ساختمان محکوم شدند.
با همه این احوال این ماجرا باعث نشد که داستان ساختمان‌های ناایمن، چه قدیمی‌و چه نوساز جدی گرفته شود! قبل از این ماجرا بارها درباره خطرات ناایمن در تهران تذکر داده شد بود و حداقل از 129 ساختمان بزرگ و در آستانه خطر سخن گفته شده بود که لیست آن در دسترس است اما هنوز حتی اعلام هم نشده است!
نیمه آذرماه سال 1400 کامران عبدولی، معاون پیشگیری سازمان آتش نشانی در یک گفتگوی تلویزیونی اعلام کرده بود: از سال ۹۷ تاکنون ۳۳ هزار ساختمان ناایمن شناسایی شده است که اگر در این ساختمان‌ها حریق رخ دهد، گسترش آن قطعی و احتمال درگیری کامل آن وجود دارد.
وی در پاسخ به میزان ساختمان‌های نا ایمن در وضعیت قرمز نیز گفت: هم اکنون ۱۲۹ ساختمان در شرایط پرخطر قرار دارند و بحرانی محسوب می‌شوند. این ساختمان‌ها در چندین مرحله دستورالعمل‌ها و اخطار‌های آتش نشانی را دریافت کرده اند، اما پیشرفت کار از نظر اجرای ضوابط ایمنی آتش نشانی ضعیف بوده است.
بعد از فاجعه متروپل و با توجه به تجربه پلاسکو، دو روز قبل یکبار دیگر معاون حفاظت و پیشگیری حریق سازمان آتش نشانی اعلام کرد: از زمان حادثه پلاسکو 129 مورد ساختمان با وضعیت بحرانی از نظر ایمنی شناسایی شده است. تعداد زیادی از مراکز درمانی جزو این دسته از ساختمان‌های پر خطر هستند که به دلایلی نمی‌توان از آنها نام برد.
این سخنان باعث شد در همان زمان رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران از لزوم انتشار اسامی‌۱۲۹ ساختمان بسیار پرخطر پایتخت سخن بگوید. وی در تذکر پیش از دستور خود در جلسه شورای شهر تهران با بیان این‌که ۱۲۹ ساختمان بسیار پرخطر در تهران وجود دارد که از شهرداری می‌خواهم براساس اهمیت این ساختمان‌ها و میزان حضور و مراجعه شهروندان، رسیدگی به آن را در دستور کار قرار دهد، گفت: باید ایمن‌سازی گودهای رها شده در دستور کار قرار گیرد.
پس از آن سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران گفت که لیست ساختمان‌های نا ایمن شهر تهران را منتشر خواهندکرد و در این‌باره با هیچ فردی تعارف ندارند.
با همه این احوال، پس از هفت ماه، در دی ماه خبر رسید شهردار تهران مدعی شده است لیست ساختمان‌های ناایمن هیچگاه وجود خارجی نداشته است! در آن زمان زاکانی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، گفت: مدتی است که اقدامات لازم در حوزه ایمن سازی ساختمان‌های سطح پایتخت در ۲۲ منطقه شهر تهران آغاز شده و اصل کار شهرداری در حوزه ساختمان‌های ناایمن شناسایی است؛ چرا که لیست ساختمان‌های ناایمن هیچ وقت وجود خارجی نداشته است.

فاجعه متروپل آبادان باعث نشد که داستان ساختمان‌های ناایمن، چه قدیمی‌و چه نوساز جدی گرفته شود. قبل از این ماجرا بارها درباره خطرات ساختمان‌های ناایمن در تهران تذکر داده شد بود و حداقل از 129 ساختمان بزرگ و در آستانه خطر سخن گفته شده بود که لیست آنها هنوز هم اعلام هم نشده است