نگرانی از بازگشت مجدد دلتا به کشور

دبیر کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا با بیان اینکه بیش از ۸۱ درصد سویه در گردش کرونا در کشورمان زیر سویه BA۲ از خانواده اُمیکرون است، گفت: البته هنوز در برخی کشورهای اطراف ما مانند ترکیه تقریبا سه درصد سویه در گردش‌شان دلتا است، بنابراین این نگرانی وجود دارد که باتوجه به رفت‌وآمدها و مراودات میان کشور ما و کشورهای اطراف از جمله ترکیه، ممکن است دوباره دلتا بیاید و منجر به ایجاد زیرسویه‌هایی مانند XD و XF شود، اما واقعیت این است که هنوز چنین موردی را تجربه نکردیم.
دکتر حمیدرضا جماعتی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت کرونا در کشور، گفت: آنچه که در حال حاضر در کشورمان اتفاق افتاده، این است که مانند تمامی کشورها ما هم از نظر میزان بستری و هم از نظر میزان مرگ و میر ناشی از کرونا یک شیب نزولی را داریم که تقریبا به صورت خطی درآمده است. به طوری که منحنی که به صورت صعودی بالا رفته بود، اکنون پایین آمده و به صورت خطی درآمده است. بنابراین در حال حاضر در تمام کشورهای دنیا، میزان بستری و مرگ‌ومیر تقریبا سیر نزولی داشته و حتی در کشورهایی مانند چین و هنگ کنگ که میزان موارد بالا رفته بود نیز شاهد سیر نزولی هستیم. کشور ما هم از سایر کشورها مستثنی نیست.
BA۲ سویه غالب کرونا در ایران
وی درباره سویه غالب کرونا در کشور نیز گفت: در مطالعه اخیری که در کشور ما انجام شد، سویه‌ غالبی که در کشور وجود دارد، بیش از ۸۱ درصد زیر سویه BA۲ از خانواده اُمیکرون است. بنابراین آن سویه‌ای که انتظار داشتیم که ممکن است منجر به ایجاد پیک جدیدی شود، فعلا چنین  نشد و موج جدیدی را از BA۲ در کشورمان شاهد نبودیم.
نگرانی از ورود مجدد دلتا به کشور
به نظر نمی‌رسد تا پاییز با موج جدید و جدی مواجه شویم
جماعتی درباره پیش‌بینی‌ها از روند کووید ۱۹ در کشورمان طی هفته‌های آتی، گفت: باتوجه به شرایطی که در حال حاضر دیده می‌شود، اگر با مشکل جدید و زیر سویه جدیدی در کشورهای دیگر برخورد نکنیم، ‌به نظر می‌رسد که در ماه‌های آینده حداقل تا فصول سرد، خیلی با پیک مهم و موج جدیدی برخورد نکنیم. اگرچه یک جای نگرانی وجود دارد؛ آن هم اینکه گفته شده که تقریبا هنوز در برخی کشورهای اطراف ما مانند ترکیه سه درصد سویه در گردش‌شان دلتا است، شاید این جای نگرانی را بگذارد که باتوجه به رفت‌وآمدها و مراوداتی که بین کشور ما و کشورهای اطراف از جمله ترکیه است، ممکن است که دوباره دلتا بیاید و منجر به ایجاد زیرسویه‌هایی مانند XD و XF شود، اما واقعیت این است که هنوز چنین چیزی را تجربه نکردیم و از آنجایی که در کشورهای دیگر هم با پیک جدیدی مواجه نشدند، به نظر نمی‌رسد که حداقل در فصل تابستان با مشکل جدی مواجه شویم. بر این اساس مانند پیش‌بینی که در سایر کشورهای دنیا مطرح شده، ‌ اگر قرار باشد با پیکی مواجه شویم، ممکن است در فصول سرد، یعنی در پاییز و زمستان باشد و با موجی از ویروس کرونا با زیرسویه‌های دیگر مواجه شویم، اما به نظر نمی‌رسد که حداقل تا چند ماه آینده با موج جدید و جدی مواجه باشیم.
امکانات ایران در شناسایی زیرسویه‌های ترکیبی کرونا
وی درباره وضعیت شناسایی زیرسویه‌های XD و XF در کشور، گفت: شناسایی این زیر سویه‌ها بر اساس ژن سکوئنسینگ است که خوشبختانه در کشور ما دستگاه‌هایی که بتوانیم  با استفاده از آن‌ها، ویروس‌ها را از نظر ژنتیکی بررسی کنیم، وجود دارد که به صورت فعال در حال ارزیابی هستند. بر این اساس اگر زیرسویه‌های ترکیبی مانند XE، XD، ‌ XF یا زیر سویه‌های دیگری که ممکن است به صورت ترکیبی وجود بیایند، اگر ببینیم که با مشکل و پیک جدیدی مواجهیم، به سرعت می‌توانیم ارزیابی کرده و مشخص کنیم که چه زیرسویه‌ای است. بنابراین جای نگرانی در این باره وجود ندارد. زیرا اگر با تهدید جدیدی مواجه شویم، با دستگاه‌هایی که داریم و با ارزیابی ژنی می‌توانیم این بررسی‌ها را به سرعت در کشورمان انجام دهیم.
جماعتی درباره احتمال افزایش موارد بیماری در کشور باتوجه به سفرهای نوروزی و دید و بازدیدها، اظهار کرد: اگر تعطیلات، رفت و آمدها و مسافرت‌ها می‌خواست مشکل جدی را در میزان بستری و مرگ‌ومیر ایجاد کند، شاید تاکنون می‌توانست خودش را به صورت چشمگیری نشان دهد. اگرچه طی یکی دو هفته قبل مختصری افزایش میزان مراجعین سرپایی و به دنبال آن مقداری افزایش بستری را داشتیم، اما باتوجه به اینکه روند افزایشی ادامه پیدا نکرد و سیر صعودی ایجاد نشد، به نظر نمی‌رسد که با موج جدید مواجه باشیم.
تاثیر بازگشایی مدارس بر وضعیت کرونا در کشور
وی درباره تاثیر بازگشایی مدارس بر روند بیماری در کشور نیز گفت: باید شرایط مختلف را در نظر بگیریم؛ شرایطی مانند واکسیناسیون که انجام شد، به ویژه در کودکان و دستورالعملی که به تمامی کارکنان مدارس داده شد تا واکسیناسیون‌شان را کامل کنند، رعایت پروتکل‌های بهداشتی و اینکه تعداد زیادی از افراد در کشور ما به ویروس کرونا مبتلا شدند و ایمنی ذاتی که در بدن افراد ایجاد شد، باعث شد که حداقل در هفته‌های بعد از بازگشایی مدارس، خیلی آثار چشمگیری در جامعه نبینیم. ان‌شاءالله که مشکل جدی در رابطه با بازگشایی مدارس در جامعه دیده نشود.
کرونا در شانگهای
جماعتی در پاسخ به سوال ایسنا درباره شرایط کرونا در شانگهای و قرنطینه‌هایی که در این شهر انجام شده و اطلاعات جدید از آنچه در شانگهای شایع شده است، گفت: آنچه که وجود دارد، این است که در برخی کشورها مانند چین، هنگ کنگ و برخی کشورهای دیگر مانند کانادا و استرالیا و... پیکی با زیرسویه‌های اُمیکرون دیده شد، اما خوشبختانه در همان کشورها هم باتوجه به اقداماتی که انجام دادند، به خصوص کره جنوبی، هنگ کنگ، چین و ... میزان بستری و مرگ‌ومیرشان سیر نزولی داشته و نویدبخش است که اقدامات کنترلی که در آن کشورها انجام شده، توانسته تا حدود زیادی به کاهش موارد کمک کند.
لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی؛ ماسک بزنید، واکسیناسیون‌تان را تکمیل کنید
وی ادامه داد: در کشور ما هم علی‌رغم اینکه میزان افراد مبتلا و بستری کاهش پیدا کرده که جای خوشحالی دارد، اما یک نگرانی هم که وجود دارد و ممکن است از نظر اپیدمیولوژی مورد نظر قرار بگیرد، این است که RE ما هنوز به یک و زیر یک نرسیده است که به این معناست که احتمال اینکه ویروس در گردش باشد و با هر اقدامی اعم از ترکیب ویروس‌ها یا اقداماتی که می‌تواند منجر به چرخش بیشتر ویروس شود، ممکن است در کشور ما ایجاد خطر کند. بنابراین توصیه ما این است که برای جلوگیری از مساله باتوجه به اینکه RE ما به یک و زیر یک نرسیده است، مردم همانطور که سازمان‌های علمی دنیا و سازمان بهداشت جهانی هم مطرح کرده، باید پروتکل‌های بهداشتی را با جدیت تمام پیش برند. توصیه و پیشنهاد ما این است که واکسیناسیون و تزریق دز سوم را جدی بگیرند و کسانیکه واکسیناسیون‌شان را کامل نکردند، حتما آن را کامل کنند. زیرا هم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و هم واکسیناسیون دز سوم، عواملی هستند که به طور موثر می‌توانند در کاهش میزان بستری و مرگ‌ومیر افرادی که در معرض اُمیکرون هستند، موثر باشند و به طور چشمگیری می‌تواند بیماری را کاهش دهد.
سهل‌انگاری در رعایت پروتکل‌های بهداشتی
سالمندان و مبتلایان به نقص سیستم ایمنی دز چهارم واکسن کرونا را تزریق کنند
جماعتی افزود: در عین حال در افرادی که سن بالا یا نقص سیستم ایمنی دارند، برای تزریق دز چهارم واکسن کرونا اقدام کنند که می‌تواند در کاهش بستری و مرگ‌ومیر این افراد موثر باشد. در حال حاضر در بیمارستان‌ها، کسانی که بیشتر بستری شده و دچار مرگ‌ومیر می‌شوند، کسانی هستند که سن بالا یا نقص سیستم ایمنی دارند مانند بیماران پیوندی یا بیماران مبتلا به سرطان یا افرادی که بیماری‌های جدی زمینه‌ای دارند. به همین دلیل توصیه ما این است که مردم در زمینه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کل جامعه به ویژه در زمینه استفاده از ماسک، جدیت داشته باشند.
وی تاکید کرد: در حال حاضر کاهش میزان بستری و مرگ‌ومیر، باعث شده عده‌ای در رعایت پروتکل‌های بهداشتی سهل‌انگاری کنند که باتوجه به اینکه RE ما در ویروس اُمیکرون به یک و زیر یک نرسیده، می‌تواند خطرناک باشد و منجر به نگرانی‌هایی در اختلال در کنترل پاندمی در کشور شود. بنابراین رعایت پروتکل‌ها و تزریق واکسن به ویژه تزریق دز سوم در افرادی که هنوز دز سوم را تزریق نکردند و تزریق دز چهارم در افرادی که به هر علتی نقص سیستم ایمنی و سن بالا دارند، بسیار مهم است و می‌تواند اثر مهمی در کاهش میزان  افراد مبتلا، بستری و مرگ‌ومیر در جامعه شود.
جماعتی ادامه داد: باید توجه کرد که در اپیدمیولوژی یک فاکتوری به نام R۰ داریم که به این معناست که یک فرد مبتلا به ویروس، چند نفر را می‌تواند مبتلا کند. R۰ ویروس اُمیکرون باتوجه به سرایت‌پذیری بالایی که دارد، تقریبا ۱۰ است؛ یعنی در شرایط عدم رعایت پروتکل‌ها و عدم تزریق واکسن، هر یک نفر مبتلا می‌تواند ۱۰ نفر را مبتلا کند. حال RE به معنای این است که اقدامات موثری مانند استفاده از ماسک، تزریق واکسن و ... را انجام می‌دهیم تا از انتقال ویروس از فرد مبتلا به افراد دیگر جلوگیری کنیم، اگر این عدد به یک و زیر یک برسد، نشان می‌دهد که در آن جامعه، ویروس از افراد مبتلا به افراد سالم منتقل نمی‌شود و زمانی می‌توانیم بگوییم بیماری کنترل شده که RE به یک و زیر یک برسد. این عدد هنوز در کشور ما به یک یا زیر یک نرسیده و از این جهت نشان‌دهنده این است که هنوز در جامعه ما افراد مبتلا می‌توانند ویروس را به افراد دیگر انتقال دهند و به همین دلیل اقدامات پیشگیرانه و رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک که بسیار موثر است و سایر اقدامات مانند فاصله‌گذاری، شستن دست‌ها و ... حائز اهمیت است. در شرایط فعلی کشور ما استفاده از ماسک و واکسیناسیون می‌تواند بسیار موثر و پیشگیرانه باشد و کمک کند که RE درباره ویروس کرونا و زیرسویه‌های مختلف آن به یک و زیر یک برسد.