نگاه مسئولان به نمايش‌هاي عاشورایی نباید مقطعی باشد

سيدحسين فدايي حسين می گوید اجراي نمايش‌هاي عاشورايي هيچ وقت در كليت تئاتر كشور به جريان تبديل نشده است

سيدحسين فدايي حسين، نويسنده و پژوهشگر تئاتر درباره وضعیت کیفی و تاثیرگذاری نمایش های عاشورایی گفت: چون اجراي نمايش‌هاي عاشورايي صرفا محدود به مقطع زماني ماه‌هاي محرم و صفر شده است، از اين رو هيچ وقت در كليت تئاتر كشور به جريان تبديل نشده است.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، سيدحسين فدايي حسين ادامه داد: چون نمايش‌هاي ديني همچون نمايش‌هاي عاشورايي، به جرياني در تئاتر كشور تبديل نشده‌اند، از اين جهت، تاثير آن نيز براي مخاطب مقطعي و گذرا خواهد بود. به عبارت ديگر وقتي نمايش‌هايي براي مدت و زمان و مناسبت‌ خاصي تدارك ديده مي‌شوند، كاربردش نيز در همان محدوده‌ زماني، محدود مي‌شود و امكان اين‌كه بتواند در طول سال اجرا شود از دست مي‌رود. بنابراين تاثيرش بر مخاطب مقطعي و گذرا مي‌شود. اين نمايش‌نامه نويس، كيفيت تكنيكي عموم نمايش‌هاي مناسبتي- مذهبي را نيز نامطلوب دانست و اظهار داشت: وقتي توليد اثر و نمايشي، سفارش داده مي‌شود، لزوما نتيجه‌ي كيفي آن اثر مطلوب نخواهد بود. در واقع هنرمندي كه نمايش سفارشي‌اي را توليد مي‌كند به اين پشت گرمي كه نمايش به هرحال اجراي خود را خواهد رفت، ممكن است آن توجه لازم را براي توليد يك نمايش درخور، لحاظ نكند. البته عموماً هنرمندان صاحب اعتبار، چنين سفارشاتي را نمي‌پذيرند. هنرمندان نامدار اگر احساس كنند با توجه به بودجه و مدت زمان انجام كار، نمي‌توانند اثر مطلوبي را توليد كنند، اساسا سفارش توليد چنين نمايش‌هايي را نمي‌پذيرند. ولي بيشتر نمايش‌های مناسبتي- مذهبي، توسط افرادي توليد مي‌شوند كه مي‌خواهند رزومه‌ي خود را پر كنند و نيز آماري به آمار سفارش دهندگان اضافه كنند. از اين رو معمولا شاهد نمايش‌هاي خوبي در اين زمينه نيستيم. وي در ادامه توضيح داد: البته اگر نهادي توليد چنين سفارشاتي را دائم در دستور کار خودش داشته باشد، با توجه به گستره‌ زمانبندي كاري خود، محدوديت زماني براي انجام كار ندارد و از اين رو سعي مي‌كند بيشترين كيفيت را از هنرمند خود بخواهد. ولي بيشتر سفارش دهندگان فقط براي مناسبت‌ها، برنامه‌ توليد نمايش دارند از اين رو چون زمان توليد اثر محدود مي‌شود، نتيجه‌ كار نيز ضعيف از كار در مي‌آيد. فدايي حسين، تحميل سلايق سفارش دهندگان نمايش‌هاي مناسبتيبه هنرمندان را از ديگر علل ضعف اين‌گونه آثار عنوان داشت و گفت: وقتي اثري بر اساس سفارش خلق مي‌شود، هنرمند سفارش‌گيرنده سعي دارد سفارش‌دهنده را راضي كند. اين باعث مي‌شود آثار توليد شده‌ سفارشي- بر اساس سليقه‌ي سفارش دهنده- شبيه به هم شوند. نمي‌گويم نگاه ارگان سفارش‌دهنده نازل است كه نمايش حاصل از آن نگاه نيز نازل مي‌شود اما مي‌گويم سليقه‌ي آن ارگان خاص، باعث مي‌شود نگاه‌ها و چشم‌اندازها به موضوع خاص، محدود شود و آزادي عمل از هنرمند گرفته مي‌شود. از همين جهت است كه خيلي از نمايش‌هاي عاشورايي مثلا حاوي روضه خواني مي‌شوند، يا شعار زده و كم محتوا مي‌شوند. وي افزود: در خيلي از نمايش‌هاي عاشورايي، مي‌بينيم که محتوا، صرفا نشان دادن يك رويداد تاريخي است و فقط به اين امر بسنده مي‌شود و شاهد آزادي نگاه در اين موضوع نيستيم كه اين‌ها همه به نوع نگاه سفارش دهنده مربوط مي‌شود. اين كارشناس ارشد هنرهاي نمايشي، به ضعف نمايش‌نامه‌هاي ديني و عاشورايي اشاره كرد و اظهار داشت: ضعف نمايشنامه در نمايش‌هاي مناسبي- مذهبي، بيشتر از ديگر نمايش‌ها ديده مي‌شود. به نظر من براي رفع اين معضل سفارش دهندگان در ابتداي امر به جاي اين‌كه به سراغ كارگردان‌ها بروند، بهتر است تعدادي از نويسندگان خوب را دور خود جمع كنند و دست به توليد متون ارزشمند در راستاي اهداف خود بزنند و سپس به تناسب متون به سراغ كارگردان‌ها بروند. حسين فدايي حسين در پايان تصريح كرد: معتقدم اخيرا نگاه‌هاي تازه‌اي مي‌خواهد وارد حوزه‌ نمايش‌هاي مذهبي ‌شود. اما اين نگاه‌ها در عبور از شوراهاي مختلف، مورد مميزي‌هاي مختلف قرار مي‌گيرند و سپس اثر خود را از دست مي‌دهند. مشاهده مي‌شود كه از طرف هنرمند اين سعي وجود دارد كه نگاه‌هاي جديد به عرصه‌ نمايش‌هاي ديني و عاشورايي وارد بشود اما اين بستگي به همراهي مسئولين دارد.