موسیقی آئینی درمراسم عزاداری فراموش شده است

هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی آئینی گفت: هنرهای آئینی، مذهبی بهره‌های زیادی از موسیقی آوازی گرفته بودند و به کمک موسیقی آوازی به بیان حالات و زبان حال ائمه اطهار می‌پرداختند؛ این چیزی است که این روزها فراموش شده و موسیقی و شعرهای لُس آنجلسی جای آن را گرفته اند.
این پژوهشگر موسیقی آئینی و مذهبی در گفت وگو با پایگاه خبری فریادگر افزود: در عاشورا از ملودی‌های زیبای موسیقی ایرانی و آوازی بهره‌های زیادی برده ایم و درطول تاریخ استفاده‌های زیادی از موسیقی آوازی شده است که به طور نمونه مرثیه سُرایی از زبان حضرت زینب، مرثیه سرایی از زبان امام حسین برای حضرت علی اکبر، مرثیه سرایی از زبان حضرت ابوالفضل برای امام حسین و... است که این زبان حال‌ها با بهره گیری از گوشه‌ها و دستگاه‌ها و با بیان حالات ائمه در جامعه و اقشارمختلف رسوخ کرده است؛ به طوری که حتی در ماه‌هایی به غیر از ماه محرم استفاده می‌شده است. وی ادامه داد: خواندن تمام این ها نیاز به آموزش و تحقیق و تفحص دارد. در زمان گذشته، به نوحه‌خوان‌ها آموزش داده می‌شد. اما درحال حاضر این آموزش قطع شده است. مساله این است که در دانشگاه‌های موسیقی، برنامه‌ریزی مخصوصی روی موسیقی آیینی صورت نگرفته است. جاوید تاکید کرد: مسئله مهم این است که دغدغه و ضرورت درحوزه پژوهش موسیقی نواحی برای مسئولان حس نمی‌شود. شما در کشورهای دیگر به عمده کارهای پژوهشی در زمینه موسیقی نگاه کنید، در این قیاس متوجه می‌شوید که شناخت و آگاهی ما نسبت به آنها اندک است. وی افزود: برخی مسئولان ما بدون تحقیق و کسب دانش ،گاهی درباره موسیقی عاشورایی تصمیم گیریهای نابه جایی انجام داده و تصور کردند که در مراسم عاشورا، موسیقی نباید جایگاهی داشته باشد . هوشنگ جاوید در ادامه با اشاره به این که از گذشته های دور در ماه‌های عزا از موسیقی سازی نیز استفاده می‌شده است، گفت: درگذشته بهره گیری ازساز آداب خاصی داشته است و بیشتر ازسازهایی که حزن انگیز بود استفاده می‌شد .به طور مثال در بیشتر مواقع از نی استفاده می‌کردند؛ زیرا این ساز به خوبی حزن و اندوه را منتقل می‌کرده است . همچنین در «شبیه خوانی مجلس مسلم» بخش موسیقی توسط یک نی نواز انجام می‌شد . این پژوهشگر موسیقی آئینی و مذهبی تاکید کرد: همچنین در بعضی از فرهنگ‌ها به دلیل اینکه داستان زندگی ائمه و واقعه عاشورا را روایت می‌کردند از سازهای دیگر نیز استفاده می‌کردند. به طور مثال در موسیقی بخشی‌های ترکمن از ساز دوتار استفاده می‌کنند و با دوتار زندگی حزن انگیز امام حسین را می‌نواختند به طوری که داستان را از ابتدا تا انتها به کمک ساز بیان می‌کردند. جاوید ادامه داد: این ها نمونه ای از موسیقی عاشورایی است که متاسفانه این روزها کمتر شاهد آن هستیم . این نوع موسیقی از مراسم مذهبی ما رفته و به جایش موسیقی ، شعر و سازهای لس آنجلسی جایش را گرفته اند و طبیعی است که دیگر تاثیرگذاری قدیمی را هم ندارد . وی اظهار امیدوراری کرد: با نگاه دقیق و کارشناسانه به موسیقی نواحی و مذهبی از به فراموشی سپرده شدن این سنت های دیرینه جلوگیری کنیم .