مدیرکل «دفتر مطالعات و آموزش گردشگری» وزارت میراثفرهنگی با گفتن اینکه سیمرغ میتواند اتمسفر فرهنگی و ارزشهای برجستهی فرهنگ ایرانی را به گردشگران خارجی منتقل کند، گفت: سیمرغ، فاخرترین نشان گردشگری ایران میشود.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، نشان (:برند) ملی، روشی برای ساخت و حفظ و رشد اقصادی یک کشور است؛ یک نماد با جایگاه ملی، باید فضای گردشگری را جدا کند و آگاهیهایی را در اختیار گردشگر بگذارد تا تصویری روشن و گیرا از تجربهی سفر را در اختیار داشته باشد.
طراحی اصولی نماد ملی گردشگری، افزونبر اینکه نیازهای جامعه بومی را در توسعهی پایدار باید در دید بگیرد، بلکه دیرینگی و گوناگونی فرهنگی یک سرزمین و یک ملت را با همهی گنجینهها و ارزشهای آن، نمایندگی کند و دارای هویت دیداری (بصری) هم باشد.
برپایهی دادههای کیفی و کمی که از سال ۱1398 از بسیاری از گردشگران خارجی و کارشناسان این بخش دریافته شد، ارزش محوری نماد گردشگری ایران باید نژادگی (:اصالت) داشته باشد. در نهایت «سیمرغ» که نماد فرزانگی و اندیشهورزی ایرانیان و رمزی از خورشید است و در کنار آن عبارت «ایرانِ با شکوه، تجربهای متفاوت» به عنوان شعار برگزیده شد.
دیدگاهسنجی از گردشگران نشان میدهد بسیاری از آنها رنگ فیروزهای را رنگ ایران میدانند. به همین دلیل در طراحی نماد ملی گردشگری از طیف گسترده و پررنگی از رنگ فیروزهای و آبی دریایی و همچنین خاکی و طلایی استفاده شده است. زیرا این رنگها در بسیاری از بناهای فرهنگی، تاریخی و باستانی ایران بهکار رفته است.
نماد سیمرغ قرار است گردشگری ایران را هم بهگونهی کمی و کیفی گسترش بدهد و باعث افزایش شمار گردشگران شده و خدمات گردشگری ایران را در تراز جهانی استانداردسازی کند.
توانایی نماد سیمرغ برای نشان دادن فرهنگ ایران
زاهد شفیعی، مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری، با گفتن اینکه خدمات گردشگری با اتمسفر یک کشور که ناپیدا است متفاوت است، گفت: «اتمسفر فرهنگی و اجتماعی در فضای کشور باید به گردشگری که وارد ایران میشود به خوبی منتقل شود؛ پیشینهی حماسی و عرفانی ملت ایران، به عنوان اتمسفر فرهنگی و اجتماعی نامریی و غیرقابل رویت است و سیمرغ این قدرت و توانایی را دارد که این ویژگیها را نمایندگی کند».
او با گفتن اینکه برای نشانسازی سیمرغ بر پایهی گزارههای گمانهزده (:فرضی) کار نکردیم، گفت: «بر اساس مجموعهای از واقعیتها، تنوع فرهنگی جوامع، سبک زندگی اجتماعی مردم، جاذبههای فرهنگی، تاریخ و طبیعی و مطالعه کردیم».
شفیعی گفت: «سیمرغ نمادی است که نشان میدهد ایران کشوری کهن استورهای است. حتا نماد درمانگری است و گردشگری سلامت در ایران را هم در بر میگیرد. سیمرغ نماد داستان سی پرنده و سیمرغ و نماد اندیشهورزی و خردورزی ایرانیان است. رنگ آبی دریایی و فیروزهای رنگ ناب ایرانی است و ماهیت صلحطلبی و اصالت را به نمایش میگذارد».
مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری کشور استانداردسازی و اعتبارسنجی را از اهداف نماد سیمرغ در صنعت گردشگری بازگو کرد و افزود: «با برند سیمرغ، متمایزسازی محصولات و خدمات گردشگری را که ارزش محور هستند دنبال میکنیم و شهرها را رتبهبندی و امتیازبندی میکنیم، هدفی که وزیر میراث فرهنگی همواره بر آن تاکید کرده است این است که سیمرغ فاخرترین نشان گردشگری ایران بشود».
وی با گفتن اینکه گواهینامههای اعطایی نماد سیمرغ بی گمان کاربردی خواهد بود، افزود: «درحال حاضر در مرحله عمومیسازی برند هستیم، اما به موازات آن بخشنامههای مربوطه هم در حال تنظیم است، در ذیل برند سیمرغ سیاست های تشویقی را هم در نظر گرفتیم».
شفیعی گفت: «در نظام برند، شهرها و برندهای حوزهی گردشگری در سیاستهای تشویقی دیده خواهند شد که موضوع حیاتی است. با برند سیمرغ رویکردهای عرضه خدمات گردشگری در مقصد و مقتضیات جامعه محلی و داراییهای مقصد در نظر گرفته میشود».
هدف سیمرغ ماموریتگرا کردن تصویر گردشگری ایران است
شفیعی نشان و نماد را ابزار متمایزسازی مقصدهای گردشگری و خدمات گردشگری دانست و گفت: «برند گردشگری همچنین یک ابزار هویتی است که منحصر به یک مکان یا یک فضای خاص میشود. از طرفی برند یک ابزار عاطفی و عقلانی است که ارتباطات عاطفی گردشگر با یک شهر یا روستا را برقرار و مفهوم کیفیت خدمات صنایع گردشگری در آن منطقه را هم بیان میکند».
مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری با گفتن اینکه شعار «رویایی سفر کنید» یک پیام عاطفی و احساسی را میرساند، گفت: «اما وقتی میگوییم “ارزان سفر کنید” پیامی عقلانی به گردشگران ارسال میشود، برند و نماد یک ابزار کاربردی و ارتباطی و در نهایت در بخش اقتصادی و تجاری یک ابزار بازاریابی است».
وی با گفتن اینکه هدف برندسازی سیمرغ، ماموریتگرا کردن تصویر گردشگری ایران است، افزود: «در مرحله نخست تدوین استراتژی برند گردشگری، هویت بصری و کلامی برند را ارایه کردیم که جوهره برند طراحی شد؛ “سیمرغ” بر اساس همین رویکرد شکل گرفت».
از شعارگرایی در گردشگری بپرهیزیم
شفیعی با گفتن اینکه «سیمرغ نماد تنوع، کثرت، اصالت، یکپارچگی و انطباق است» ، افزود: «مزیت رقابتی ایران در گردشگری صرفا سرویس خدمات نیست؛ ما از سمت کالا به سمت خدمات و به طرف ارزشآفرینی در این حوزه حرکت کردیم».
وی میراثفرهنگی را برتری رقابتی ایران که باید روی آن تمرکز شود، بازگو کرد و افزود: «باید از شعارگرایی در گردشگری پرهیز کنیم، اگر اعتقاد داریم و بیان میکنیم که گردشگری باید جایگزین صنایع دیگر شود باید در عمل هم آن را انجام دهیم تا در بودجه و اعتبارات این حوزه خود را نشان دهد. گردشگری در گفتمان اقتصاد و فرهنگ باید تعریف، تثبیت و تقویت شود».
شفیعی گفت: «برای تدوین استراتژی برند سیمرغ بر اساس مطالعه و تحقیقات میدانی یکساله، با بیش از دوهزار گردشگر خارجی از چهل کشور مصاحبه عمیق، و با مسوولان، صاحب نظران و فعالان صنعت گردشگری و تشکلهای این حوزه گفتوگو شده است».
مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری کشور گفت: «یک برند باید علاوه بر پیامرسانی هویتی، حاوی یک پیام عقلانی است، اینکه یک مقصد از چه داراییها و صلاحیتهایی برخوردار است و چگونه این پیام را به دنیای بیرون مخابره میکند بسیار مهم است».
سفر به ایران، دعوت به یک تجربه دیگرسان است
شفیعی با گفتن اینکه گردشگری یک صنعت ویژه و هوشمند است که نباید در آن از تبلیغات مستقیم بهره برده شود، افزودد: «ایران باشکوه، تجربهای متفاوت، شعاری است که نماد سیمرغ را همراهی میکند. قدرت اکتشاف، جستوجو و حس کنجکاوی را در مخاطب تحریک میکند و از گردشگران دعوت میکند به ایران بیایند و سفر در ایران تجربه کنند».
مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری با گفتن اینکه در بخش برندسازی، سه مرحله «ساخت، مدیریت و عرضه» وجود دارد، گفت: «برند باید یک جریان و اقدامات متوالی را طی کند و ممکن است چهار سال طول بکشد تا به یک تصویر مثبت از آن برسد».
شفیعی با گفتن اینکه گردشگری که به ایران سفر میکند در گروه گردشگران فاخر جهان جای دارند، گفت: «گردشگری خارجی در ایران دنبال خرید ارزش و تجربه است، ما با گردشگران آگاه طرف هستیم که در ایران به دنبال سرویس خاص در سواحل نیستند».
شفیعی جریانسازی و جاریسازی را مرحله سوم برندسازی سیمرغ بازگو کرد و افزود: «در نظام برندسازی اصطلاحی وجود دارد که “برندها وقتی تمام میشود، تازه آغاز میشوند”؛ برندهایی که ساخته شده است باید در یک فرایند خلق مشارکتی و مهندسی اجتماعی وارد شوند، ارزشهای آن مشخص شود که در تمام کالاهای معتبر جهان به وضوح دیده میشود؛ یک برند معتبر در گردشگری هم باید همین پیام را منتقل کند».
مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری کشور درباره مطالعه و پژوهش برای برگزیدن سیمرغ به عنوان نماد صنعت گردشگری ایران گفت: «در فرایند برندسازی سیمرغ همه ترکیبها، ویژگیها و صلاحیتهای مقصد را از نظر نرمافزاری بررسی کردیم. بیش از سه هزار ساعت مصاحبه تصویری انجام شده است که به عنوان سند مدون و ماندگاری از نظرات اساتید و صاحبنظر فرهنگ و تاریخ و استورهشناسی برای پشتوانه برند سیمرغ شده است که در نهایت اجماع خوبی هم در این زمینه صورت گرفت».