گردشگری ماجراجویی به عنوان سفر کردن از یک مکان به مکان دیگر با هدف اکتشاف صورت میگیرد. سفر به مناطق دورافتاده، عجیبوغریب و احتمالا متخاصم از تجربههایی است که در این نوع گردشگری میتوان تجربه کرد.
به گزارش ایسنا، علاقهمندان به گردشگری ماجراجویانه میتوانند فعالیتهایی چون چتربازی، تپهنوردی و غواصی را نیز امتحان کنند.
این نوع از گردشگری اغلب مورد استقبال گردشگران جوان قرار میگیرد چون تجربه هیجان بیشتری را برای آنها به همراه دارد. این هیجان ممکن است ناشی از تجربه شوک فرهنگی یا از طریق انجام فعالیتهایی باشد که زمینه تجربه درجاتی از خطر(واقعی یا درک شده) و خطر فیزیکی را فراهم میسازد.
سفر ماجراجویانه یک فعالیت تفریحی است که در یک مقصد غیرعادی، عجیب، دورافتاده یا بیابانی انجام میشود. وجه تمایز اصلی گردشگری ماجراجویی از سایر اشکال گردشگری برنامهریزی و آمادهسازی در این نوع از گردشگری است.
گردشگری ماجراجویی مفهومی جدید در صنعت گردشگری است؛ لذا تعریف ویژه و خاصی از آن عنوان نشده است. اغلب فعالان و کارشناسان گردشگری، گردشگری ماجراجویی را نوعی از گردشگری مینامند اما بسیاری از بخشهای خاص دیگر در گردشگری وجود دارد که دارای ویژگیهایی مشابه با سایر انواع گردشگری مانند اکوتوریسم است و به نوعی تعاریف آنها نوعی همپوشانی ایجاد میکند.
با این وجود طبق گفته انجمن تجارت سفرهای ماجراجویانه، گردشگری ماجراجویی یک فعالیت گردشگری است که شامل فعالیت بدنی، تبادل فرهنگی یا فعالیتهایی در طبیعت میشود.
به گفته صاحبنظران گردشگری ماجراجویی در ارتباط با ارائه سطوح نسبتا بالایی از تحریک حسی به گردشگر مشخص میشود که معمولا با گنجاندن مولفههای تجربی چالشبرانگیز فیزیکی در آن به دست میآید.
طبق گفته UNWTO گردشگری ماجراجویی میتواند داخلی یا بینالمللی باشد و مانند تمام سفرها افراد باید حداقل یک شب اقامت داشته باشد اما بیش از یک سال طول نکشد.
گردشگری ماجراجویی در سالهای اخیر در سرتاسر جهان رشد چشمگیری داشته است؛ بر این اساس گردشگران از مقاصدی که قبلا کشف نشده بود، بازدید میکردند و در ادامه این نوع از گردشگری جذابیت ویژهای برای افرادی که به دنبال تجربههای نادر و منحصر به فرد است، ایجاد میکند. مسافران ماجراجویی عموما تمایل بیشتری نسبت به تجربه مقاصد، فعالیتها و محصولات جدید سفر دارند.
برخی از فعالیتها دارای ریسک کم و برخی دارای ریسک بالاست. گردشگری ماجراجویی شامل فعالیتهای مختلفی مانند غارنوردی، پیادهروی، قایقرانی و... میشود. گردشگری ماجراجویی به ۲ دسته ماجراجویی سخت و ماجراجویی نرم تقسیم میشود.
ماجراجویی سخت به فعالیتهایی اطلاق میشود که سطح ریسک بالایی دارد و نیازمند تعهد شدید و مهارتهای پیشرفته است. گردشگری سخت شامل فعالیتهایی مانند کوهنوردی، صخرهنوردی، یخنوردی، پیادهروی، غارنوردی، غواصی آسمان و... است. فعالیتهای ماجراجویی سخت در طبیعت بسیار پرخطر انجام میشود. به تعبیری مهارتهای سطح پیشرفته برای انجام این فعالیتها مورد نیاز است.
ماجراجویی نرم نیز فعالیتهایی را در بر میگیرد که دارای سطوح پایین ریسک است که نیازمند حداقل تعهد و مهارتهای آغازین است. گردشگری نرم شامل فعالیتهایی مانند کمپینگ، پیادهروی، کایاکسواری، اسبسواری، سافاری و... میشود. فعالیتهای ماجراجویی نرم در طبیعت کمخطر صورت میگیرد. ماجراجویی نرم یک مقوله محبوب در گردشگری ماجراجویی است. به طور متوسط ۲۵ درصد سفرهایی که از آمریکای شمالی و اروپا انجام میشود، سفرهای ماجراجویی نرم به شمار میروند.
فعالیتهای گردشگری ماجراجویانه سازگاری مناسبی با محیط زیست دارد زیرا دنیای طبیعی منابع بسیاری از فعالیتهایی را در اختیار ما قرار میدهد که خطر، چالش، محرک حسی، تازگی و کشف را فراهم میکند. ویژگیهای سهگانه فعالیت، طبیعت و فرهنگ، گردشگری ماجراجویی را به عنوان یک چالش همهجانبه نشان میدهد.
فعالیتهایی که شامل فعالیت بدنی یا مهارتهای روانی حرکتی میشود، در این نوع از گردشگری صورت میگیرد. تماس و برقراری ارتباط با طبیعت و حیاتوحش خاص، تماس با فرهنگهای مختلف مردم مانند ایما و سبک زندگی از جمله ویژگیهای منحصر به فرد گردشگری ماجراجویی محسوب میشود.
اهمیت و مزایای گردشگری ماجراجویی
گردشگری ماجراجویی یکی از سریعترین بخشهای در حال رشد در بخش گردشگری است که از اقتصادهای محلی حمایت میکند و شیوههای پایدار اقتصادی را تشویق میکند. رشد مداوم این بخش نه تنها برای گردشگری بلکه برای اقتصاد مقصد، مردم و محیط زیست آن نیز اثرات مثبت خالص ایجاد خواهد کرد.
به عنوان مثال میتوان تولید اشتغال، ارز، توسعه اقتصاد، حمایت از جوامع محلی، حفاظت از منابع طبیعی، ایجاد فرصتهای تجاری، سرمایهگذاری داخلی و خارجی و نقش مهم آن در اقتصاد کشور میزبان را از جمله اثرات مثبت گردشگری ماجراجویی دانست.