تاکید بر اهمیت گسترش زبان فارسی در جهان

بنیاد سعدی به منظور هم‌افزایی و هم‌اندیشی با مدیران و اهالی رسانه میزبان نمایندگان جمعی از رسانه‌های گروهی بود تا ضمن ارائه برنامه‌های خود در زمینه توسعه و آموزش زبان فارسی در جهان، پیشنهادات و نظرات کارشناسان ارشد رسانه را جویا شود.
به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، ابتدا غلامعلی حداد عادل، رئیس بنیاد سعدی در سخنانی با گرامی‌داشت شهید قاسم سلیمانی و نیز تسلیت ایام فاطمیه اظهار کرد: علت تأسیس این بنیاد این حس بود که ساختار قبلی آموزش زبان فارسی در جهان، که در دل سازمان فرهنگ و ارتباطات تعریف شده بود، ظرفیت و بازده کافی را دارا نبود. در واقع سازمان وظایف زیادی داشت که آموزش زبان فارسی هم یکی از آن‌ها به شمار می‌رفت اما این اتفاق در حد یک اداره با چند کارمند تعریف شده بود.
او افزود: تجربه برخی از کشورهای جهان از جمله فرانسه، آلمان، اسپانیا و ایتالیا و روسیه، چین و دیگر کشورها در امر آموزش زبان‌شان، حاکی از این بود که یک مقام عالی‌رتبه در بدنه دولت، دست‌اندرکار موضوع آموزش زبان می‌شود. به همین خاطر ما نیز به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد دادیم که بنیادی مشخص برای موضوع آموزش زبان فارسی در جهان و به اسم شاخص‌ترین چهره در توسعه زبان فارسی در جهان یعنی «سعدی» ایجاد شود.
حداد عادل بیان کرد: آموزش زبان به غیرهم‌زبانان امروزه امری تخصصی در جهان به شمار می‌رود و ده‌ها سال است که این مساله توانسته هویت خودش را نشان دهد. در ایران ما بیش از دو دهه است که آموزش زبان فارسی را به عنوان «آزفا» در دانشگاه‌ها داریم و در بنیاد سعدی نیز برای تداوم این راه سعی شد موضوع آموزش بر پایه‌های علمی استوار شود و همکاران بنیاد نیز از فارغ‌التحصیلان دوره‌های آموزشی آزفا انتخاب شده‌اند. البته در ایران این رشته دکتری نداشت اما دو سالی است که در سطح دکتری رشته آموزش فارسی به غیرفارسی‌زبانان راه اندازی شده و نخستین دوره از فارغ‌التحصیلان این دوره به زودی معرفی خواهند شد.
رئیس بنیاد سعدی با بیان این‌که امروزه رابطه معنا داری میان قدرت یک کشور و نفوذ زبان آن در جهان وجود دارد، تاکید کرد: در طول تاریخ زبان فارسی توانایی خودش را برای گسترش یافتن در دنیا نشان داده و ثابت کرده است که حرفی نو برای جهانیان دارد. ما هم سعی کردیم کتاب‌هایی با استفاده از آخرین دستاوردها و روش‌های آموزش علمی و با هدف تقویت چهار مهارت خواندن، نوشتن، شنیدن و درک مطلب تهیه کنیم. البته ابتدا سلسله ضوابطی نیز برای استاندارد کردن آموزش زبان فارسی ایجاد کردیم. همچنین در کنار کتاب‌های آموزش فارسی، متونی آموزشی برای دستور زبان فارسی، ادبیات و ایران‌شناسی تدوین کرده‌ایم. حاصل این کار در شش سال گذشته بیش از ۲۰ کتاب درسی بوده که یکی از این آثار با عنوان «گام اول» به 13 زبان زنده دنیا ترجمه شده و هشت ترجمه از آن نیز تاکنون منتشر شده است.
او به تدوین آزمون آمفا بر اساس استاندارد آموزش زبان فارسی اشاره کرد و گفت: پیش از این آزمون، متر و معیاری برای سنجش یادگیری زبان فارسی فارسی‌آموزان نداشتیم، اما با طراحی و تدوین این آزمون، مشابه آزمون‌های زبان‌های دیگر همچون آزمون تافل و آیلس تهیه کردیم و یک دوره آن همزمان در عراق و روسیه برگزار شد و در اسفندماه نیز آن را برای فارسی‌آموزان کشورهای هند، ترکیه و صربستان برگزار می کنیم و گواهی‌نامه بین‌المللی می‌دهیم.
حدادعادل در ادامه به موضوع تربیت معلم زبان فارسی نیز اشاره کرد و افزود: ما تاکنون ۷۰ دوره تربیت معلم زبان فارسی با حضور فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد و دکتری برگزار و بیش از ۴۵۰ معلم فارسی تربیت کرده‌ایم که تعدادی پس از کلاس‌ها در آزمون داتفا، که برای سنجش مهارت تدریس فارسی است، شرکت کرده و گواهی‌نامه دریافت کرده‌اند.
او به برگزاری دوره‌های دانش‌افزایی کوتاه‌مدت و بلندمدت اشاره کرد و گفت: شش دوره دانش‌افزایی بلندمدت و بیش از ۳۰ دوره دانش‌افزایی کوتاه‌مدت برای فارسی‌آموزان و مدرسان فارسی غیرایرانی برگزار کرده‌ایم.
او افزود: در حوزه فضای مجازی نیز فعالیت‌های قابل توجهی در بنیاد صورت گرفته که یکی از جالب‌ترین آن‌ها، تولید نرم‌افزاری است که می‌تواند ضمن تشخیص صدای فارسی‌آموزان، تلفظ صحیح را به آن‌ها بیاموزد. ما همچنین طی پنج همایش سالانه تمامی دستگاه‌های فعال در زمینه آموزش زبان فارسی را گرد هم آورده‌ایم که ششمین آن نیز هفته آینده به میزبانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار خواهد شد.
حداد عادل تصریح کرد: بنیاد سعدی در زمینه آموزش زبان فارسی قصد تصدی‌گری ندارد و از هر مؤسسه دولتی و غیردولتی فعال در این زمینه حمایت کرده و ابزار لازم را در اختیار آن قرار می‌دهد.
او ضمن قدردانی از زحمات و همراهی‌های رسانه‌های تصویری و مکتوب و خبرگزارها برای پوشش اخبار بنیاد سعدی، از مدیران و اصحاب رسانه خواست تا برای گسترش بیشتر زبان فارسی به بنیاد کمک کنند.
در بخش دیگری از این نشست، شهروز فلاحت‌پیشه، معاون امور بین‌الملل سعدی نیز در سخنانی اظهار کرد: بنیاد سعدی در ۶۵ کشور جهان به واسطه رایزنی‌های فرهنگی، نمایندگی فعال دارد و در واقع این دفاتر نماینده ما نیز هستند. همچنین بنیاد ۲۰۰ استاد بومی را مستقیم حمایت می‌کند و ۳۲۰ کلاس درس و هشت‌هزار زبان‌آموز را به طور مستقیم و غیرمستقیم در دست آموزش دارد. همچنین ۹۴ اتاق ایران از سال ۱۳۹۲ تا کنون ایجاد شده که وظیفه آن‌ها توسعه آموزش زبان فارسی است و ۲۰۰ برنامه حمایتی نیز در این زمینه برگزار شده است. همچنین ما در ۹ ماه گذشته پنج‌هزار جلد کتاب آموزشی برای ۱۷ کشور ارائه کرده‌ایم و در برخی کشورها مانند ارمنستان و گرجستان که فارسی زبان دوم آموزشی است برنامه‌های ویژه‌ای اجرا شده است. در کشور سوریه نیز دانشجویان زبان فارسی زیادی داریم و حتی برخی از نمایندگی ما در حال انتشار آثار ما به شکل بومی و محلی هستند.
احسان طوفانی‌نژاد، مدیر آموزش مجازی بنیاد سعدی نیز با اشاره به ۱۹ امکان فعالیت در فضای مجازی گفت: در فضای مجازی، با تعداد بیشتر، سرعت بالاتر و دسترسی راحت‌تر به مخاطبان، می‌توانیم فارسی را گسترش دهیم، البته بنیاد سعدی در آموزش مجازی جوان است، اما از ۱۹ امکانی که طراحی کرده‌ایم درحال حاضر ۱۲ امکان در حال انجام است.
او گفت: در حال حاضر امکان استفاده از اپلیکیشن قابل نصب در تلفن همراه برای یادگیری زبان فارسی با استفاده ۱۵ دقیقه تمرین در روز فراهم است. همچنین نرم‌افزاری تحت وب برای یادگیری زبان فارسی طراحی کرده‌ایم که فارسی‌آموز می‌تواند تلفظ لغات خود را به وسیله آن اصلاح کند. همچنین از طریق وب، آموزش مجازی دوره‌های تربیت مدرس را داریم که همزمان با همین جلسه، این دوره درحال برگزاری است.
او به بازی‌های آموزش فارسی از طریق تلفن همراه اشاره کرد و گفت: در کنار اپلیکیشن‌های «واژه‌بازی»، «واژه‌یابی» و «واژه مینا» که فعال است نمونه‌های جدید در حال تولید است.
در بخش دیگر این نشست سیدباقر سخایی، مشاور رئیس بنیاد و معاون سابق امور اداری و مالی بنیاد نیز گفت: بنیاد سعدی بودجه جدیدی از دولت دریافت نکرده است بلکه بودجه مربوط به آموزش زبان فارسی سازمان فرهنگ و ارتباطات به بنیاد منتقل شده است که معادل پنج درصد بودجه سازمان فرهنگ و ارتباطات است. در حال حاضر نیز باید بگویم که بنیاد با حدود ۴۰۰ هزار یورو بودجه، ۲۴۰ معلم خود در سراسر دنیا را هدایت می‌کند که دستمزدی میان ۳۰۰ تا ۷۰۰ یورو دارند و با همین بودجه دو مرکز تحقیقات ما نیز اداره می‌شود.
او بیان کرد: هزینه اعزام یک استاد به خارج از کشور که شامل حقوق، مأموریت، اسکان، درمان، تحصیل فرزندان و بلیط‌های رفت و آمد می‌شود ماهانه حدود هشت تا ۱۰ هزاریورو است، بنابراین ما هزینه اعزام حدود ۲۵۰ استاد و ۶۵ نمایندگی و سه مرکز تحقیقات زبان را اداره می‌کنیم.
سخایی به بودجه بنیادهای مشابه بنیاد سعدی اشاره کرد و گفت: در سال‌های ابتدای فعالیت بنیاد، ما حدود ۸۰۰ هزار یورو برای خارج از کشور تهیه و ارسال می‌کردیم اما با چند برابر شدن نرخ ارز، الان به زحمت حدود ۴۰۰ هزاریورو، آن هم از طریق خرید آزاد، تهیه می‌کنیم چراکه بودجه ارزی نداریم.
او گفت: ما با تربیت مدرس زبان فارسی بومی، سعی کرده‌ایم بودجه خودمان را مدیریت کرده و هزینه‌ها را این‌گونه کاهش دهیم.
سخایی در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: درباره بودجه بنیاد سعدی، اخبارهای مختلفی منتشر می‌کنند و این بودجه را به آقای دکتر حدادعادل نسبت می‌ دهند، اما لازم است بگویم دکتر حدادعادل تا امروز یک ریال حقوق از بنیاد دریافت نکرده‌اند.
سمیرا یافتیان، مدیر روابط عمومی بنیاد سعدی نیز ضمن قدردانی از حضور مدیران و اصحاب رسانه در این نشست گفت: امروزه نقش رسانه‌ها و میزان نفوذ آن‌ها در ساخت فرهنگی جوامع بر کسی پوشیده نیست. برخی از نظریه‌پردازان ارتباطات معتقدند امروز جهان در دست کسی است که رسانه‌ها را در اختیار دارد. بنابراین نقش عمده رسانه‌ها در شکل‌دهی به افکار عمومی باعث شده اهمیت رسانه‌ها تا این حد مورد توجه قرار گیرد.
او افزود: همان‌طور که اطلاع دارید، بسیاری از رسانه‌ها و سایت‌های ایران در خارج از کشور فیلتر است و مردم جهان نمی‌توانند از اخبار صحیح و واقعی مطلع شوند، اما بنیاد سعدی، با گسترش زبان فارسی در بین مردم جهان، می‌تواند آن‌ها را از طریق اخبار فارسی با ایران واقعی آشنا کند و آن‌ها دسترسی بهتری به رسانه‌ها و اخبار ما خواهند داشت.
او تاکید کرد: با توجه به نقش مهم رسانه‌ها و ابزارهای رسانه‌ای موجود، رسانه‌ها می‌ توانند ضمن اطلاع رسانی بیشتر به مردم کشورمان برای اهمیت و ضرورت گسترش زبان فارسی در جهان، آخرین اخبار در حوزه آموزش زبان فارسی را به اطلاع مخاطبان غیر فارسی‌زبان جهان برسانند.
در بخش دیگری از این نشست رئیس بنیاد سعدی به پرسش‌های مطرح‌شده از سوی حاضران پاسخ داد؛ پرسش‌هایی که با تاکید بر اهمیت گسترش زبان فارسی در جهان همراه بود.
حدادعادل در پاسخ به سوالی درباره رابطه بنیاد با فرهنگستان زبان فارسی گفت: رابطه مستقیمی میان این دو نهاد وجود ندارد جز این‌که تصادفی و موقت رئیس این دو نهاد یکی شده است. وظیفه فرهنگستان در حوزه حفظ زبان و ادبیات فارسی است و در بنیاد سعدی به روی آموزش فارسی به غیرفارسی‌زبانان تاکید داریم.
او در پاسخ به سوال دیگری درباره آینده کاری حاضران در دوره‌های تربیت مدرس بنیاد نیز گفت: بانک اطلاعاتی از حاضران در این دوره‌ها مهیا شده است تا در موارد مورد نیاز از آن افراد استفاده شود. جدای از این‌که برخی از آن‌ها خودشان به منظور تدریس زبان فارسی به خارج از ایران می‌ روند.
او خاطر نشان کرد: وظیفه حفظ و یا گسترش کرسی‌های زبان فارسی در خارج از کشور و اعزام استاد برای این کرسی‌ها برعهده وزارت علوم است و در جایی که کرسی زبان فارسی نباشد و یا نیازمند راه‌اندازی باشند، ما با معرفی دانش‌آموختگان زبان فارسی کمک می‌کنیم.
رئیس بنیاد سعدی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره فعالیت بنیاد در کشورهای محور مقاومت و خارج شدن زبان فارسی از دایره زبان‌های تحت استفاده در این کشورها گفت: من شنیده‌ام که در سوریه جایی برای آموزش زبان روسی ایجاد شده است. من قبول دارم که در این زمینه ما ضعف داریم. یکی از علت‌هایش نیز نرم‌افزاری است. کشور روسیه سابقه نزدیک به ۲۰۰ ساله در حوزه آموزش فارسی به دیپلمات‌های خودش دارد. در تاریخ آمده است که پس از انقلاب کمونیستی در این کشور نخستین هیئت دیپلماتیک آن‌ها که به ایران سفر کرد ۱۹۰ عضو داشته است.
او خاطرنشان کرد: بنیاد سعدی همزمان با تأسیس، گرفتار موج تحریم‌ها شده است. نرخ ارز به شدت بالا رفت و در حال حاضر توان ارزی ما یک‌سوم شده است. ما اگر در حوزه فرهنگ و آموزش زبان فارسی هم یک سردار سلیمانی داشتیم وضع‌مان به مراتب بسیار بهتر بود و پیروزی‌ها دور از انتظار نبود.
حداد عادل درباره فعالیت بنیاد سعدی در کشورهایی همچون آمریکا و کانادا نیز گفت: در حال حاضر در ایالات متحده دفتر مشخصی نداریم و ارتباط ما با فارسی‌آموزان پراکنده است. در کانادا وضعیت به مراتب بهتر است و در اروپا بسیار بهتر. هم ما می‌توانیم استاد برای آن‌ها بفرستیم و هم آن‌ها می‌توانند زبان‌آموز به ایران بفرستند. همچنین با همکاری دانشگاه علامه طباطبایی برای برخی از کشورها معلم زبان فارسی تربیت کرده‌ایم تا دیگر احتیاج دائم به ما نداشته باشند.
او در زمینه بازار کار زبان‌آموزان نیز گفت: ایجاد شغل برای فارسی‌آموزان بسیار اهمیت دارد اما بازار کار این افراد، بستگی به بازار اقتصادی ما دارد. به عنوان مثال الان در عراق این امکان فراهم است و همچنین برای هندی‌ها در ایران این امکان فراهم است و فارسی‌آموزان می‌توانند مشغول به کار شوند.
در این نشست مدیران و سردبیران خبرگزاری‌های ایسنا، مهر، ایرنا، ایبنا، تسنیم، آنا، روزنامه اطلاعات، مدیر رادیو فرهنگ و همچنین پایگاه‌های خبری تابناک، عصر ایران و نیز نمایندگانی از معاونت برون‌مرزی سازمان صدا و سیما، شبکه‌های پرس‌تی‌وی، آموزش و شبکه جهانی جام جم حضور داشتند.