- معاون وزیر صمت اعلام‌کرد: خودرو از این تاریخ گران می‌شود
- ترامپ، تجربه گذشته و امور خاورمیانه
- مواد مخدر جدید در کمین جوانان
- کامران قاسم‌پور جانشین یزدانی شد
- رونمایی همتی از سیاست اقتصادی دولت
- قطعی نوبه‌ای برق در استان تهران دقیق به شهروندان اطلاع رسانی شود
- جزئیات افزایش قیمت کارخانه خودرو
- کاپیتان تیم ملی مصدوم شد؟
- نتانیاهو: ایران از ۳ راه اسرائیل را تهدید می‌کند
- پیش بینی جالب درباره وضعیت دریاچه ارومیه
يکشنبه ۲۳ دی ۱۳۹۷ ساعت ۱۱:۵۵
زبانِ پارسی بزرگی را از دست داد؛
نیساری به مهمانیِ حافظ رفت
استاد سلیمِ نیساری از استادانِ زبان و ادبِ پارسی و از حافظ‌شناسانِ بنام در ۹۸ سالگی درگذشت.
استاد سلیمِ نیساری از استادانِ زبان و ادبِ پارسی و از حافظ‌شناسانِ بنام در ۹۸ سالگی درگذشت.
به گزارشِ «مردم‌سالاری آنلاین»، نامِ نیساری در تاریخِ ادبیاتِ ایران با نامِ حافظ گره خورده است، زیراکه پژوهشهای باریک‌بینانه‌ی او دری تازه به جهانِ حافظ‌‌پژوهی گشود. ویراستی که زنده‌یاد نیساری از دیوانِ حافظ به دست داده است، در کنارِ ویراستِ زنده‌یاد ناتلِ خانلری، از بهترین ویراستهای تا به امروز چاپ‌شده‌ی دیوانِ حافظ‌اند.
هر کسی که با دست‌نوشتهای کهنِ پارسی سروکار داشته است می‌داند که هم‌سنجیِ دست‌نوشتهای کهن کاری دشوار و زمان‌بر است و به دانشی فراخ نیز نیاز دارد. در این زمینه، استاد نیساری با رنجی بسیار ۵۰ دست‌نوشت از دیوانِ حافظ در سدهی نهم را گرد آورد، آنها را با یکدیگر هم‌سنجی کرد و پس از ۳۰ سال کارِ شبانه‌روزی، برپایه‌ی این ۵۰ دست‌نوشت «دفترِ دگرسانیها در غزلهای حافظ» را در دو دفتر نوشت و دیوانِ حافظ را نیز بر این پایه ویراست و چاپ کرد.
نیساری، خود، در دیباچه‌ی «دفترِ دگرسانیها در غزلهای حافظ» دربارهی دگرگونیهایی که رونویس‌کنندگانِ غزلهای حافظ در این غزلها پدید آورده‌اند و بایستگیِ کوشش برای پیرایش و زدودنِ این افزوده‌ها از سروده‌های حافظ چنین نوشته است: «از زمانی که آن دوست و مصاحبِ حافظ (محمد گلندام) به تدوینِ اشعارِ حافظ همت گماشت بیش از ششصد سال می‌گذرد. پس از درگذشتِ حافظ (۷۹۱ ق)، تا فاصله‌ی چهارصد سال که هنوز صنعتِ چاپ رایج نشده بود شعرِ حافظ بیش از هر کتابِ شعر رونویسی شده و به دستِ هر کاتبی خواسته یا ناخواسته دستخوشِ دگرگونیهایی گردیده است. در فاصله‌ی دویست سالِ اخیر نیز که از دوره‌ی رواجِ چاپ می‌گذرد دیوانِ حافظ بیش از هر متنِ شعرِ دیگر به کسوتِ چاپ آراسته شده ولی از نفوذِ عواملِ تحریف و تصرف در کلماتِ آن کاسته نشده است. ... تنها راهِ دستیابی به متنی که بیشتر موردِ وثوق و اعتماد باشد کوتاه گرداندنِ فاصله تا منشا‌ءِ اصلی و پرهیز از رخنه‌ی تصرفات و تغییراتی است که طیِ قرونِ متأخر در دیوانِ حافظ رخ داده است. ... کوششِ ارزنده در بابِ تدوینِ غزلهای حافظ آن است که تا حدِ امکان ترکیباتِ زاید و الحاقی از اجزای ناب و اصیلِ این سروده‌ها سترده شود» (دفترِ یکم، رویه‌های ۹ و ۱۰).
نگاهی به یک زندگی
نیساری آموزشهای نخستین را در تبریز گذراند و پس از پشتِ‌ِ سر گذاشتنِ آزمونهای دانشسرای تبریز به تهران آمد و کارشناسیِ خویش را در سالِ ۱۳۲۱ در رشته‌ی «ادبیاتِ فارسی و علومِ تربیتی» گرفت. سپس به اروپا و امریکا رفت و کارشناسیِ ارشد خود را از دانشگاهِ لندن و دکتری‌اش را در رشته‌ی «زبانشناسی و علومِ تربیتی» از دانشگاهِ ایندیانای امریکا گرفت.
نیساری پس از گرفتنِ کارشناسی در وزارتخانه‌ی فرهنگ در کارهایی همچون دستیارِ ویژه‌ی وزیر، رئیسِ اداره‌ی دفترِ وزارتی، بازرسِ وزارتی و رایزنِ وزیر به کار پرداخت. وی در سالِ ۱۳۳۵ دانشیارِ دانشسرایِ عالیِ تهران شد. در سالِ ۱۳۳۶ به پاریس رفت و در دبیرخانه‌‌ی یونسکو در سمتِ رئیس اداره‌ی یاریهای فنی به کار پرداخت. در سالِ ۱۳۴۴ به ایران بازگشت و مدیرکلِ روابطِ فرهنگیِ وزارتخانه‌ی آموزش و پرورش گردید. در ۱۳۴۶ به رده‌ی استادی رسید و به دانشکده‌ی علومِ تربیتیِ دانشگاهِ تهران رفت. او در ۱۳۵۶ ازسویِ دانشگاهِ تهران و وزارتِ فرهنگ و هنر به رایزنیِ فرهنگیِ ایران در ترکیه گماشته شد. زنده‌یاد نیساری در سالِ ۱۳۵۹ خود را بازنشسته کرد تا زمانی بیشتر را بر پژوهشهای ادبی بگذارد. زمانی که ایشان درگذشت عضوِ پیوسته‌ی فرهنگستانِ زبان و ادبِ فارسی بود.
برخی از کتابهای منتشرشده‌ی زنده‌یاد استاد نیساری چنین‌اند:
استاد نیساری در بخشی بزرگ از زندگیِ دراز و پربارِ خود به گسترشِ زبان و ادب و خطِ پارسی پرداخت و ایرانیان را از دانشِ سرشارِ خود بهره‌مند ساخت. روانِ او شاد باد که خدمتی ماندگار به زبانِ ملی کرد.
به گزارشِ «مردم‌سالاری آنلاین»، نامِ نیساری در تاریخِ ادبیاتِ ایران با نامِ حافظ گره خورده است، زیراکه پژوهشهای باریک‌بینانه‌ی او دری تازه به جهانِ حافظ‌‌پژوهی گشود. ویراستی که زنده‌یاد نیساری از دیوانِ حافظ به دست داده است، در کنارِ ویراستِ زنده‌یاد ناتلِ خانلری، از بهترین ویراستهای تا به امروز چاپ‌شده‌ی دیوانِ حافظ‌اند.
هر کسی که با دست‌نوشتهای کهنِ پارسی سروکار داشته است می‌داند که هم‌سنجیِ دست‌نوشتهای کهن کاری دشوار و زمان‌بر است و به دانشی فراخ نیز نیاز دارد. در این زمینه، استاد نیساری با رنجی بسیار ۵۰ دست‌نوشت از دیوانِ حافظ در سدهی نهم را گرد آورد، آنها را با یکدیگر هم‌سنجی کرد و پس از ۳۰ سال کارِ شبانه‌روزی، برپایه‌ی این ۵۰ دست‌نوشت «دفترِ دگرسانیها در غزلهای حافظ» را در دو دفتر نوشت و دیوانِ حافظ را نیز بر این پایه ویراست و چاپ کرد.
نیساری، خود، در دیباچه‌ی «دفترِ دگرسانیها در غزلهای حافظ» دربارهی دگرگونیهایی که رونویس‌کنندگانِ غزلهای حافظ در این غزلها پدید آورده‌اند و بایستگیِ کوشش برای پیرایش و زدودنِ این افزوده‌ها از سروده‌های حافظ چنین نوشته است: «از زمانی که آن دوست و مصاحبِ حافظ (محمد گلندام) به تدوینِ اشعارِ حافظ همت گماشت بیش از ششصد سال می‌گذرد. پس از درگذشتِ حافظ (۷۹۱ ق)، تا فاصله‌ی چهارصد سال که هنوز صنعتِ چاپ رایج نشده بود شعرِ حافظ بیش از هر کتابِ شعر رونویسی شده و به دستِ هر کاتبی خواسته یا ناخواسته دستخوشِ دگرگونیهایی گردیده است. در فاصله‌ی دویست سالِ اخیر نیز که از دوره‌ی رواجِ چاپ می‌گذرد دیوانِ حافظ بیش از هر متنِ شعرِ دیگر به کسوتِ چاپ آراسته شده ولی از نفوذِ عواملِ تحریف و تصرف در کلماتِ آن کاسته نشده است. ... تنها راهِ دستیابی به متنی که بیشتر موردِ وثوق و اعتماد باشد کوتاه گرداندنِ فاصله تا منشا‌ءِ اصلی و پرهیز از رخنه‌ی تصرفات و تغییراتی است که طیِ قرونِ متأخر در دیوانِ حافظ رخ داده است. ... کوششِ
زنده‌یاد نیساری از ۱۳۲۰ بدین‌سو به آموزش و پژوهش در زبان و ادبِ پارسی روی آورد. او با نوشتنِ کتابهایی در ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ از پیشگامانِ آموزشِ نوینِ زبانِ پارسی به غیرِ پارسی‌زبانان بود. وی همچنین از پیشگامانِ پژوهشهای علمی در شیوه‌ی نوشتنِ خطِ پارسی بود
نگاهی به یک زندگی
نیساری آموزشهای نخستین را در تبریز گذراند و پس از پشتِ‌ِ سر گذاشتنِ آزمونهای دانشسرای تبریز به تهران آمد و کارشناسیِ خویش را در سالِ ۱۳۲۱ در رشته‌ی «ادبیاتِ فارسی و علومِ تربیتی» گرفت. سپس به اروپا و امریکا رفت و کارشناسیِ ارشد خود را از دانشگاهِ لندن و دکتری‌اش را در رشته‌ی «زبانشناسی و علومِ تربیتی» از دانشگاهِ ایندیانای امریکا گرفت.
نیساری پس از گرفتنِ کارشناسی در وزارتخانه‌ی فرهنگ در کارهایی همچون دستیارِ ویژه‌ی وزیر، رئیسِ اداره‌ی دفترِ وزارتی، بازرسِ وزارتی و رایزنِ وزیر به کار پرداخت. وی در سالِ ۱۳۳۵ دانشیارِ دانشسرایِ عالیِ تهران شد. در سالِ ۱۳۳۶ به پاریس رفت و در دبیرخانه‌‌ی یونسکو در سمتِ رئیس اداره‌ی یاریهای فنی به کار پرداخت. در سالِ ۱۳۴۴ به ایران بازگشت و مدیرکلِ روابطِ فرهنگیِ وزارتخانه‌ی آموزش و پرورش گردید. در ۱۳۴۶ به رده‌ی استادی رسید و به دانشکده‌ی علومِ تربیتیِ دانشگاهِ تهران رفت. او در ۱۳۵۶ ازسویِ دانشگاهِ تهران و وزارتِ فرهنگ و هنر به رایزنیِ فرهنگیِ ایران در ترکیه گماشته شد. زنده‌یاد نیساری در سالِ ۱۳۵۹ خود را بازنشسته کرد تا زمانی بیشتر را بر پژوهشهای ادبی بگذارد. زمانی که ایشان درگذشت عضوِ پیوسته‌ی فرهنگستانِ زبان و ادبِ فارسی بود.
برخی از کتابهای منتشرشده‌ی زنده‌یاد استاد نیساری چنین‌اند:
- برگزیده‌ی نثرِ فارسی
تاریخِ ادبیاتِ ایران بعد از اسلام: از استیلای عرب تا حمله‌ی مغول، ۱۳۲۷
س‍خ‍نِ‌ِ حافظ، ۱۳۲۷
درسِ ان‍ش‍اءِ فارسی برای دب‍ی‍رس‍ت‍ان‍ه‍ا و دان‍ش‍س‍راه‍ا، ۱۳۲۸
فارسی یاد بگیرید، ۱۳۳۴
راهنمای مکالمه‌ی انگلیسی و فارسی، ۱۳۳۵
راهنمای مکالمه‌ی فارسی و انگلیسی، ۱۳۳۵
کتابِ اولِ فارسی، ۱۳۳۵
رباعیاتِ عمرخیام، ۱۳۴۱
ن‍م‍ون‍ه‌ه‍ایی از آث‍ارِ جاویدانِِشعرِ فارسی، ۱۳۴۴نامِ نیساری در تاریخِ ادبیاتِ ایران با نامِ حافظ گره خورده است، زیراکه پژوهشهای باریک‌بینانه‌ی او دری تازه به جهانِ حافظ‌‌پژوهی گشود. ویراستی که زنده‌یاد نیساری از دیوانِ حافظ به دست داده است، در کنارِ ویراستِ زنده‌یاد ناتلِ خانلری، از بهترین ویراستهای تا به امروز چاپ‌شده‌ی دیوانِ حافظ‌اند
اص‍ولِ ت‍م‍ری‍نِ دب‍ی‍ری و کلیاتِ روشِ تدریس در دبیرستان، ۱۳۴۴
تدری‍سِ زب‍انِ‌ِ فارسی در دب‍س‍ت‍ان یا آموزشِ ه‍ن‍ره‍ای زبان، ۱۳۴۴
فارسی یاد بگیرید: م‍ک‍ال‍م‍ات‌ِ انگلیسی به فارسی، ۱۳۴۴
غزلهای حافظ، ۱۳۵۳
کلیاتِ روشِ تدریس در دبیرستان، ۱۳۵۵
م‍ق‍دم‍ه‌‌ای بر تدوینِ غزلهای حافظ، ۱۳۶۷
دفترِ دیگرسانیها در غزلهای حافظ: برگرفته از چهل‌وسه نسخهی خطیِ سده نهم، ۱۳۷۳؛ دفترِ دگرسانیها در غزلهای حافظ: برگرفته از پنجاه نسخهی خطیِ سدهی نهم، ۱۳۸۳
دس‍ت‍ورِ خطِ فارسی: پ‍ژوه‍ش‍ی دربارهی پ‍ی‍وس‍ت‍گ‍یِ خطِ فارسی با زبانِ فارسی، ۱۳۷۴
دیوانِ حافظ: ب‍راس‍اسِ چ‍ه‍ل‌وه‍ش‍ت نسخهی خطیِ سدهی نهم، ۱۳۷۷؛ دیوانِ حافظ با م‍ی‍ن‍ی‍ات‍ورهای م‍ح‍م‍ود ف‍رش‍چ‍ی‍ان و خ‍وش‍ن‍وی‍سی ام‍ی‍راح‍م‍د ف‍ل‍س‍ف‍ی و ت‍رج‍م‍ه به ان‍گ‍ل‍ی‍س‍یِ آرت‍ورج‍ان آرب‍ری و ت‍ام‍س آدام‍ز، ۱۳۸۲
نسخههای خطیِ حافظ (سده نهم)، ۱۳۸۰
تبصره‌ای بر تدوینِ غزلهای حافظ، ۱۳۹۲
استاد نیساری در بخشی بزرگ از زندگیِ دراز و پربارِ خود به گسترشِ زبان و ادب و خطِ پارسی پرداخت و ایرانیان را از دانشِ سرشارِ خود بهره‌مند ساخت. روانِ او شاد باد که خدمتی ماندگار به زبانِ ملی کرد.
کد مطلب: 100948
