عقد آریایی ممنوع شد

چند سالی است که عقد آریایی در کنار عقد محضری به تبی برای برخی جوانان تبدیل شده است. برخی از زوج‌های جوان مایل هستند که بعد از عقد محضری، عقد آریایی نیز برای آن‌ها خوانده شود، اغلب این زوج‌های جوان معتقدند که می‌خواهند با این کار، با زبان ملی به همسرشان ابراز عشق کنند؛ حتی در خیلی از این مراسم‌ها عروس و داماد هنگام گفتن جملات احساساتی می‌شوند و گریه می‌کنند. اما روز گذشته علی مظفری رئیس کانون سردفتران ازدواج و طلاق گفته است: «ما در قانون و شرع چیزی به نام عقد آریایی نداریم و دفاتری که این مراسم را اجرا می‌کنند، غیرمجاز هستند.»

عقد آریایی چیست
«من تورا برگزیدم از میان همه خوبان، میان این گواهان بر لب آرم این سخن با تو، برای زیستن با تو، وفادار تو خواهم بود در هر لحظه و هرجا، پذیرا می‌شوی آیا؟ تو با من این چنین هستی که من با تو؟» این‌ها بخشی از کلام عقد آریایی توسط عروس و داماد خوانده می‌شود، اگر چه برگزاری عقد آریایی کاملا اختیاری است اما برخی از زوج‌های جوان برای ثبت کردن این لحظات اقدام به برگزاری عقد آریایی جداگانه و به صورت اختصاصی در باغ یا مکانی خاص می‌کنند. حتی در برخی موارد هزینه زیادی نیز برای این کار پرداخت می‌شود. موضوع حائز اهمیت که سبب شده طی این سال‌ها برخی در آمدهای گزافی را از مراسم‌های عروسی کسب کنند این است که هر شخصی می‌تواند برگزاری عقد آریایی را بر عهده بگیرد و به عنوان وکیل در مراسم حاضر شود، فقط کافی است که جملاتی را حفظ کند و در مراسم آن‌ها را تکرار کند. اما وجود برخی موارد در عقد آریایی الزامی به شمار می‌آید و از جمله آن‌ها می‌توان به سه مورد اشاره کرد که در همه کلیپ‌های منتشر شده در عقد‌های آریایی به چشم می‌خورد، محیط آرام با نور کم، شمع‌آرایی سفره عقد و مه. 
مه معمولا طوری است که اطراف عروس و داماد را می‌گیرد، بعد عروس و داماد رو به روی یکدیگر ایستاده و دستان همدیگر را می‌گیرند و وکیل طرفین شروع به خواندن کلام عقد آریایی می‌کند. هر جمله‌ای که از طرف وکیل گفته می‌شود را عروس و داماد باید تکرار کنند. جملات ابتدا به صورت پرسشی از طرف داماد با شعر آغاز می‌شود و بعد از آن، نوبت به عروس است که جواب داماد را با یک شعر زیبای دیگر بدهد. در انتها که جملات عروس و داماد به پایان رسید، حال نوبت به مهمانان حاضر در مراسم می‌رسد که با جمله «همایون باد این پیمان، همایون باد این پیوند، گرامی باد این سوگند، همایون باد» مراسم را به اتمام می‌رسانند. 

عقد آریایی قانونی نیست
اما روز گذشته علی مظفری رئیس کانون سردفتران ازدواج و طلاق در رابطه با رواج مراسم عقد ایرانی در بین زوج‌های جوان تاکید کرد: «ما در قانون و شرع چیزی به نام عقد آریایی نداریم و دفاتری که این مراسم را اجرا می‌کنند، غیرمجاز هستند. در تابلوی سردر دفاتر رسمی ازدواج و طلاق کدی درج شده است در صورتی که اگر شهروندان به تابلوی سردر دفاتر ازدواجی که در آن‌ها مراسم‌ غیرمتعارف برگزار می‌شود دقت کنند هیچ کدی درج نشده است. عقدی که در دفاتر ازدواج غیرمجاز انجام می‌شود در هیچ جا ثبت نمی‌شود و در آینده برای زوجین مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد.»
او همچنین درباره گسترش دفاتر ازدواج و طلاق‌های غیررسمی و با نما‌های شبیه به کلیسا در برخی شهرها اظهار کرد: «دریافت مجوز دفاتر ازدواج و طلاق محدودیت‌ها و معذوریت‌های قانونی دارد، به همین دلیل اخیرا شاهد هستیم افرادی اقدام به تاسیس دفاتر غیرقانونی ازدواج و طلاق با عنوان «دفتر ازداوج شیک» کرده‌اند که هیچ مجوز قانونی ندارد. در دفاتر رسمی ازدواج باید مسائلی مانند حجاب اسلامی و پخش موسیقی رعایت شود، همچنین دفاتر رسمی ازدواج مجاز به تبلیغات نیستند، اما اخیرا مشاهده شده است افرادی اقدام به تاسیس دفاتر غیرمجاز ازدواج کرده‌اند که در این دفاتر مراسم عقد به صورت مختلط برگزار می‌شود و مسائل شرعی در این اماکن رعایت نمی‌شود. در تهران نزدیک به ۳۰ دفتر غیرمجاز ازدواج تاسیس شده است و در شهرهایی مانند مشهد، شیراز، اصفهان و کرج نیز گزارش تاسیس این گونه دفاتر را دریافت کرده‌ایم که با اقدامات انجام شده تمام دفاتر غیر مجاز در کرج پلمب شدند. کانون سرفتران ازدواج و طلاق از موسسان دفاتر غیرمجاز شکایت کرده است که پرونده در شعبه ۸ بازپرسی دادسرای سعادت‌آباد با عنوان اتهامی جعل عنوان در حال رسیدگی است.» 

هویت ملی‌مان را گم کردیم
تا پیش از این کمتر جشن عروسی را پیدا می‌کردید که عقد آریایی در آن برگزار نشود، اما واقعا چرا تب عقد آریایی تا این اندازه طی سال‌های اخیر فراگیر شده است؟ امیر محمود حریرچی، جامعه‌شناس و آسیب‌شناس اجتماعی در گفت‌‌و‌گو با آفتاب یزد درباره این موضوع می‌گوید: «برخی از مردم به اشکال مختلف هویت ملی‌شان را از دست داده‌اند. در حالی که در همه کشورهای دنیا مهم‌ترین موضوع هویت ملی است. حالا این هویت ملی به دلایل مختلف از ما گرفته شده و هر کس هم که بخواهد از ایرانی بودن خودش صحبت کند و به آن افتخار کند انگ نژادپرستی به او می‌زنند! در حالی که اصلا چنین نیست. امروز تنها چیزی که از هویت ملی برای ما باقی مانده است همان عید نوروز است که البته خیلی سطحی و بدون اطلاع دقیق برگزار می‌شود؛ همین نادیده گرفتن‌های هویت ملی سبب شده تا امروز برخی از مسائل از طرف جامعه جوان کشور با افراط و تفریط مواجه شود، در نتیجه آن هم امروز شاهدیم که اسم‌های کهن ایرانی را روی فرزندانشان می‌گذارند یا اینکه عقد آریایی برگزار می‌کنند. همه این‌ها به دلیل احساس خلایی است که با نادیده گرفتن هویت ملی‌مان در جوانان ایجاد کردیم و حالا جوانان سعی دارند که با چنین رویکردهایی خلا درونیشان را پر کنند.»
او در ادامه افزود: «ما هیچ تلاشی برای حفظ و حراست از هویت ملی‌مان نکرده ایم، به همین دلیل هم این هویت را گم کرده‌ایم. این در حالی است که ما حتی در دینمان هم داریم که عشق به وطن از ایمان آدم‌ها سرچشمه می‌گیرد. به نظر من جوانان ما صرفا به دنبال هویت ملی خودشان هستند، به همین دلیل هم این روزها می‌بینیم که حتی به جای ولنتاین که از کشورهای خارجی آمده، یک روز عشاق با محوریت ایرانی پیدا کرده‌اند. اگر به هویت ملی توجه نکنیم جوانان راه‌های مختلفی برای این خلا پیدا می‌کنند که نتیجه آن هم می‌شود چیزی که امروز شاهد آن هستیم. این آسیب نیست یک واقعیتی است که در خلل نبود هویت ملی، جوانان به دنبال آن هستند، ما باید پیش از این‌ها راه حل مناسبی برای آن پیدا می‌کردیم.»
منبع: آفتاب یزد