جلیقه زردها چه کسانی هستند و چرا اعتراض می‌کنند؟

جنبش جلیقه زردها کل فرانسه را دربر گرفته و به طرز عجیبی حتی به نواحی روستایی این کشور نیز کشیده شده است. حتی مردم جزیره ریونیون در جنوب غربی اقیانوس هند که محل سکونت‌شان جزئی از فرانسه محسوب می‌شود، دست به اعتراضات خشونت‌آلود بسیاری زده‌اند و با جنبش جلیقه زردها، اعلام همبستگی کرده‌اند. این جنبش، در برخی کشورهای اروپایی نظیر بلژیک، هلند و ایتالیا مورد تقلید قرار گرفته است. برخی از تحلیل‌گران فرانسوی می‌گویند، این جنبش از کنترل خارج شده و رنگ و بوی «انقلاب» به خود گرفته است. جلیقه زردها چه کسانی هستند؟ چرا اعتراض می‌کنند و چگونه اعتراض می‌کنند؟ اگر می‌خواهید پاسخ به این سوالات را بدانید این نوشته را تا انتها بخوانید.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، اعتراضات جنبش جلیقه زردها در فرانسه از ۱۷ نوامبر سال ۲۰۱۸ (۲۶ آبان ۹۷) آغاز شد. معترضان که پیش از آغاز اعتراضات خیابانی خود، فراخوان خود را در شبکه‌های اجتماعی خصوصاً فیسبوک داده بودند، جلیقه‌های زرد رنگ را به نماد خود تبدیل کردند. از سال ۲۰۰۸، طبق قوانین راهنمایی و رانندگی در فرانسه، هر خودرو باید به جلیقه زرد رنگ مجهز باشد تا در صورت نقص فنی و توقف خودرو در میان بزرگراه، صاحب خودرو جلیقه آن را بر تن کند. به این دلیل، در فرانسه جلیقه‌های زرد رنگِ راهنمایی و رانندگی به تعداد زیاد و با قیمت ارزان، یافت می‌شوند و در دسترس همه قرار دارند.
جرقه جنبش جلیقه زردها با اعتراض به افزایش قیمت گازوئیل و بنزین و برنامه‌ریزی دولت برای افزایش مالیات‌ها در سال ۲۰۱۹ زده شد. آنان به خصوص به افزایش قیمت گازوئیل اعتراض دارند. دولت‌های فرانسه از دهه ۱۹۵۰ میلادی، به خودروهایی که سوخت آن‌ها گازوئیل بوده است، یارانه می‌داده‌اند. قیمت گازوئیل در فرانسه در سال جاری میلادی، شانزده درصد افزایش یافته است.
روزنامه فرانسوی لیبراسیون درباره اولین جرقه‌های اعتراض می‌نویسد که دو راننده بین‌ شهری جوان اهل سنه مرن، شهری نزدیک به پاریس، روز دهم اکتبر (۱۸ مهر) در فیسبوک فراخوانی برای «راه‌بندان سراسری در اعتراض به افزایش قیمت سوخت» به راه انداختند. بیش از ۲۰۰ هزار نفر در فیسبوک قول شرکت در این فراخوان را دادند.
جلیقه زردها عمدتاً شنبه‌ها به خیابان می‌آیند و با بستن خیابان‌ها و ایجاد موانع ترافیکی، سعی می‌کنند که حمل و نقل را در کل فرانسه فلج کنند. تظاهرات آنان با خشونت بسیاری انجام می‌شود: آنان سطل‌های زباله را به آتش می‌کشند، بزرگ‌راه‌ها را مسدود می‌کنند و با پلیس ضدشورش به شدیدترین صورت ممکن برخورد می‌کنند. آن‌ها در موارد متعددی در جریان اعتراضات خود، صندلی کافه‌ها و شیشه‌های مغازه‌ها را شکسته‌اند و ماشین‌ها را به آتش کشیده‌اند. وسعت اعتراضات جلیقه زردها به حدی بوده است که در روز گذشته (شنبه ۱۰ آذر) ورود به خیابان شانزه لیزه در پاریس تنها با نشان دادن کارت شناسایی و بازرسی بدنی ممکن بود. در اعترضات روز گذشته، صدها نفر زخمی شدند.
اعتراضات جلیقه زردها اکنون به سایر حوزه‌ها نیز کشیده شده است. آنان معتقدند که دولت فرانسه هزینه سیاست‌های ریاضتی و سیاست‌های زیست‌محیطی را به بیش از همه طبقات متوسط و کارگر تحمیل می‌کند و این امر باعث شده تا هزینه زندگی این اقشار به شدت بالا رود و کیفیت زندگی‌شان افت کند. به خصوص، اقشار متوسط جامعه که روز به روز قدرت خریدشان پایین می‌آید و سخت‌تر از گذشته روزگار می‌گذرانند، در سراسر فرانسه به این جنبش پیوسته و خواهان اصلاح وضعیت اقتصادی و برکناری دولت کنونی هستند.
 
جنبشی بدون حمایت احزاب
اعتراضات جلیقه زردها بدون حمایت احزاب و سندیکاهای فرانسه آغاز شد. با این حال، به نحو عجیبی نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که آن‌ها بیش از هر حزبی در فرانسه، توانسته‌اند حمایت مردم این کشور را جذب کنند. طبق نظرسنجی‌های مختلف، بین ۷۳ تا ۸۴ درصد مردم فرانسه از جنبش جلیقه زردها حمایت می‌کنند.
پلیس در اعتراضات جلیقه زردها، تعداد زیادی را بازداشت کرده است. باز هم به نحو عجیبی، عده زیادی از بازداشت‌شدگان سابقه هیچ‌گونه کنش‌گری نداشته‌اند و پیش از این در هیچ اعتراضات خیابانی در فرانسه شرکت نکرده‌اند! در واقع، جنبش جلیقه زردها، عده زیادی از مردم فرانسه را که پیش از این سیاسی نبوده‌اند و به احزاب وابستگی نداشته‌اند، جذب خود کرده است. ترکیب جنبش جلیقه زردها به نحو است که راست افراطی از این می‌ترسد که نتیجه این جنبش به نفع چپ افراطی شود و چپ افراطی نیز بیم آن دارد که برنده این جنبش، راست‌گرایان افراطی باشند.
حتی نواحی روستایی فرانسه نیز با جنبش جلیقه زردها به حرکت درآمده‌اند. این جنبش، موجب شده که مردم کشورهای بلژیک، ایتالیا و هلند نیز تحت تأثیر آن قرار گیرند و برخی سعی کرده‌اند با تقلید از جلیقه زردها، جنبش‌های مشابهی در این کشورها به راه بیاندازند. ساکنان جزیره ریونیون در جنوب غربی اقیانوس هند که به فرانسه تعلق دارد نیز تحت تأثیر جلیقه زردها به خیابن آمده‌اند و در موارد بسیاری، فروشگاه‌های بزرگ را غارت کرده‌اند. وضعیت به‌گونه‌ای است که به احتمال زیاد در آینده خبرهای بسیار بیشتری از جنبش جلیقه زردها، این عیجب‌ترین جنبش در تاریخ اروپا، بشنویم.