چشمی برای رویت خانه‌خرابی بازار مسکن

تحولات بازار مسکن در مرداد ماه نشان می‌دهد که رکودی بسیارعمیق و کم‌سابقه بر بازار مسکن سایه افکنده است. اگر می‌خواهید عُمق خانه‌خرابی بازار مسکن را تجسم کنید، این گزارش را که بر اساس داده‌های رسمی بانک مرکزی تنظیم شده، تا انتها بخوانید!
به گزارش مردم سالاری آنلاین، تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در مرداد ماه ۹۷ تنها ۱۲ هزار واحد مسکونی بوده است. تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی در ماه گذشته نسبت به تیرماه ۹۷، ۱۱.۲ درصد و نسبت به مرداد ۹۶، ۳۳.۲ درصد کاهش یافته است. برای این‌که بدانید چه اتفاقی در بازار مسکن روی داده است کافی است به این مسأله توجه کنید که تیرماه ۹۶ اوج رکود بازار مسکن در چندین سال گذشته بود؛ اما تحولات ماه‌های جاری به سرعت، نقطه اوج رکود را جابجا کرد و ماه گذشته، رکود، رکورد جدیدی از خود برجای گذاشت.
در تیرماه امسال تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی نسبت به تیرماه ۹۶ (که اوج رکود در سالیان گذشته) بود ۷ درصد کاهش یافت و رکوردِ رکود در بازار مسکن به تیرماه سال جاری منتقل شد. حالا وضع از این هم بدتر شده و تعداد معاملات در مردادماه نسبت به تیرماه سال جاری، ۱۱.۲ درصد کاهش یافته و رکود، عمق بیشتری یافته است.
اما این تنها یک جنبه از مسأله است و هنوز از نوع رکود حاکم بر بازار مسکن حرفی نزده‌ایم! گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن شهر تهران در مردادماه نشان می‌دهد که قیمت هر مترمربع از زیربنای واحد مسکونی معامله‌شده به‌طور متوسط به ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده است! یعنی نه تنها خریداران خانه و مصرف‌کنندگان واقعی از بازار مسکن فرار کرده‌اند، بلکه اندک معاملاتی هم که انجام شده با قیمت‌های نجومی بوده است و همزمان با رکود در معاملات قیمت سرپناه در تهران سربه‌فلک گذاشته است. این روند، احتمالاً به سرعت به سایر نقاط کشور هم تسری خواهد یافت.
 
تلفیق گرانی بیش از حد مسکن با رکود در معاملات
در مرداد ماه امسال قیمت هر متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده در تهران به‌طور متوسط به ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده است که نسبت به مرداد ۹۶، افزایش نجومی ۶۲.۱ درصدی را نشان می‌دهد! علاوه بر این تنها در عرض یک ماه (اول تا ۳۱ مرداد ۹۷) قیمت مسکن در تهران ۶.۱ درصد افزایش یافته است. اگر روند تحولات بازار مسکن در مرداد ماه بخواهد عیناً ادامه پیدا کند، قیمت مسکن در تهران نسبت به قیمت فعلی تا آخر سال ۴۲.۷ درصدِ دیگر افزایش خواهد یافت و متوسط هر متر زیربنای واحد مسکونی در تهران در آخر اسفند 97، به بیش از ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خواهد رسید!
چنین چیزی با هیچ منطقی سازگار نخواهد بود! اما از آن‌جا این روال منطقی به روند فعلی بازار تبدیل شده است، انتظار می‌رود که رکود تورمی در بازار مسکن به حدی ادامه پیدا کند که معاملات به سمت قفل شدن رفته و روز به روز افراد بیشتری از این بازار، متواری شوند. بازار مسکن هم‌اکنون شاهد حضور خریداران واقعی سرپناه نیست و این دلالان هستند که جهت حفظ ارزش پول خود در بحران جاری به سراغ این بازار رفته‌اند. این فضای دلالی اجازه نخواهد که قیمت‌ها در بازار مسکن شکسته شود؛ پس قیمت‌ها همچنان در ماه‌های آتی بالا خواهند رفت و از مشتریان بازار نیز روز به روز کاسته خواهد شد.
 
عمق عدم تعادل در بازار مسکن
باتوجه به معاملات انجام گرفته در شهر تهران، متوسط قیمت هر متر زیربنای واحد مسکونی در تهران در منطقه یک به حدود ۱۶ میلیون تومان و در منطقه پنج به ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده است. با افزایش قیمت مسکن، کسی که در مرداد سال گذشته می‌توانست با پول خود در نقاطی نظیر تجریش، ولنجک و الهیه دنبال خانه بگردد، اکنون باید در نقاطی نظیر شهران و جنت‌آباد و پونک دنبال خانه بگردد. کسی هم که در مرداد سال گذشته می‌توانست در منطقه ۵ خانه بخرد، اکنون باید در برخی از نقاط منطقه ۱۱ دنبال خانه بگردد.
رشد قیمت مسکن، هیچ نسبتی با قدرت خرید متقاضیان واقعی آن ندارد. البته این واقعیت، باعث نخواهد شد که عرضه‌کنندگان مسکن‌ها قیمت‌ها را کاهش دهند تا متقاضیان واقعی بتوانند رویای خانه‌دار شدن خود را محقق کنند. دلیل این امر آن است که عرضه‌کنندگان مسکن انتظارات تورمی زیادی دارند و اصلاً خانه خریده‌اند که قیمت پول‌شان حفظ شود و یا بالا برود. پس آنان به کاهش قیمت‌ها رضایت نخواهند داد. این امر باعث خواهد شد تا روز به روز افراد کمتری به‌عنوان خریدار در بازار مسکن سر و کله‌شان پیدا شود و معاملات به مرز توقف برسد. این داستان خانه‌خرابی بازار مسکن بود که احتمالاً به سرعت به رکود در ساخت‌وساز هم سرایت خواهد کرد.