سکانس آخر رقابت دو جناح براي کرسي‌هاي رياست

کارنامه مجلس نهم با نمره‌هاي خوب و بد در واحدهاي کاري مختلف از جمله استيضاح وزير کار دولت دهم، برکنار کردن وزير علوم دولت يازدهم تا بررسي برجام به دست نمايندگان اين دوره داده شد و افرادي که عملکرد مثبتي داشتند با راي مردم حوزه انتخابيه‌شان مجدد توفيق کار در بهارستان را پيدا کردند اما شاهد بوديم عده‌اي از نمايندگان رفوزه شدند و شانس حضور در قوه مقننه را از دست دادند. 
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، در نهايت پرونده مجلس نهم سه شنبه هفته گذشته براي هميشه بسته شد تا امروز شنبه دهمين دوره قوه مقننه به طور رسمي‌با تغيير 73 درصدي کار خود را شروع کند. بعد از برگزاري انتخابات مجلس در 7 اسفند ماه و مشخص شدن ترکيب کلي پارلمان، گمانه‌زني‌ها براي ترکيب هيات رئيسه مجلس جديد و کميسيون‌ها در رسانه‌ها آغاز شد، اين گمانه‌زني‌ها با تغيير اساسي در نمايندگان تهران رنگ و بوي سياسي‌تري به خود گرفته است. اين هفته در نهايت ترکيب هيات رئيسه مجلس مشخص خواهد شد تا پرونده اين گمانه‌زني‌ها بسته شود. از آنجايي که مهمترين دستور کار اين روزهاي بهارستان تعيين رئيس و هيات رئيسه است لازم مي‌دانيم گزينه‌هاي روي ميز را براي برعهده گرفتن حساس‌ترين سمت‌هاي قوه مقننه بررسي کنيم.

بي‌شک بين محمدرضا عارف و علي لاريجاني براي تکيه زدن بر صندلي سبز مياني جايگاه هيات رئيسه در صحن علني رقابتي تنگاتنگ پيش خواهد آمد. هر دو براي اينکه رياست قوه مقننه را بر عهده بگيرند پيش از اين، نشست‌ها و مذاکراتي با منتخبين مجلس دهم داشتند و هر‌کدام اعداد و ارقامي‌از راي احتمالي خود ارائه کرده‌اند. در اين بين حمايت و حضور هر دو فرد در نشست‌هاي رقيب جالب توجه بود اما در نهايت رقابت با لبخند انجام نمي‌شود و بايد زورآزمايي خود را با راي‌گيري رسمي‌ در صحن علني به رخ يکديگر بکشانند. محمدرضا عارف با حمايت رئيس دولت اصلاحات توانست راي نخست پايتخت را براي ورود به هرم سبز بهارستان کسب کند، اين راي پيام سياسي براي کشور داشت بر همين اساس جريان اميد و معتدلين با تکيه بر اين پيام تلاش دارند گام‌هاي بعدي را به همت دوستانشان در مجلس برداشته و کرسي رياست را از آن خود کنند. از سوي ديگر علي لاريجاني که دو دوره رياست پارلمان را در اختيار داشته است به اين راحتي حاضر نخواهد شد کليد اتاق پشت مجلس مشروطه را به فرد ديگري بدهد بنابراين رايزني‌هاي خود را با اصولگرايان و مستقلين مجلس دهم به پيش برده است، او که اين دوره مستقل وارد عرصه انتخابات شد براي رسيدن به رياست مجدد به گعده اصولگرايان رفته است تا شايد بتواند مانع رسيدن جريان اميد به داخل مجلس شود.

اما اينکه چه کسي بر کرسي رياست تکيه مي‌زند و دفتر رئيس در مجلس مشروطه را از آن خود مي‌کند در گرو اين است که مستقلين مجلس دهم به کدام نامزد راي مثبت دهند. کرسي‌هاي مجلس دهم در بين سه جريان اصلاح‌طلب، اصولگرا و مستقلين تقسيم شده است، اصلاح‌طلبان با حضور 5/46 درصد، اصولگرايان با 4/31 درصد و مستقل‌ها با 4/20 راهي بهارستان شده‌اند با اين حساب اينکه راي مستقل‌ها در سبد کدام جريان ريخته شود سرنوشت رئيس مجلس را تعيين خواهد کرد. با اين حال اصلاح‌طلبان و حاميان دولت با سرعت بيشتري به نسبت اصولگرايان عمل کردند و فراکسيون اميد شکل رسمي ‌به خود گرفت که مي‌تواند در هيات رئيسه مجلس تاثير بيشتري داشته باشد.

لابيمن و مصالحه‌گر قوه مقننه از حضور در پارلمان بازمانده‌اند و اينکه چه کساني جايگزين نواب رئيس مي‌شوند از اهميت ويژه‌اي برخوردار شده است. محمدرضا باهنر و حجت‌الاسلام محمد‌حسن ابوترابي فرد با وجود اينکه هر دو از جريان اصولگرايي بودند اما تفاوت‌هاي آنها مسئوليت نيابت رئيس مجلس را به خوبي بين اين دو تقسيم کرده بود، يکي براي آشتي دادن و صلح کارکرد بهتري داشت، ديگري در متقاعد کردن اکثريت مجلس براي انجام کاري اثر گذار بود و اکنون بايد دو نفر با دو شخصيت متفاوت بر کرسي آنها تکيه بزنند. از جريان اصلاحات افرادي چون مصطفي کواکبيان و مسعود پزشکيان و از آن سو، امثال حاجي‌بابايي يا کاظم جلالي، جهانبخش محبي نيا، علي مطهري و حتي احمد سالک ظرفيت آن را دارند براي نواب رئيس کانديدا شوند. کواکبيان تنها چشم به نايب رئيسي دارد و در غير اين صورت احتمالا براي رياست کميسيون‌هايي چون امنيت ملي و آموزش و تحقيقات يا شوراها و... وارد عرصه رقابت مي‌شود.

علاوه بر رئيس و نايب رئيسي، هيات رئيسه 9 کرسي ديگر دارد که 6 کرسي آن به دبيران و سه کرسي به ناظران داده مي‌شود. از دبيران گذشته هيات رئيسه، افرادي چون محمدحسين فرهنگي، عليرضا منادي سفيدان و محمد دهقان به مجلس دهم راه يافته‌اند از آنجايي که آنها طعم حضور در هيات رئيسه را چشيده‌اند پتانسيل آن را دارند که مجدد براي حضور در ترکيب هيات رئيسه قوه مقننه کانديدا شوند. پيش از اين فرهنگي اعلام کرده است مي‌خواهد تکيه زدن بر کرسي هيات رئيسه را تجربه کند با اين حال دو فرد ديگر اظهار نظري دراين زمينه نداشتند. اما در بين افرادي که به تازگي به بهارستان رسيده‌اند، هستند کساني که براي حضور در ترکيب دبيران مناسب باشند. براي بررسي اين موضوع بهتر است باتجربه‌هاي اين عرصه را از نظر بگذرانيم، جهانبخش محبي نيا، حميدرضا حاجي بابايي و بهروز نعمتي افرادي هستند که زماني در ترکيب هيات رئيسه مجالس گذشته حضور داشتند و مي‌توانند مجدد در اين ترکيب حاضر شوند. البته به شرط آنکه فراکسيون اکثريت اميد عناصر قوي خود را به ميدان آورده، شايد شانس چنداني براي افراد قبلي نباشد.

از ناظران هيات رئيسه مجلس نهم، عبدالرضا مصري و محمد آشوري تازياني وارد مجلس جديد شده اند بنابراين نامزد شدن اين دو فرد براي حضور مجدد در هيات رئيسه آن هم در سمت ناظر بسيار محتمل است. از سوي ديگر شاهد حضور محسن کوهکن در مجلس دهم هستيم، او در مجالس هفتم و هشتم در ترکيب هيات رئيسه و به خصوص ناظر قرار داشت با اين حساب اگر نائب رييس جبهه پيروان خط امام و رهبري کانديدا شود از حمايت اصولگرايان برخوردار خواهد بود.

زنان در اين دوره از قوه مقننه به پديده دنياي سياست ايران تبديل شده اند؛ حضور هفده نفره در هرم سبز بهارستان، عاملي خواهد شد تا شاهد عضويت زنان سياستمدار در جايگاه‌هاي مهم و مختلف پارلمان باشيم. هرچند که در فراکسيون اميد اين گروه شانسي براي قرار گرفتن در هيات رئيسه نداشتند اما همين شکست پلي براي پيروزي و دستيابي به جايگاه‌هاي ديگر خواهد شد. سهيلا جلودارزاده در بين زنان مجلس از تجربه بيشتري در مجلس برخوردار است، او زماني عضو هيات رئيسه مجلس دوره ششم بوده بنابراين دور از انتظار نيست که مجدد بتواند در ترکيب هيات رئيسه و يکي از 6 کرسي دبيران را در اختيار بگيرد. اين نماينده حتي قابليت آن را دارد که سکان رياست فراکسيون مهم زنان مجلس را در دست داشته باشد.

حضور جلودارزاده در ترکيب هيات رئيسه بستگي به راي نمايندگان دارد، اما دو بانوي نماينده براساس قانون امکان حضور در ترکيب هيات رئيسه سني را دارند. طبق ماده 10 آيين‌نامه داخلي مجلس شوراي اسلامي ‌بعدازظهر امروز با تشکيل صحن علني مسن‏ترين فرد از نمايندگان حاضر به‏عنوان رئيس سنى و فرد بعدى به‏ عنوان نائب‌رئيس و دونفر از جوانترين نمايندگان حاضر به سمت دبير معين مى‏شوند و در جايگاه هيأت رئيسه قرار مى‏گيرند. عبدالرضا‌هاشم‌زائي و مصطفي ذوالقدر مسن‌ترين نمايندگان مجلس دهم هستند که به ترتيب رئيس و نايب رئيس سني خواهند بود و اما لقب جوان‌ترين نماينده به دو زن رسيده است و در روز اول شکل‌گيري دهمين دوره قانونگذاري کشوربه احتمال زياد فاطمه حسيني و سميه محمودي به عنوان دبير در جايگاه هيات رئيسه مي‌نشينند. البته اين اولين باري نيست که زنان مجلس در ترکيب هيات رئيسه سني قرار مي‌گيرند در مجلس چهارم نفيسه فياض بخش يکي از دو کرسي دبير هيات رئيسه سني را در اختيار داشت. اما بر اساس ماده 11 آيين نامه داخلي وظايف هيأت رئيسه سنى، اداره جلسه افتتاحيه، انجام مراسم تحليف، قرعه‌كشي اسامي نمايندگان براي عضويت در شعب و توزيع اعتبارنامه‌ها بين شعب و اجراى انتخابات هيأت رئيسه موقت است بنابراين حضور اين افراد در جايگاه هيات رئيسه عمر يک روزه دارد و در جلسه بعدي هيات رئيسه موقت تعيين مي‌شود تا شعب پانزده گانه اعتبار نامه دو سوم نمايندگان را تاييد و انتخابات هيات رئيسه دائم انجام گيرد. در دوره‌هاي گذشته مجلس، بررسي اعتبارنامه نمايندگان کمتر از يک هفته تاييد شده بنابراين به نظر مي‌رسد تا آخر هفته، ترکيب هيات رئيسه مجلس دهم براي سال اول تعيين تکليف شود.
گزارش : نسترن دقیقی