گروه سیاسی- فخری سادات مسچی: صبح پنجشنبه گذشته، پايون فرودگاه مهرآباد تهران، نقطه آغاز يكي از مهمترين اتفاقات ديپلماتيك و اقتصادي ايران در دولت چهاردهم بود، معاون اول رئيسجمهوری و هيات همراه، به دعوت نخست وزیر قزاقستان عازم آلماتي بود تا علاوه بر شرکت و سخنرانی در دو نشست «نخست وزیران اتحادیه اوراسیا» و «همایش دیجیتال آلماتی»، با مقامات قزاقستان و نخست وزیران چند کشور مهم عضو اتحادیه اوراسيا دیدار و گفت وگو کند.
چرا اين سفر مهم است؟
به گزارش
مردم سالاری آنلاین ،اگر چه مقامات ارشد دولتهاي سيزدهم و چهاردهم در سال پرتلاطم 1403، سفرهاي متعددي به كشورهاي گوناگون داشتند، اما اين سفر را ميتوان يكي از مهمترين سفرهاي كاري دولتمردان در سالي كه در آخرين ماههاي آن قرار داريم برشمرد، مهمترين دليل اهميت آن هم اين است كه اولین سفر یک مقام بلندپایه ایران پس از عضویت جمهوری اسلامی به عنوان «عضو ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا» به شمار ميرود، سفري كه با هدف ارتقاء سطح همکاریهای اقتصادی، تجاری و افزایش ارتباطات اقتصادی بخش خصوصی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای همسایه و منطقه اوراسيا برنامهريزي شده بود. بررسيهاي صورت گرفته نشان ميدهد كه با اجرایی شدن «موافقتنامه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اوراسیا» و تصویب این موافقتنامه در مجلس شورای اسلامی، ۸۷ درصد از «کد تعرفهها برای صادرات» به این منطقه صفر میشود که جهش چشمگیری در مبادلات تجاری ایران و کشورهای عضو این اتحادیه به وجود خواهد آمد. همکاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، همچنين میتواند به تقویت و تحکیم پیوندهای ایران و کشورهای عضو این اتحادیه که در همسایگی کشورمان قرار دارند، کمک کند. علاوه بر اين، شرکت هیأت ایرانی در «همایش دیجیتال آلماتی ۲۰۲۵» نیز از دیگر برنامههای مهم معاون اول رئیسجمهور در این سفر بود كه ميتواند فرصت مناسبی برای معرفی ظرفیتها، برنامهها و اقدامات ایران در زمینه هوش مصنوعی، اقتصاد دیجیتال و فناوری اطلاعات در اختيار هيات ايراني بگذارد. «اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران توسعه روابط با همه کشورهای همسایه، آسیا و اوراسیا است که در حوزه تمدنی مشترک ایران قرار دارند.»
اين نخستين جملاتي بود كه معاون اول رئيسجمهور پيش از سفر به آلماتي در پايون فرودگاه مهرآباد در گفتوگو با خبرنگاران رسانهها ميگويد و نقشهراه و هدف اين سفر را مشخص ميكند. عارف كه مهرماه گذشته، در اجلاس نخست وزیران اوراسیا در ارمنستان شركت كرده بود و در حضور او، عضویت ناظر جمهوری اسلامی ایران به تایید مقامات این اتحادیه رسیده و سپس در اجلاس سن پطرزبورگ به تاييد سران این اتحادیه رسيده بود، گفت که ظرفیتهای بسیاري براي همکاری متقابل با کشورهای همسایه و اوراسیا وجود دارد كه تقويت خواهد شد.
ديدار با نخست وزير قزاقستان
ظهر پنجشنبه وقتي هواپيماي ايراني روي باند فرودگاه آلماتي فرود آمد، محمدرضا عارف از سوی معاون نخست وزیر قزاقستان و مقامات ارشد این کشور مورد استقبال قرار گرفت و پس از آن راهي ديدار با نخست وزير قزاقستان به عنوان نخستين برنامه ديدارهاي دو جانبه شد. معاون اول رئيسجمهوری در این دیدار با اشاره به اشتراکات فرهنگی و تمدنی دو کشور بر ضرورت ارتقاء سطح همکاری دو کشور خصوصا در حوزههای فرهنگی و گردشگری و فعالتر شدن کمیسیونهای مشترک تاکید و از نخست وزیر قزاقستان برای شرکت در اجلاس خزر که اواخر بهمنماه در تهران برگزار میشود، دعوت کرد. نخست وزیر قزاقستان نیز در این دیدار با تبریک سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران بر تقویت کمیسیونهای مشترک دو کشور تأکید کرد.
دیدار با نخست وزیر بلاروس
عصر پنجشنبه به وقت محلی، عارف در ادامه ديدارهاي خود در اين سفر، با «رومن گلوچنکو» نخست وزیر بلاروس ديدار كرد.
نخست وزیر بلاروس در اين ديدار با تبریک عضویت جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو ناظر در اتحادیه اوراسیا گفت: حضور جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه اوراسیا به غنای اقتصادی و سیاسی این اتحادیه کمک شایان توجهی میکند.
معاون اول رئيسجمهوری ايران در اين ديدار با تاکید بر استفاده از فرصت اجلاسها و پیمانهای مهم منطقهای و بینالمللی همانند اتحادیه اوراسیا برای ارتقاء همکاریهای تجاری و اقتصادی کشورهای منطقه، خواستار تقویت و فعالتر شدن کمیسیون مشترک همکاریهای دو کشور برای پیگیری و اجرای موافقتنامههای فی مابین شد. عارف همچنين با بيان چكيدهاي از فعاليتهاي جوانان تحصیلکرده ايراني در شرکتهای دانش بنیان، براي توسعه، تبادل و انتقال تجارب ارزنده شرکتهای دانش بنیان ایرانی به بلاروس اعلام آمادگي كرد. «رومن گلوچنکو» نیز در این دیدار گفت: کمیسیون مشترک همکاریهای ایران و بلاروس با موفقیت برگزار شده و حجم معاملات و مبادلات تجاری و اقتصادی دو کشورباید در شان روابط بالای سیاسی ارتقاء یابد.
دیدار با تجار و فعالان اقتصادی ايراني در قزاقستان
محمدرضا عارف سپس در نشست هماندیشی با تجار و فعالان اقتصادی ایرانی در قزاقستان شركت كرد و با بيان اينكه در زمینه سیاست خارجی و دیپلماسی اقتصادی هیچ راهی جز حضور در اتحادیهها و پیمانهای مهم منطقهای نداریم گفت: «در این مسیر به این نتیجه رسیدیم که در کنار روابط دوجانبه، باید در اتحادیههای منطقهای حضور جدی داشته باشیم». معاون اول رئيسجمهوری با تاكيد بر اينكه براي عضویت جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه اوراسیا، هیچ مشکل سیاسیاي نداریم و بسیار خوب از حضور ایران استقبال مي شود، گفت: «نتیجه تلاشهای ایران برای عضویت در اوراسیا به «لایحه تجارت آزاد» منجر شد که اقدامی بسیار ارزشمند است که در یک طرف ایران و در طرف دیگر کشورهای عضو اوراسیا قرار دارند و این موافقتنامه در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و پس از تایید نهایی شورای نگهبان ابلاغ خواهد شد تا موانع و مشکلات بر سر راه تجارت با کشورهای اوراسیا حل شود».
عارف با بیان اینکه راهی جز مشارکت بخش خصوصی در اقتصاد کشور نداریم، تصریح کرد: «اگر دولت بخواهد همانند برنامههای توسعه قبلی، تصدیگری به عهده بگیرد، به اهداف خود نمیرسیم؛ دولت وظیفه فراهم کردن ابزار، رفع مشکلات و تسهیلگری در مسیر فعالیت بخش خصوصی را به عهده دارد و امروز این راهبرد در برنامه هفتم توسعه پیگیری میشود». معاون اول رئیسجمهور تاکید کرد: «باید از توان و ظرفیت بخش خصوصی داخلی و تجار و نخبگان اقتصادی خارج از کشور با شرایط اطمینانبخش استفاده کنیم که سرمایهگذار مطمئن شود، سرمایهاش محترم است و برای حضور در فعالیت اقتصادی کشور به میدان بیاید؛ این مسیر در دولت وفاق ملی آغاز و خوشبختانه به خوبی از آن استقبال شده است». معاون اول رئیسجمهور تصریح کرد: «یکی از راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در مقابله با نظام تحریمها توسعه و فعال کردن کریدورها است که در جلسات مختلف برای حل مسائل آن بحث و بررسی میشود».
معاون اول رئیسجمهور با تاكيد بر اينكه کشورهایی که در حوزه تمدنی ایران هستند، فصل مشترک ما میشوند، بر ضرورت ارائه محصولات با کیفیت و بستهبندی در سطح بینالمللی برای حضور کالاهای ایرانی در منطقه تاکید کرد. در این جلسه، فعالان اقتصادی ایرانی به بیان دغدغهها، مسائل و مشکلات خود پرداختند و راهکارهای حل آنها را مطرح کردند.
دیدار با نخست وزیر قرقیزستان
محمدرضا عارف صبح جمعه نیز در محل اقامت خود با نخست وزیر قرقیزستان دیدار و گفتوگو کرد. معاون اول رئیسجمهوری ایران در دیدار با«ادیلبک قاسمعلیاف» نخستوزیر قرقیزستان با اشاره به روابط گسترده ایران در زمینههای اقتصادی، تجاری و حملونقل با قرقیزستان تصریح کرد: باید در زمینههای علمی و فناوری همکاریهای جدی داشته باشیم و علاوه بر پیگیری موافقتنامهها و یاداشت تفاهمنامهها، فعالتر شدن کمیسیون همکاریهای مشترک دو کشور مورد انتظار است. «ادیلبک قاسمعلیاف» نيز با تبریک سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران و نيز عضويت ايران به عنوان «عضو ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا» گفت: همه کشورهای عضو اتحادیه اوراسيا، علاقهمند به گسترش روابط همه جانبه با جمهوری اسلامی ایران هستند و قرقیزستان نیز عضویت ناظر ایران را مثبت ارزیابی میکند و معتقدیم عضویت ایران به تقویت تجارت منطقهای و روابط ایران با کشورهای عضو منجر میشود، قرقیزستان اهمیت زیادی برای تقویت روابط دوستانه با جمهوری اسلامی ایران قائل است و آماده گفتوگو سازنده در هر سطحی با طرفهای ایرانی هستیم.
پیشنهادهای ۵ گانه ایران در همایش «آلماتي ديجيتال ۲۰۲۵»
محمدرضا عارف، در دومين روز سفر خود به قزاقستان، در همایش «آلماتی، دیجیتال ۲۰۲۵»، در سخنراني خود پیشنهادهای بسيار مهمي همچون اتصال زیرساختهای ارتباطی، یکپارچگی قوانین و تسهیل مقررات حوزه اقتصاد دیجیتال، همکاری در ایجاد و توسعه سکوهای مشترک، مقابله با یکجانبهگرایی برای حاکمیت بر حوزه دیجیتالی و اقتصاد هوش مصنوعی و همکاری در توسعه محصولات دیجیتالی مشترک و ابزارهای هوش مصنوعی برای بهرهبرداری از توان و ظرفیتهای کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در توسعه همکاریها در حوزه اقتصاد دیجیتال را مطرح کرد.