ریل‌گذاری عملیاتی؛ مهمترین رکن بودجه 1404

گروه سیاسی- فخری سادات مسچی: مسعود پزشکیان روز سه شنبه هفته گذشته اولین لایحه بودجه خود و دولت چهاردهم را با حضور در صحن علنی مجلس، تقدیم هیات رئیسه کرد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،لایحه سال آینده کل کشور تفاوت‌های اساسی با بودجه سال جاری دولت دارد که توسط کابینه سیزدهم به مجلس تقدیم شد و کشور در سال جاری با سیاستگذاری دولت پیشین اقتصاد کشور را چرخاند.
برهمین اساس تمامی ناظران و اقتصاددانان بر این اعتقادند که اولین بودجه دولت چهاردهم که با شعار حل مشکلات عدیده اقتصادی در انتخابات 15 تیرماه به پیروزی رسید، به مجلس تقدیم شده می‌تواند سندی مهم از ریل گذاری 4 سال آینده دولت برای حل مشکلات مردم باشد.
بررسی بندها و تبصره‌های مالیاتی
اولین بخش از بودجه سال آینده کل کشور، تبصره‌ها و احکام است که در بند الف تبصره 1 که مربوط به عوارض و مالیات بوده آمده است که مجموع معافیت‌ها، نرخ صفر مالیاتی، کاهش نرخ مالیاتی و سایر مشوق‌های مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی از محل مجموع درآمدهای حاصل‌شده برای عملکرد سال ۱۴۰4 کلیه مؤدیان به‌استثنای معافیت‌های دارای سقف زمانی مشخص برای اشخاص حقوقی تا هفت هزار و پانصد میلیارد (۷.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال و اشخاص حقیقی تا هفتصد و پنجاه میلیارد (۷۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال درآمد مشمول مالیات (سود خالص) قابل اِعمال است.
در بند ب نیز آمده است، تمامی مراکز درمانی اعم از دولتی، خصوصی، وابسته به ‏نهادهای عمومی، نیروهای مسلح، خیریه‌ها و شرکت‌های دولتی مکلف‌اند ده درصد (10%) از حق‌الزحمه یا حق‌العمل گروه پزشکی که به‌موجب دریافت وجه صورت‌حساب‌های ارسالی به بیمه‌ها و یا نقداً از طرف بیمار پرداخت می‌شود، به‌عنوان مالیات علی‌الحساب کسر و به نام فرد مربوط تا پایان ماه بعد از وصول ‏مبلغ صورت‌حساب، به‌حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز ‏کنند. مالیات علی‌الحساب این بند شامل تمامی پرداخت‌هایی ‏که به‌عنوان درآمد حقوق و کارانه مطابق قوانین بودجه سنواتی ‏پرداخت و مالیات آن کسر می‌شود، نخواهد بود. ‏وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است فهرست ‏تمامی مراکز موضوع این بند را تا پایان اردیبهشت‌ سال 1404 ‏به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام نماید. سازمان امور مالیاتی ‏کشور مکلف به معرفی متخلفان به مراجع ذی‌صلاح می‌باشد‎.‎
در بند پ نیز تصریح شده است که به‌ منظور تسریع و تسهیل رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی، اختیار ‏سازمان امور مالیاتی کشور در تبصره ماده (۱۰۰) قانون ‏مالیات‌های مستقیم در خصوص معافیت مؤدیان از انجام بخشی ‏از تکالیف قانون مذکور از قبیل نگهداری اسناد و مدارک و ارائه ‏اظهارنامه مالیاتی برای عملکرد سال 1403، به حداکثر یکصد و پنجاه برابر میزان معافیت موضوع ماده (۸۴) قانون مالیات‌های ‏مستقیم افزایش می‌یابد‎.
مالیات بر خودروهای لوکس، بردرآمد، یارانه دولت به کالاهای اساسی ‎‏
در بند ت نیز مقرر شده است که انواع خودروی سواری و وانت دو اتاق (کابین) دارای شماره ‏انتظامی شخصی در اختیار مالکان اعم از اشخاص حقیقی و ‏حقوقی غیردولتی که قیمت روز خودروی آنها بیش از پنجاه ‏میلیارد (50.000.000.000) ریال است نسبت به مازاد بر این ‏مبلغ مشمول مالیات سالانه خودرو به نرخ یک درصد (1%) می‌گردند.
مأخذ محاسبه مالیات خودرو موضوع این بند، قیمت روز خودرو ‏بر مبنای ماده (۳۰) قانون مالیات بر ارزش‌‌افزوده می‌باشد که توسط سازمان ‏امور مالیاتی کشور تعیین می‌شود. سازمان مزبور مکلف است ‏مراتب را به نحو مقتضی بر اساس اطلاعات دریافتی از پلیس ‏راهور به اطلاع اشخاص مشمول برساند. تمامی اشخاص حقیقی ‏و حقوقی غیردولتی مکلف‌اند مالیات سالانه مربوط به خودرو‌های ‏تحت تملک خود و فرزندان کمتر از هجده سال و محجور تحت ‏تکفل را حداکثر تا پایان آبان سال 1404 پرداخت نمایند و در ‏صورت عدم پرداخت مشمول حکم ماده (۱۹۰) قانون ‏مالیات‌های مستقیم می‌باشند. ثبت نقل و انتقال خودروهایی که ‏به‌موجب این بند برای آنها مالیات وضع گردیده است قبل از ‏پرداخت بدهی مالیاتی مورد انتقال، شامل مالیات بر دارایی، نقل ‏و انتقال قطعی و اجاره، ممنوع است. متخلفان از حکم این بند در ‏پرداخت مالیات متعلقه مسئولیت تضامنی دارند‎.‎‏ پلیس راهور ‏فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مکلف است فهرست ‏مالکان و خودروهای مشمول را مطابق با درخواست سازمان امور ‏مالیاتی کشور، حداکثر تا پایان فروردین‌ سال 1404 به سازمان ‏امور مالیاتی کشور ارسال و امکان دسترسی برخط جهت ‏استعلام موردی را برای این سازمان فراهم کند‎ .‎مالیات ‏تعیین‌شده در اجرای این بند قطعی است و اعتراض اشخاص در ‏اجرای تبصره (۱) ماده (۲۱۶) قانون مالیات‌های مستقیم قابل ‏رسیدگی خواهد بود‎.‎
در بند ث نیز میزان مالیات بر درآمد مشخص شده که بر این اساس میزان معافیت درآمد مشمول مالیات سالانه مستغلات اشخاص فاقد درآمد موضوع ماده (۵۷) قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی سال ۱۳۸۰ و میزان معافیت درآمد مشمول مالیات سالانه مالیات‌بردرآمد مشاغل موضوع ماده (۱۰۱) قانون مذکور مبلغ دو میلیارد (2.000.000.000) ریال تعیین می‌شود. همچنین درآمد سالانه مشمول اشخاص موضوع بند «ل» ماده (۱۳۹) قانون مالیات‌های مستقیم تا معادل دو برابر سقف مالیاتی ماده (۸۴) قانون مذکور معاف است و مازاد بر آن حسب مورد به نرخ قانون مالیات‌های مستقیم مشمول مالیات است. فعالیت‌های انتشاراتی، مطبوعاتی و قرآنی دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه‌های ذی‌ربط و مؤسسات رسانه‌ای حسب مورد دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران از معافیت مندرج در بند «ل» ماده (۱۳۹) قانون مالیات‌های مستقیم برخوردار خواهند بود.
در بند ج نیز میزان یارانه پرداختی دولت به شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران مشخص شده که براین اساس، بابت جبران زیان ناشی از فروش کالاهای اساسی به قیمت مصوب، تا سقف زیان مورد تأیید حسابرس منتخب وزارت امور اقتصادی و دارایی مشمول مالیات به نرخ صفر می‌باشد. این زیان از نظر مالیاتی قابل استهلاک در سنوات بعد نخواهد بود.
مالیات برانرژی، واحدهای مسکونی درحال ساخت وخالی
در بند چ نیز مشخص شد که مابه‌التفاوت (یارانه) قیمت‌های فروش تکلیفی آب و جمع‌آوری و دفع فاضلاب و برق با هزینه تمام‌شده آن (مورد تأیید سازمان حسابرسی) که توسط دولت به شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نیرو (تابعه و وابسته) پرداخت می‌شود در کجا هزینه شود که بر این اساس به‌عنوان کمک‌زیان محسوب و به‌حساب زیان انباشته این شرکت‌ها منظور می‌شود و از پرداخت سهم سود سهام دولت، معاف است. کمک‌زیان یادشده تا سقف زیان انباشته سنواتی شرکت‌های مزبور (ناشی از اعمال قیمت‌های تکلیفی) مشمول مالیات به نرخ صفر است. همچنین در بند ح میزان مالیات بر زمین‌های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری، و واحدهای مسکونی که ارزش هر یک از آنها بیش از پانصد میلیارد (500.000.000.000) ریال باشد مشخص شد که بر این اساس، مبلغ مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان دو در هزار می‌شوند. این مالیات بر عهده شخصی است که در ابتدای سال 1404 مالک املاک فوق بوده است.
واحدهای مسکونی در حال ساخت، مشمول این مالیات نمی‌باشند. واحدهای مسکونی غیرمجاز تا زمان دریافت پروانه ساخت یا اجرای حکم کمیسیون‌های ماده (99) و (100) قانون شهرداری‌ها حسب مورد مشمول جریمه‌ای معادل دو برابر مالیات واحدهای مسکونی مجاز موضوع این بند می‌باشند. پرداخت جریمه مزبور هیچ‌گونه حق مکتسبه‌ای برای دارندگان واحدهای غیرمجاز ایجاد نخواهد نمود.
تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مکلف‌اند با رعایت قوانین مالیاتی، مالیات سالانه مربوط به هر یک از زمین‌ها و واحدهای مسکونی تحت تملک خود و فرزندان کمتر از هجده‌ سال و محجور تحت تکفل را حداکثر تا پایان بهمن‌ سال 1404 پرداخت نمایند. ثبت نقل‌وانتقال املاکی که به‌موجب این بند برای آنها مالیات وضع گردیده است، قبل از پرداخت بدهی مالیاتی مورد انتقال شامل مالیات بر دارایی، نقل‌وانتقال قطعی و اجاره ممنوع است. متخلف از حکم این بند در پرداخت مالیات متعلقه مسئولیت تضامنی دارد. به نظر می‌رسد که دولت تغییراتی مهم در ساختار بودجه سال آینده ایجاد کرده که سمت می‌کند آنرا به سمت عملیاتی شدن سوق دهد.