بازگشت چندجانبه گرايی عقلانی به ديپلماسی

گروه سياسي- رحمان زين الدين: اين روزها سخن از اولين سفر رئيس دولت چهاردهم به کشور عراق است و پس از آن قرار است بعد از حضور در بزرگترين رژه نظامي سال و نمايش ادوات نظامي در جوار بارگاه ملکوتي حضرت امام (ره) که به مناسبت آغاز جنگ تحميلي برگزار مي‌شود، به سازمان ملل و شهر نيويورک سفر کند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،اين مسافرت‌هاي رسمي رئيس جمهوري اسلامي ايران در طي روزهاي آينده مي‌تواند بسيار مهم و روشن کننده راه کشور طي سال‌هاي آينده باشد.
تنش زدايي، شعار پزشکيان درحوزه سياست خارجي
از شروع انتخابات چهاردهمين دوره رياست جمهوري و تاييد صلاحيت نامزدهاي اين انتخابات، مسعود پزشکيان که در ميان ديگر نامزدهاي انتخاباتي براي اولين بار به همراه مصطفي پورمحمدي حضور داشت و تنها نامزد جبهه اصلاحات در اين انتخابات محسوب مي‌شد، در اولين واکنش و مصاحبه با خبرنگاران که درباره واکنشش به تاييد صلاحيش انجام شد، به حضور محمدجواد ظريف وزير امور خارجه محبوب دولت‌هاي يازدهم و دوازدهم در صورت پيروزي در دولتش اشاره کرد و گفت که بايد منت حضور اين افراد در دولت را کشيد و حتما از آنها استفاده خواهد کرد.
بعد از آن وبود که وقتي مي‌خواست در برنامه تبليغاتي ميزگرد سياست خارجي شرکت کند، ناگهان خبر از همراهي جواد ظريف با وي در اين نشست منتشر شد و همگان منتظر ديدن اين ديپلمات کارکشته در قاب تلويزيون بودند. تقريبا تمامي کسانيکه دل در گرو انقلاب اسلامي دارند اين نشست پر حرارت را ديدند و ديدند که چگونه ظريف با سخنراني و دفاع طوفاني خود در 10 دقيقه توانست سبد پزشکيان را از آراي دوستدارانش پر کند.
پس از آن بود که وي براي اولين بار اعلام کرد که به کمپين انتخاباتي دکتر پزشکيان پيوسته و قرار است با سفر به شهرهاي مختلف کت سياست خارجي را از تن درآورد و رداي خدمت را دوباره به تن کند.
همين موضوع کافي بود که نگاه جهانيان ناگهان به ايران و سياست خارجي آن بگردد. وقتي در مناظرات يکي از مهمترين دلايل عدم رشد اقتصادي کشور و به تبع آن نارضايتي اکثريت مردم از حکومت، تحريم‌ها و نگاه غلط دولتمردان به سياست خارجي از سوي پزشکيان مطرح شد، همگان در سيماي وي، رخ ظريف را ديدند. وي زمانيکه در مناظره با جليلي عنوان کرد که نمي‌توان ايران را در قفس نگه داشت و در عين حال توقع داشت که کشور پيشرفت کند، با واکنش بسياري مواجه شد و همگان به احترا ايستاده وي را تشويق کردند.
رفع تحريم‌ها و پيشبرد سياست خارجي متوازن
بعد از پيروزي در انتخابات مبناي کار دولت از ابتدا رفع تحريم‌ها و سياست خارجي متوازن مطرح شد. در مراسم تحليف رياست جمهوري، فرماندهان مقاومت به اين مراسم دعوت شدند و شهيد هنيه در صحن مجلس دستان پزشکيان را بالا برد تا نشان دهد که مقاومت براي ايران بسيار فراتر از جناح‌ها و سياست‌هاي داخلي است زيرا آرمان فلسطين از پايه‌هاي انقلاب اسلامي و از مباني حضرت امام خميني (ره) است و هيچ مقام و جايگاهي در جهان کنوني نمي‌تواند مانع حمايت دولت پزشکيان و حتي کوچکترين خدشه به آن درباره فلسطين و آرمان آن شود.
پس اين موضوع بطور کامل منتفي است که ايران بخواهد براي حل کردن برخي مسايل خود درباره فلسطين و همچنين ترور شهيد هنيه در تهران امتياز دهد و يا معامله اي کند.
يکي از مهمانان مراسم تحليف، انريکه مورا از مقامات ارشد اتحاديه اروپا بود که در حاشيه اين مراسم با عباس عراقچي که در آن زمان دبير شوراي راهبردي روابط خارجي را برعهده داشت، ديدار کرد که در نوع خود بي سابقه بود و در متن آن دو پيام داشت يکي اينکه رهبر انقلاب با برعهده گرفتن مسئوليت وزارتخارجه عراقچي موافق است و ديگر اينکه اتحاديه اروپا آمادگي دارد با مذاکره کننده ارشد ايران در دولت‌هاي يازدهم و دوازدهم دوباره پشت يک ميز بنشيد و از نقطه اي که مذاکرات متوقف شده دوباره تعامل خود را آغاز کند.
از سوي ديگر پيام‌ها و مکالمات تلفني که ميان پزشکيان و روساي جمهوري و نخست وزيران کشورهاي ديگر انجام شد در مجموع نشان مي‌داد که ايران در دولت چهاردهم نگاه به درهاي باز در مناسبات سياسي گسترده با جهان دارد.در زمان دولت سيزدهم دو اتفاق مبارک در حوزه سياست خارجي رخ داد که انصافا با پيگيري شهيد اميرعبداللهيان اين موضوع رخ داد البته شروع آن در دولت دوازدهم بود اما سرانجامش در دولت شهيد رئيسي اتفاق افتاد و آن پيوستن ايران به بريکس و شانگهاي بود.
عدم بهره‌برداري از دستاورد پيوستن به شانگهاي و بريکس
البته در همان زمان نيز نوشتيم که براي پيوستن به معاهده‌هاي جهاني بايد يک سري شرايط عمومي و اختصاصي کشورها داشته باشند تا بتوانند به پيمان‌هاي منطقه اي بپيوندند که براي عضويت در شانگهاي رعايت موارد پول شويي و تروريسم مطرح بود که تا حدودي ايران آنرا اجرا کرد که همين موضوع باعث پذيرش ايران در اين پيمان شد اما براي همکاري با کشورهاي عضو بايد تمامي موارد در کشور اجرا شود و متاسفانه همچنان مجمع تشخيص مصلحت نظام درباره اف اي تي اف تعلل مي‌کند و ايران را از بهره‌برداري از نعمت معاهده شانگهاي محروم کرده است.
اين موضوع نيز در بحث‌هاي پزشکيان در زمان انتخابات بسيار داغ بود و شنيده شده است که وي در طي همين مدت کوتاه تلاش بسياري کرده است تا پرونده اف اي تي اف در مجمع تصويب و سپس بسته شود.
موضوع ديگر بريکس است. پيمان مهم ديگري که ايران مي‌تواند از آن براي پيشرفت کشور استفاده‌هاي فراواني ببرد. اما موضوع مهمي که باعث شده ايران نتواند تاکنون بهره برداري مناسبي از آن داشته باشد، موضوع عضويت ايران در بانک بريکس است که بايد ايران بتواند بخشي از سهام اين بانک را خريداري کند و آن نيز احتياج به دلار و يورو دارد و متاسفانه ايران در بخش سوئيفت و انتقال پول تحريم است و نمي‌تواند سهام اين بانک را خريداري کند. بنابراين متاسفانه اين پيمان نيز سرنوشت ديگر پيمان‌ها اگر دولت نتواند راهي براي حل آن پيدا کند، خواهد داشت.
اهميت راهبردي کشورهاي عراق و افغانستان درباره تامين منافع ملي ايران
بنابراين همچنان ايران به کشورهاي همسايه خود بخصوص بازار هرات و سليمانيه محتاج است و همچنين کشورهاي افغانستان و عراق وارد کننده اصلي احتياجات خود از ايران هستند.
اين روزها صحبت‌هايي درباره دالان زنگزور يا همان راه توراني با موافقت روسيه به راه افتاده که به نظر مي‌رسد ايران را بر سر دوراهي قرار داده است که آيا منافع ملي مهمتر است يا قطع همکاري و تقابل با بزرگترين حامي جهاني خود.
از سوي ديگر در ابتداي آبان ماه قرار است که پزشکيان در سفري به سنت پيترزبورگ در اجلاس بريکس شرکت کند و در حاشيه آن پيمان 25 ساله همکاري ميان ايران و روسيه به امضا برسد.
اما در مهمترين سفر خارجي قرار است در طي چند روز آينده رئيس جمهوري اسلامي ايران به ايالات متحده براي شرکت در اجلاس ساليانه سازمان ملل سفر کند.
درحاليکه طي چند ماه آينده انتخابات رياست جمهوري آمريکا برگزار خواهد شد و دونالد ترامپ رئيس جمهوري پيشين و کاملا هريس معاون رئيس جمهوري کنوني درحال رقابت انتخابتي هستند، حضور پزشکيان در اين اجلاس نشان مي‌دهد که قطعا براي دولت اصلاح‌طلب مستقر تفاوت مي‌کند که چه کسي در کاخ سفيد باشد تا در طي چهارسال آينده بتوان افق‌هاي جديدي چه به صورت مستقيم و چه بصورت غيرمستقيم با اين کشور ترسيم کرد.
تمامي اين موارد و ديگر مواردي که گفته نشده است همه و همه براساس يک مسير قرار دارند و آن رسيدن به هدف رشد اقتصادي ايران با فاصله گرفتن از تحريم‌هاي خسته کننده و فرسايشي است.
بايد هرچه زودتر ترحريم‌ها برداشته شود، بايد ايران به اف اي تي اف بپيوندد تا بتواند از منافع تلاش‌هاي خود در گذشته استفاده کند و از سوي ديگر جلوي خساراتي که هر روز به کشور وارد مي‌شود را بگيرد.
اين بار بايد بعد از انتقام عمليات تروريستي شهيد هنيه در تهران، با سرعت و دقت ميان ميدان و ديپلماسي همکاري تنگاتنگي داشته باشند تا از دستاوردهاي ميدان براي رسيدن به اهداف ديپلماسي بيشترين بهره برداري را داشت تا مبادا مانند دولت سيزدهم از نتايج علميات وعده صادق هيچ توشه اي برداشته نشود.
اينبار کارکشته‌هاي ديپلماسي بايد ميدان دار عرصه جهاد ديپلماسي براي کشور باشند.