تحقیر محافظه‌کاران در لندن

گروه بین‌الملل - علی ودایع: انتخابات مجلس عوام بریتانیا برگزار شد. نتایج نظرسنجیها مدتها بود که نشان می‌داد؛ محافظه کاران باید کلید خانه شماره ۱۰ داونینگ استریت را تحویل دهند و حالا این اتفاق رخ داده است.

به گزارش بی بی سی، بامداد دیروز(جمعه) اعلام شد که حزب کارگر توانست 412 کرسی از مجموع 650 کرسی مجلس عوام را تصاحب کند. این اتفاق رسما تحقیر محافظه کاران بریتانیا پس از 14 سال حکمرانی محسوب می‌شود.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،طبق قانون، هر حزبی که بتواند 326 کرسی را از آن خود کند اکثریت مطلق را به دست آورده و برنده محسوب می‌شود . حزب کارگر با کسب بزرگ ترین اکثریت مجلس عوام به یک پیروزی تاریخی در 190 سال گذشته دست یافته است. نکته جالب اینجاست که نتایج حاکی از آن است که ۹ نفر از اعضای ارشد دولت سوناک کرسی خود را از دست داده و رکوردی که در سال ۱۹۹۷ با هفت کرسی از دست‌رفته ثبت شده بود را شکستند. این وضعیت نشان می‌دهد مرزهای سقوط و صعود در تاریخ معاصر بریتانیا جابه جا شده است.
حزب لیبرال‌دموکرات هم با کسب حدود ۷۰ کرسی، سومین حزب بزرگ مجلس جدید بریتانیا تبدیل شد. «نایجل فاراژ» رهبر حزب راستگرای «اصلاح بریتانیا» که قبلا هفت بار در راهیابی به مجلس این کشور ناکام مانده بود، این بار توانست کرسی کلکتون را از محافظه‌کاران بگیرد. این حزب که قبلا «حزب بریگزیت» نام داشت، خواهان به صفر رساندن میزان خالص مهاجرت به انگلیس است.
حزب ملی اسکاتلند که خواهان استقلال اسکاتلند از بریتانیاست و در دوره قبل ۴۸ کرسی را به دست آورده بود؛ این بار کمتر از ۱۰ نماینده در مجلس عوام کسب کرد.
قربانیان حزب محافظه کار
حزب محافظه‌کار تنها ۱۲۱ کرسی به چنگ آورد تا چهرههای شاخص این اردوگاه از راه یابی به مجلس عوام باز مانند. «گرانت شاپس»وزیر دفاع دولت سوناک که حدود یک سال این سمت را عهده‌دار بوده است، برجسته‌ترین قربانی شکست مفتضحانه حزب محافظه‌کار است. «لیز تراس» نخست وزیر سابق بریتانیا هم نتوانست به موفقیت دست پیدا کند.
«پنی موردانت» معاون پارلمانی دولت سوناک نیز که پس از حمل شمشیر در مراسم تاجگذاری چارلز سوم، در کانون توجه بین‌المللی قرار گرفت، کرسی‌اش را در مجلس عوام از دست داد. او که پیش‌تر سمت وزیر دفاع را نیز برعهده داشت و دو بار برای پست رهبر حزب «توری» خیز برداشته بود، با پیش‌بینی‌ها درباره استعفای احتمالی سوناک، انتشار می‌رفت که شانس خود را برای سومین بار امتحان کند.
«گیلیان کیگان» وزیر آموزش، الکس چاک وزیر دادگستری، لوسی فریزر وزیر فرهنگ و میشل دونِلان وزیر علوم و حمل و نقل نیز دیگر قربانیان حزب توری هستند. همچنین لیز تراس، نخست‌وزیر پیشین محافظه‌کار بریتانیا نیز کرسی خود را در مجلس عوام از دست داد.
«جانی مِرسر» وزیر امور کهنه‌سربازان وزارت کشور بریتانیا و جاکوب ریس‌موگ، سیاستمدار حامی برگزیت نیز کرسی خود را از دست داده‌اند و این مساله از کلافه شدن بریتانیای‌ها از حزب محافظه‌کار بعد از ۱۴ سال حکایت دارد.
«رابرت باکلند» وزیر سابق دادگستری که کرسی‌اش را از دست داده است، درباره این شکست گفت: فکر می‌کنم که در این انتخابات شاهد هرج و مرج حیرت‌آور درون‌حزبی بودیم!
استعفای نخست وزیر
طبق عرف سیاسی بریتانیا، که «کی‌یر استارمر»، رهبر اپوزیسیون جایگزین «ریشی سوناک» نخست وزیر این کشور شده است. سوناک ظهر دیروز در جمع حامیانش در ریچموند گفت: «حزب کارگر پیروز انتخابات سراسری شد و با کایر استارمر تماس گرفتم تا به او تبریک بگویم.»
سوناک که بعد از دوران فاجعه‌بار ۴۵ روزه «لیز تراس» و روزهای افتضاح «بوریس جانسون» جانشین آنها شده بود، در نطق استعفای خود گفت: «خطاب به کشور بریتانیا، در وهله اول باید عذرخواهی کنم. در این سمت نهایت تلاشم را کردم اما شما پیامی روشن مخابره کردید مبنی بر اینکه دولت بریتانیا باید تغییر کند و خواسته شما تنها چیزی است که اهمیت دارد.»
بعدازعصر دیروزسوناک استعفای خود را به چارلز سوم، پادشاه بریتانیا تقدیم کرد ؛ آنها گفت و گوی کوتاهی در کاخ باکینگهام داشتند. سپس، پادشاه چارلز نیز از کی‌یر استارمر به عنوان رهبر اکثریت پارلمان، خواست به عنوان نخست وزیر جدید، دولت تشکیل دهد. او دومین نخست وزیر دوران پادشاهی چارلز سوم بود. استارمر پس از مراسم «دست‌بوسی» چارلز، به عنوان سومین نخست وزیر قدرت را به دست گرفت.
کار سخت استارمر
استارمر حدود 4 سال پیش جانشین «جرمی کوربین» رهبر به شدت چپ گرای حزب کارگر شد. او معتقد بود که میانه روی امکان بازگشت آنها به قدرت است. نکته جالب اینجاست که نخست وزیر جدید بریتانیا، در جوانی یک چپ گرای رادیکال بوده است. استارمر در میان صحبتهایش اغلب اشاره می‌کند که در یک خانواده کارگر متولد و رشد کرده است. نام او از «کی یرهاردی»، اولین رهبر حزب کارگر که یک معدنچی اسکاتلندی بود، گرفته شده است.
حزب کارگر به رهبری استارمر در حالی روی کار خواهد آمد که چالش‌های دشواری را پیش روی خود می‌بیند که از جمله آن می‌توان به اقتصاد راکد، خدمات دولتی ضعیف و کاهش استانداردهای زندگی اشاره کرد؛ مولفه‌هایی که همگی به افول حزب محافظه‌کار دامن زد.
نخست‌وزیر جدید بریتانیا در نخستین سخنرانی خود بعد از پیروزی قاطع در انتخابات پارلمانی ارزیابی ناامید‌کننده‌ای از اوضاع جاری این کشور ارائه کرد اما گفت که تغییر زمان‌بر خواهد بود.اکنون کشور ما با قاطعیت به تغییر و بازگرداندن سیاست به خدمت به عموم رأی داده است.
استارمر در بخش دیگری از اظهاراتش اذعان کرد که شکاف بین مردم و دولت باعث ایجاد خستگی در عموم مردم شده است. او گفت: «وقتی که شکاف بین فداکاری‌های مردم و خدماتی که آنها از سیاستمداران دریافت می‌کنند تا این حد زیاد باشد این منجر به خستگی در قلب کشور، اضمحلال امید و روحیه مردم و اعتقاد مردم به آینده بهتر می‌شود.»
به نوشته نشریه «دی سایت» دلایل زیادی برای افول محافظه کاران وجود دارد. به خصوص در زمان «بوریس جانسون»، نخست وزیر سابق این حزب، رسوایی‌‌ها و امور متعدد اعتماد مردم را به حزب محافظه کار که 14 سال حکومت کرده، از بین برده است.
اتفاقی خلاف روند اروپا
پیروزی چپ میانه در بریتانیا در شرایطی رخ داده که در اروپا مصیبت راست افراطی بیداد می‌کند. «مارین لوپن» به پیروزی‌های تاریخی در دور اول انتخابات پارلمانی فرانسه دست یافته است.
پیروزی لوپن به دنبال پیشرفت‌های مشابه احزاب پوپولیست در انتخابات پارلمان اروپا در ماه گذشته بود که در آن سوسیال دموکرات‌های اولاف شولتز، صدراعظم آلمان بدترین نتیجه خود را ثبت کردند. پیروزی لوپن به دنبال پیشرفت‌های مشابه احزاب پوپولیست در انتخابات پارلمان اروپا در ماه گذشته بود که در آن سوسیال دموکرات‌های اولاف شولتز، صدراعظم آلمان بدترین نتیجه خود را ثبت کردند.
استارمر قبل از پیروزی گفت که سیاستمداران مترقی باید نشان دهند که از ظهور ناسیونالیسم و پوپولیسم درس گرفته‌اند. ریشه این حرف رهبر حزب کارگر در این است که انگلیسیها از پوپولیسم محافظه کاران احساس سرخوردگی می‌کنند. بریتانیا که زمانی به خاطر ثبات سیاسی شهرت داشت، از زمان انتخابات سال 2016 به خروج از اتحادیه اروپا، پس از همه‌گیری کووید-19، از بحرانی به بحران دیگر سقوط کرده است.
حزب محافظه کار - که به مدت 14 سال در قدرت بود - به طور فزاینده‌ای از دستور کار پوپولیستی‌تر با تمرکز بر مهاجرت، از جمله طرحی برای فرستادن پناهجویان به رواندا پیروی کرده بود، در حالی که با چالشی از طرف حزب راست افراطی و مخالف اتحادیه اروپا اصلاحات ضد تشکیلات نایجل فاراژ روبرو بود. رسواییهای دومینویی در دوران نخست وزیری جانسون و خانم تراس آنچنان فجیع بود که تمام تلاشهای سوناک راه به جایی نبرد. لیبرالهای اتحادیه اروپایی با برجسته سازی نتایج انتخابات مجلس عوام تلاش می‌کنند خطر راست افراطی و نتایج آن را گوشزد کنند تا شاید مانع موج کشنده راست گرایی در اروپا شوند.