تکذيب توافق موقت هسته‌اي

گروه سياسي - مهدي يزدي: سخنگوي ارشد اتحاديه اروپا، گزارش‌هاي ادعايي درباره نزديک شدن ايران و آمريکا به توافق موقت را گمانه‌زني خواند و افزود که تحول جديدي در رابطه با برجام رخ نداده است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،«پيتر استانو» اين مطلب را روز جمعه در نشست خبري از بروکسل مطرح و اضافه کرد: ما درباره گمانه‌زني‌ها اظهارنظر نمي‌کنيم. وظيفه نماينده عالي (جوسپ بورل) هماهنگي برجام و فعاليت‌هاي مرتبط و گفت‌وگوها (در اين زمينه) است، نه تحليل آنچه در رسانه‌ها گفته و يا نوشته مي‌شود. وي ادامه داد: من فقط مي‌توانم موضع اتحاديه را تکرار کنم که تحول جديدي براي گزارش وجود ندارد. ما همچنان آماده هستيم تا نقش خود را به عنوان هماهنگ کننده تا جايي که مي‌توانيم انجام دهيم. اما در نهايت هر نوع حرکتي به ويژه در اين مرحله از مذاکرات، به توانايي مشارکت کنندگان (برجام) و ايالات متحده براي توافق درباره سندي بستگي دارد که ماه‌ها پيش به آنها پيشنهاد شد. سخنگوي اتحاديه اروپا در پاسخ به اين سوال که آيا تلاش‌هايي براي ازسرگيري مذاکرات وين جريان دارد؟ افزود: نقش نماينده عالي (جوسپ بورل) به عنوان هماهنگ کننده برجام اين است که تمام تلاش خود را براي رسيدن به مرحله نهايي انجام دهد. وي بر همين اساس افزود که تحول جديدي در اين زمينه رخ نداده است که قابل گزارش باشد. او در حالي اين مطلب را بيان کرد که پايگاه اطلاع‌رساني «ميدل ايست آي» با استناد به 2 منبع ناشناس، مدعي شد که ايران و آمريکا در آستانه توافق موقت براي رفع برخي تحريم‌ها در برابر محدوديت سطح غني‌سازي اورانيوم در ايران هستند.
نمايندگي ايران در سازمان ملل متحد روز پنجشنبه به وقت محلي هم تصريح کرد: « هيچ توافق موقتي به جايگزيني برجام وجود ندارد و در دستور کار نيست.» پيش از اين، کاخ سفيد و ايران نيز گزارش‌هاي ادعايي در اين زمينه را رد کرده بودند. نمايندگي ايران در سازمان ملل متحد روز پنجشنبه به وقت محلي تصريح کرد: « هيچ توافق موقتي به جايگزيني برجام وجود ندارد و در دستور کار نيست.»
يک سخنگوي شوراي امنيت ملي کاخ سفيد هم در واکنش به گزارش ميدل ايست آي گفت: اين گزارش نادرست و گمراه کننده است. هر گزارش در خصوص توافق موقت با ايران نادرست است.
رد مذاکرات و خبر هاآرتص
«ودانت پاتل» معاون سخنگوي وزارت امورخارجه آمريکا در يک نشست خبري در پاسخ به سوالي درباره گزارش ادعايي روزنامه هاآرتص مبني بر اينکه ايران و آمريکا در حال انجام رايزني‌هاي محرمانه براي حصول يک توافق اوليه هستند، تاکيد کرد که به اين گونه شايعات و يا درز گفت‌وگوهاي ديپلماتيک که تمايل به دروغ‌پردازي و گمراه کردن دارند، پاسخ نمي‌دهد.
روزنامه صهيونيستي هاآرتص هم چهارشنبه هفته گذشته در گزارشي مدعي شد: اسرائيل بر اين باور است که گفت‌وگوهايي محرمانه ميان تهران و واشنگتن در جريان است و احتمال حصول يک توافق محدود و اوليه ميان دو کشور نيز وجود دارد که بر اساس آن، ايران سطح غني‌سازي اورانيوم را در ازاي آزاد شدن حدود 20 ميليارد دلار از پول مسدود شده خود در عراق، کره جنوبي و سهم آن از برداشت از صندوق بين المللي پول کاهش خواهد داد. بنابر گزارش وب سايت وزارت امورخارجه آمريکا، ودانت پاتل گفت: من به‌طور قطع به شايعات يا درز گفت‌وگوهاي ديپلماتيک که البته تمايل به دروغ‌پراکني و گمراه‌ کردن دارند، پاسخ نمي‌دهم. شما از من، وزير امورخارجه و رئيس جمهور بايدن شنيده‌ايد که ايالات متحده متعهد است، هرگز اجازه دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي را ندهد. ما همچنان بر اين باوريم که ديپلماسي بهترين راه براي دستيابي به اين هدف بر يک مبناي قابل تاييد و بادوام است. همچنين رئيس‌جمهور و وزير امورخارجه به صراحت گفته‌اند که ما هيچ گزينه‌اي را از روي ميز حذف نکرده‌ايم.
وي همچنين در پاسخ به سوالي درباره همکاري‌هاي ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درخصوص سايت مريوان و ادعاي نماينده آمريکا در وين در نشست شوراي حکام مبني بر اينکه پاسخ تهران درباره آن موضوع کافي نبوده است، ادعاهايي را عليه فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران مطرح کرد و گفت که جديدترين گزارش مديرکل آژانس نيز به وضوح نشان مي‌دهد، ايران به گونه‌اي به گسترش فعاليت‌هاي هسته‌اي خود ادامه مي‌دهد که هيچ هدف غيرنظامي معتبري ندارد. اين ديپلمات آمريکايي افزود: ما معتقديم که آژانس بين‌المللي انرژي اتمي تلاش‌هاي گسترده‌اي براي تعامل با ايران درخصوص بسياري از اين مسائل مرتبط با پادمان‌ها و تعهدات تهران انجام داده است. ما خرسنديم که آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و ايران توانستند براي افزايش دفعات و شدت بازرسي‌ها در تاسيسات غني‌سازي ايران به توافق برسند. با اين حال، ما همچنان از ايران مي‌خواهيم که به طور کامل با آژانس اتمي و اجراي تعهداتش تحت بيانيه مشترک ماه مارس با آژانس همکاري کند.
به گزارش ايرنا، ايران پس از امضاي برجام در سال 1394 با هدف لغو تحريم هاي ظالمانه، به عنوان کشوري مسئوليت پذير، تعهدات خود را بدون عيب و نقص اجرا کرد و اين مساله در 16 گزارش آژانس بين المللي انرژي اتمي مورد تائيد قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفيد در ژانويه 2017 (دي ماه 1395) و پس از چند اقدام مقدماتي، در نهايت با اتخاذ مواضع مغاير با مفاد برجام، با خروج يکجانبه و غيرقانوني آمريکا از آن در 18 ارديبهشت 1397 (8 مي 2018)، در 2 مرحله تحريم‌هاي ثانويه آن عليه ايران بازگردانده شد.
اجراي نامتوازنِ اين توافق از يک طرف و فشارهاي ناشي از اعمال و تشديد تحريم‌هاي يکجانبه آمريکا از طرف ديگر، باعث شد تا يکسال پس از خروج آمريکا از برجام، نهايتاً در تاريخ 18 ارديبهشت 1398 (8 مي 2019) شوراي‌عالي امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران تصميماتي در راستاي متوقف کردن گام به گام اجراي اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌اي با اعطاي فرصت‌هاي 60 روزه به ديپلماسي، اتخاذ کند. ايران تا يک سال پس از خروج آمريکا از برجام به تمامي تعهداتش ذيل اين توافق عمل کرد تا به کشورهاي اروپايي که وعده مي‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران مي‌کنند، فرصت دهد تا براي تحقق اين وعده تلاش کنند. اما با توجه به اينکه کشورهاي اروپايي به وعده‌هايشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذيل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ايران بر اساس مفاد توافق هسته‌اي برجام صورت گرفت.
دولت دموکرات جو بايدن پس از روي کار آمدن در ژانويه 2021، اقدام يکجانبه دولت سابق اين کشور را براي خروج از توافق ايران و گروه 1+5 محکوم کرد اما همچنان سياست هاي فشار حداکثري دولت ترامپ را در پيش گرفته و به بهانه حقوق بشري در حمايت از ناآرامي ها در ايران و نيز قدرت پهپادي ايران و ادعاي بکارگيري اين پهپادها از سوي روسيه در جنگ عليه اوکراين تحريم هايي را وضع کرده است.
تجربه ماه‌ها مذاکرات وين نشان داد که کاخ سفيد به رغم ادعاي ديپلماسي، اراده لازم را براي تصميم‌گيري در زمينه بازگشت به برجام و جبران سياست شکست خورده دولت دونالد ترامپ رئيس جمهور سابق آمريکا عليه ايران ندارد. ايران در گذشته هم طرح توافق موقت را رد و به عنوان کشوري مسئوليت پذير همواره اعلام کرده است که براي عقد توافقي پايدار و قابل اتکا که تحريم‌ها را به نحوي تضمين شده رفع کند و موضوعي به عنوان اهرم فشار جهت استفاده عليه ايران در آينده باقي نماند، آمادگي دارد.