وضعيت قرمز دريافت کالري در سفره ايراني

گروه اقتصادي – شهرام صدوقي: در يک‌سال گذشته پس از افزايش افسارگسيخته قيمت‌ها در کالاهاي اساسي مورد مصرف، ميزان مصرف و استقبال مردم براي خريد و استفاده از مواد خوراکي به شدت کاهش يافته بطوريکه روساي اتحاديه‌هاي مختلف و بنکداران در گزارش‌هاي مختلف از رکود در بازار مواد غذايي طي يک سال گذشته خبر داده‌اند. از کسادي در بازار برنج و گوشت و مرغ و ماهي گرفته تا رکود در بازار رستوران‌ها، هتلها و اماکن اقامتي. در آخرين خبر هم روزگذشته رئيس سنديکاي صنايع کنسرو ايران از کميابي کنسرو ماهي 180گرمي‌در فروشگاههاي بزرگ خبر داده است.به گفته وي فروشگاه‌هاي زنجيره‌‌اي نيز به سنديکا اعلام کردند که کمبود عرضه کاملا مشهود است. مسعود بختياري طي گفت و گويي با تاکيد بر اينکه دولت نمي‌تواند قيمت مواد اوليه توليد را کنترل کند، گفت: ستاد تنظيم بازار 6 ماه پيش با قيمت 39 هزار تومان براي کنسرو ماهي موافقت کرد و در آن زمان قيمت هر کيلو گرم ماهي تن 52 هزار تومان بود و با اين نرخ قيمت هر دانه کنسرو 39 هزار تومان منطقي به نظر مي‌رسد بود؛ اما در حال حاضر قيمت هر کيلو ماهي تن به بالاي 120 هزار تومان رسيده است يعني بيش از 120 درصد افزايش قيمت را تجربه کرده است و در اين شرايط امکان فروش کنسرو ماهي دانه‌اي 39 هزار تومان وجود ندارد چرا که بيش از 70 درصد نرخ نهايي کنسرو را قيمت ماهي تعيين مي‌کند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،به گفته اين فعال اقتصادي؛ ستاد تنظيم بازار هيچگونه توجه و تعهدي نسبت به توليد و صنعت کشور ندارد؛ و توليدکنندگان در نظر دارند که از اين ستاد به ديوان عدالت اداري شکايت کنند چراکه اين ستاد خسارت جبران ناپذيري به صنعت وارد کرده است.وي با بيان اينکه هيچ وزيري در برابر رئيس ستاد تنظيم بازار از خود اختياري ندارد، تاکيد کرد: به نظر مي‌رسد اين ستاد مجال و فرصتي براي رسيدگي به مشکلات صنعت ندارند؛ متاسفانه برخي تصميمات در سطح کلان باعث شده است که توليدکنندگان مجرم شناخته شوند چرا که همه راه‌ها را مي‌بندند و اگر کسي يکي از قواعد را زير پا بگذارد با تعزير مواجه خواهد شد که اين شيوه درست نيست.بنا به گزارش‌هاي ميداني خبرنگار اقتصادي ايلنا، تن ماهي کمتر از 65 هزار تومان در بازار موجود نيست.بنابر گزارش مردم سالاري ، در چند روزگذشته آماري از کاهش مصرف کالري توسط ايرانيان علي رغم افزايش هزينه‌هاي مصرف کالاهاي مصرفي در کشور منتشر شده است. مرکز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي‌در آخرين گزارش اعلامي‌خود از ابعاد فقر در خانوارهاي ايراني علاوه بر اعلام ميزان رشد فقر در بين اقشار مختلف در کشور به هزينه‌هاي صرف شده توسط مردم کشور براي هزينه‌هاي خوراکي و مصرفي نيزپرداخته است.بنابر اين گزارش هر چند سهم هزينه‌هاي خوراک در سبد هزينه‌اي خانوار ايراني افزايش يافته است اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد کالري دريافتي ايران‌ها روندي کاهشي را در يک دهه شاهد بوده است .مرکز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي‌در گزارشي مبسوط به بررسي ابعاد مختلف هزينه‌ها و مقدار مصرفي کالري توسط ايرانيان پرداخته است. برآوردها در اين گزارش نشان مي‌دهد هر چند سهم خوراک از کل هزينه خانوار افزايش يافته اما همزمان کالري دريافتي خانوار نيز کاهشي داشته است؛ يعني خانوار ايراني در مواجه با روند فزاينده فقر، از هزينه ‎ها کاسته و به خوارک اختصاص داده است اما همزمان از ميزان خوراک خود نيز کاسته است.بر اين اساس تحولات در سبدغذايي ايراني ناشي از تغيير در عادات غذايي نيست چون همه دهک‌هاي درآمدي کاهش کالري دريافتي دارند، به اين معنا که حتي دهک‌هاي پايين که کالري کمتر از استاندارد دريافت مي‌کنند نيز در سه سال اخير با کاهش ميزان کالري دريافتي روبرو شده‌اند.
همچنان اختلاف بين کالري دريافتي به طور قابل ملاحظه‌اي بين دهک‌هاي پايين با دهک‌هاي بالايي وجود دارد، به طوري که در سال 1400 دهک دهم به طور متوسط 3284 و دهک اول 1497 کيلو کالري مصرف مي‌کند. در صورتي که اگر کاهش در کالري دريافتي به علت تغيير در عادات غذايي و تمايل به رژيم کم کالري بود، بايد تناسب بيشتري بين کالري دريافتي دهک‌هاي درآمدي به وجود مي‌آمد و اصولا وضعيت درآمد نقض تعيين‌کننده‌اي در ميزان کالري دريافتي نمي‌گذاشت. در عين حال کيفيت کالري دريافتي نيز کاهش داشته است.
کاهش سبد غذايي ايرانيان در 10 سال گذشته
بررسي سبد مصرفي خانوار نشان مي‌دهد که خانوار از کالاي باکيفيت در سبدغذايي کاسته و براي دريافت کالري موردنياز، از مواد غذايي ارزان‌تر و با کيفيت کمتر بهره برده است. مصرف ميانه و ميانگين گوشت قرمز در سال 1400 نسبت به سال 1390 به ترتيب کاهشي در حدود 32 و41 درصد را تجربه کرده است. ميانگين مصرف گوشت قرمز در سال 1390 کمي ‌بيش از 800 گرم در ماه براي هر فرد بوده است اما اين ميزان در سال 1400 به 600 گرم رسيده است.در عين حال ميانه مصرف نيز در سال 1390 اندکي کمتر از 600 گرم در ماه گزارش شده است. اين رقم در سال 1400 به کمتر از 400 گرم رسيده است.حتي مصرف مرغ نيز در اين يک دهه دستخوش کاهش شده است. ميانگين مصرف مرغ در اين دوره زماني کاهشي 10.5 درصدي را شاهد است. سرانه مصرف هر فرد در ماه از کمي‌بيشتر از يک کيلو هفتصد هزار تومان به کمتر از يک کيلو و نيم رسيده است.بررسي‌ها نشان از کاهش مستمر مصرف شير در دهه 90 دارد.
ميانگين مصرف در سال 1400 نسبت به سال 1390 کاهش هولناک 46.8 درصدي را تجربه کرده است. ميانگين مصرف شير از بيش از سه کيلو در ماه به يک کيلو و نيم در سال 1400 رسيده است.مصرف تخم‌مرغ نيز کاهشي در حدود چهار درصد را تجربه کرده است. حتي مصرف برنج نيز در يک دهه به طور ميانگين کاهشي 28 درصدي را تجربه کرده است. به عبارت ديگر ميزان مصرف برنج هر ايراني از بيش از سه کيلو و صد گرم در ماه، در سال 1390 به دو کيلو و سيصد گرم در سال 1400 رسيده است.اين وضعيت نشان مي‌دهد ايراني‌ها در اين بحبوحه بحران اقتصادي در حال کاهش مصرف کمتر خوراک هستند .بر اين اساس روند کاهشي مصرف مواد غذايي در ايران از سال 1397، يعني همزمان با خروج آمريکا از برجام و تشديد بحران اقتصادي محدودتر از قبل شده است.