چرا شرکت‌های هواپیمایی هیچگاه پاسخگو نیستند؟!

گروه اقتصادی- حسین قبادیان:جدال مسافران با شرکتهای هواپیمایی در ایران همچنان ادامه دارد؛جدالی که همواره یک طرف بازنده دارد:مردم!این جدالها،از تاخیرهای مداوم در پروازها آغاز می‌شود و تا ابطال پروازها در بدترین زمان ممکن ادامه می‌یابد و نکته مهم اینجاست که غالبا شاهد هیچ پاسخ قانع کننده ای هم از شرکتهای هواپیمایی نیستیم.
به گزارش مردم سالاری آنلاین،در تازه ترین نمونه، پرواز هواپیمایی آتا از تهران به مقصد نجف که قرار بود ساعت ۸:۳۰ دقیقه صبح شنبه انجام شود بارها و بارها به تاخیر افتاد و به عصر موکول شد! این موضوع برای چند پرواز دیگر هواپیمایی آتا در روز شنبه هم رخ داد که گویا دلیل اصلی آن، تاخیر در پرواز نجف به تهران به دلیل آسیب دیدگی یک قطعه بود.
یکی از مسافران پرواز تهران-نجف هواپیمایی آتا گفت: جمعه شب هواپیمایی آتا با ارسال پیامک به مسافران تهران-نجف اعلام کردند ساعت ۰۴:۳۰ دقیقه بامداد برای انجام پرواز در فرودگاه امام حضور داشته باشند. برخی از مسافران این پرواز از شهرستان‌ها اطراف تهران از جمله قم و حتی اصفهان به فرودگاه آمام آمدند و کل مسافران ساعت ۴:۳۰ دقیقه در ترمینال سلام حضور داشتند. وی افزود: با توجه به اعلام قبلی قرار بود پرواز مذکور ساعت ۸:۳۰ دقیقه صبح انجام شود، اما قبل از ساعت مذکور اعلام شد به دلیل مشکلات و نقص فنی هواپیما پرواز ساعت ۱۳:۳۰. انجام خواهد شد. با توجه به اینکه فرصت برای رفتن و برگشتن نبود، همه مسافران در فرودگاه ماندند. در این مدت نیز نه پذیرایی از آن‌ها صورت گرفت و نه اینکه مدیران آتا از زائران عذرخواهی کردند. حدود ساعت ۱۲ ظهر بود که اعلام شد پرواز در ساعت ۱۳:۳۰ دقیقه نیز انجام نمی‌شود و به ساعت ۱۵ موکول شد. بر این اساس بود که کارت پرواز مسافران بعد از ۱۰ ساعت صادر شد و آن‌ها داخل سالن ترانزیت شدند.
این در حالی بود که سرانجام اعلام شد پرواز ساعت ۱۷:۱۵ انجام خواهد شد.هوایپمایی آتا شامگاه شنبه اطلاعیه ای منتشر کرد و درباره تاخیر در پرواز نجف – تهران توضیحاتی ارائه داد. بر اساس اعلام این شرکت هواپیمایی، در خصوص پرواز شماره۶۶۴۷ نجف به تهران ، اعلام هشدار در قسمت چرخ هواپیما باعث نقص فنی و تاخیر در انجام این پرواز از شب گذشته شده است. هواپیمایی آتا اعلام کرده است: با هماهنگی‌ انجام شده جهت رفع مشکل، قطعه مورد نیاز تامین و روز (شنبه) با اولین پرواز از تهران به فرودگاه نجف ارسال شد. بر اساس این خبر پس از بررسی و رفع هشدار مذکور، توسط متخصصین نگه‌داری و تعمیرات هواپیمایی آتا، مسافران با همان هواپیما عازم فرودگاه امام خمینی(ره) خواهند شد. این اطلاعیه درباره وضعیت مسافران در فرودگاه نجف توضیح می‌دهد: در طول زمان انتظار رفع مشکل بوجود آمده، مسافران در هتل نزدیک فرودگاه نجف اسکان داده شده و از آنها پذیدایی شده است.این شرکت هواپیمایی با اشاره به تاخیر در سایر پروازهای این هواپیما، توضیح داده است: تاخیر ایجاد شده در این پرواز، باعث ایجاد تاخیر در سایر پروازهای این خط پروازی به شماره‌های ۶۶۵۰ و ۶۶۵۱ نیز شده که مسافران مستقر در فرودگاه امام(ره) نیز در هتل اسکان داده شده و از آنها پذیرایی شده است. این درحالیست که مسافران حاضر در فرودگاه امام خمینی خلاف این موضوع را مطرح کرده بودند.البته این تنها تاخیر طولانی هواپیماها در ماههای اخیر نیست. پیش از این هم مسافری که بلیت مشهد – تهران هواپیمایی ایران ایرتور را خریداری کرده بود در تماس با «مردم سالاری» از تاخیرهای بی ضابطه و مهمتر از آن عدم پاسخگویی شرکت مربوطه به مسافران انتقاد کرده بود. به گفته او پرواز مشهد – تهران این هوایپمایی ابتدا طی اعلام پیامکی، آن هم فقط چند ساعت قبل از پرواز، چند ساعت به تاخیر افتاد و در فرودگاه هم چند بار پرواز را به تاخیر انداختند و طی این مدت نه هیچ مقام مسئولی در فرودگاه مشهد پاسخگو بود نه تماس تلفنی با دفاتر ایران ایرتور در تهران فایده داشت.
در ایران، تاخیرها تا 2 ساعت به حدی عادی شده که نه کسی خود را بابت آن موظف به پاسخگویی می‌داند و نه مسافران آن را پیگیری می‌کنند. طبق قانون، در صورتی که تاخیر پروازها بیش از یک ساعت و کمتر از دو ساعت باشد؛ مسافران باید به صورت رایگان مورد پذیرایی از سوی شرکت هواپیمایی قرار بگیرند که عموما این اتفاق در مورد پروازها در ایران رخ نمی‌دهد! در شرایطی تاخیر در شروع سفر هوایی، بیش از دو ساعت و کمتر از چهار ساعت باشد، وظایف شرکت هواپیمایی در مقابل مسافران، بیشتر خواهد شد. در این حالت باید علاوه بر پذیرایی، امکان تغییر پرواز با درخواست مسافر، جا به جایی مسافران به دیگر پروازها یا استرداد کامل مبلغ پرداخت شده بابت بلیط و انصراف از پرواز، توسط شرکت هواپیمایی فراهم شود. در واقع در این مرحله مسافر می‌تواند به طور کلی از پرواز انصراف داده و کل مبلغ پرداخت شده بابت بلیط، باید بدون جریمه و هیچ گونه کسوراتی، مسترد گردد. البته در صورت جا به جایی مسافر با یک شرکت هواپیمایی دیگر یا یک خط و مسیر هوایی دیگر، جریمه اضافی یا خسارت تاخیر در پرواز از سوی شرکت هواپیمایی پرداخت نخواهد شد.در بدترین شرایط با وضعیتی روبرو هستیم که مسافر چهار ساعت انتظار را متحمل شده، اما همچنان پرواز اتفاق نمی‌افتد.
در این شرایط نه تنها باید شرکت هواپیمایی وجه بلیط را مسترد نماید، بلکه مبلغی نیز به عنوان خسارت بر آن اضافه خواهد شد.اما در ایران عموما نه تنها از مسترد کردن وجه بلیت در صورت تاخیر پرواز خبری نیست بلکه حتی در صورت ابطال پرواز هم صرفا مبلغ بلیت به مسافر بر می‌گردد و خبری از پرداخت خسارت نیست.
ماجرای عجیب ابطال پروازها!
یکی از موضوعاتی که جدیدا بیش از گذشته رخ می‌دهد، ابطال پروازها بویژه پروازهای بین المللی، آن هم در مدت زمان کوتاهی گاه تا یک هفته قبل از زمان پرواز است که مسافران را با مشکلات فراوانی مواجه می‌کند. یکی از مسافران هواپیمایی کاسپین به مقصد استانبول که ماه گذشته دچار این مشکل شده بود گفت: در فاصله کمتر از ده روز به زمان پرواز، ابتدا بلیت رفت و سپس بلیت برگشت هواپیمایی کاسپین که قبلا خریداری کرده بودم هر دو کنسل شد و در شرایط منتهی به تعطیلات ژانویه که خریداری بلیت بسیار دشوار بود به زحمت توانستم بلیت جایگزین تهیه کنم و شرکت هواپیمایی هم هیچ پاسخی نداد.اما ماجرای یک شهروند دیگر که در صفحه خود در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته تجربه عجیبتری است.
این فرد چند هفته پیش بلیتی به مقصد قزاقستان از هواپیمایی کشی ایر برای روز بیستم بهمن تهیه کرد. اما کمتر از دو هفته قبل از سفر، شرکت کیش ایر در پیامکی اعام کرد پرواز باطل شده است! مسافر، با شماره‌های این هواپیمایی و همچنین سایت خریداری بلیت و ... تماس گرفت اما پاسخ قانع کننده ای دریافت نکرد و صرفا بعد از 48 ساعت، هزینه بلیت بدون هیچ گونه خسارتی، به حساب فرد واریز شد. این مسافر مجبور شد برای سفر به قزاقستان، ابتدا بلیت استانبول را خریداری کرده و از آنجا به قزاقستان برود که هم هزینه سفر و هم مدت زمان سفر را چند برابر می‌کرد. اما نکته عجیب این بود که یک هفته بعد، دوباره پرواز کیش ایر برای قزاقستان فعال شد و دوباره اقدام به فروش بلیت کرد اما با قیمت 1 میلیون و 200 هزار تومان بیشتر از قبل!
نه کسی پاسخگوی ضرر و زیانی هزینه و وقتی است که به مسافر تحمیل شده و نه سازمان هواپیمایی این موارد را پیگیری می‌کند.موارد مشابه دیگری هم در ابطال پروازها رخ داده که شائبه سودجویی برخی شرکتهای هواپیمایی را تقویت می‌کند. شرکتهای هواپیمایی کوچکترین انتقادهای مسافران را به مسائلی همچون تحریم یا ارزان بودن بلیت هواپیما نسبت می‌دهند اما زمانی که قرار به اجرای دقیق قانون درباره تاخیر یا ابطال پروازها و پاسخگویی به مسافران می‌شود، خودشان را کنار می‌کشند. آیا زمان برخورد با شرکتهای هواپیمایی متخلف نرسیده است؟!