نام مهسا اميني چگونه در شبکه‌هاي اجتماعي ترند شد؟

گروه اجتماعي- هديه گل‌محمدي: هشتگ مهسا اميني، رکورد تاريخ توئيتر را شکست؛ آن هم در شرايطي که توئيتر در ايران فيلتر است و شبکه‌هاي اجتماعي هم در جريان اعتراضات اخير، فيلتر و دچار اختلال بودند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،هشتگ مهسا اميني روز دوشنبه چهارم مهر، با صد ميليون توئيت و بازتوئيت، طي 11 روز در بين پنج هشتگ تاريخ توييتر قرار گرفت؛ هرچند تا چهارشنبه از مرز صد و پنج ميليون توئيت هم گذشت. اين رکورد در ايران در اختيار هشتگ «اعدام نکنيد» بود که سال 1399 ترند جهاني شده بود. پس از مرگ جرج فلويد توسط پليس آمريکا، هشتگ «بلک لايوز متر» يکي از بيشترين هشتگ‌هايي بود که در توييتر در جهان مورد استفاده قرار گرفت و در دو هفته به 48 ميليون رسيد يعني کمتر از نصف هشتگ‌هاي مهسا اميني.
واکنش‌هاي مردم ايران به جان‌باختن مهسا اميني در ديگر شبکه‌هاي اجتماعي و پيام‌رسان‌ها هم بسيار گسترده است، اما ترند شدن در توئيتر از اين جهت اهميت مضاعف دارد که توجه افکار عمومي‌جهان را نيز به موضوع جلب مي‌کند. از سوي ديگر، بسياري از ايرانيان به زبان‌هاي فارسي و انگليسي، هشتگ مهسا اميني را زير پست اينستاگرامي‌سلبريتي‌هاي جهان قرار دادند تا توجه آنها را به آنچه در ايران مي‌گذرد جلب کنند.
 اين هشتگ‌ها موجب شد تعداد کامنتهاي زير پستهاي چهره‌هاي مطرح ورزشي و هنري جهان به حدي افزايش يابد که توجه آنها را به خود جلب کند و حتي در زير برخي پستها و در بين کامنتها، گفتگوهايي بين برخي غير فارسي زبانان که نمي‌دانستند ماجرا از چه قرار است ايجاد شد و ديگران، به افرادي که نمي‌دانستند مي‌گفتند که ماجرا از چه قرار است. بدين ترتيب اينستاگرام هم به يکي شبکه‌هاي اجتماعي تبديل شد که نام مهسا اميني در آن ترند شد. در تيک تاک هم نام مهسا اميني بارها و بارها تکرار شد. حاصل اين تکرارها و ترند شدن نام مهسا اميني در توئيتر و اينستاگرام و تيک تاک، اظهارنظر و موضع گيري برخي سلبريتي‌هاي دنياي هنر و ورزش درباره مهسا اميني بود؛ از آنجلينا جولي تا پائولو مالديني و ...
اين اتفاق در شرايطي که همانند برخي اعتراضات مردمي‌در گذشته، اينترنت تلفن‌هاي همراه قطع بود و اين بار شبکه‌هاي اجتماعي هم فيلتر شده بودند، قابل توجه بود.  در اعتراضات گذشته، اينترنت قطع شده بود اما اين بار فيلترينگ به واتساپ و اينستاگرام هم رسيد تا با توجه به فيلتر بودن توئيتر و تلگرام، عملا هيچ شبکه اجتماعي براي فعاليت آزادانه و بدون فيلترينگ وجود نداشته باشد. با اين حال، هم ايرانيان داخل ايران با وجود فيلترينگ، بارها نام مهسا اميني را در شبکه‌هاي اجتماعي تکرار کردند و هم ايرانيان خارج از کشور، بي تفاوت نماندند و در ترند کردن نام مهسا اميني در توئيتر و اينستاگرام و تيک تاک، نقش مهمي‌ايفا کردند.
بعد از اعتراضات به مرگ مهسا اميني و گشت ارشاد در هفته گذشته علاوه بر اينستاگرام و واتس‌اپ؛ گوگل‌پلي، اپ‌استور، لينکدين، سايت اينترنت ماهواره‌اي استارلينک و بازي کلش‌اوکلنز هم مسدود و فيلتر شدند. نت بلاکس، اين اختلال را بزرگ‌ترين اختلال در اينترنت ايران از سال 2019 توصيف کرده است. قطع اينترنت و فيلترينگ شبکه‌هاي اجتماعي، آسيب فراواني هم به کسب و کارهاي مردم وارد کرده است. نت‌بلاکس، سازمان غيردولتي ناظر بر اينترنت در جهان خسارت ناشي از قطعي اينترنت در ايران را حدود 1.5 ميليون دلار براي هر ساعت برآورد مي‌کند.
براساس گزارش سال گذشته مرکز آمار ايران، 11 ميليون نفر از طريق شبکه‌هاي مجازي کسب درآمد مي‌کنند که حدود 9 ميليون نفر يعني 83 درصد از طريق اينستاگرام در حال کسب درآمد هستند.
عيسي زارع پور، وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات، در آخرين روز شهريورماه، گفته بود پهناي باند کاهش پيدا نکرده و فقط در روزهاي اخير در برخي نقاط و برخي ساعات محدوديت‌هاي مقطعي وجود داشته که برطرف شده است و در حال حاضر شبکه ارتباطي هيچ مشکلي از منظر سرعت و کيفيت ارتباطي ندارد.
پيش از آن از قول وزير ارتباطات اعلام شده بود گاهي اوقات به دليل مسائلي، تصميماتي براي محدوديت اتخاذ مي‌شود و شايد محدوديتهايي بر اينترنت اعمال شود که اين نقل قول تکذيب شد اما در عمل، شبکه‌هاي اجتماعي به طور کلي فيلتر شد و اينترنت تلفن‌هاي همراه نيز در اغلب ساعات شبانه روز ده روز اخير قطع بودند.