روند صعودی نرخ سود بین بانکی متوقف می‌شود!

گرو اقتصادی - محمدحسین روانبخش: وضعیت بازار سرمایه در دولت فعلی ادامه همان وضعیتی است که در سال پایانی دولت روحانی به آن گرفتار شد؛ با این تفاوت که دولتمردان فعلی وعده‌های رنگارنگ و عجیبی درباره اصلاح وضعیت بورس دادند و تا توانستند از اوضاع نابسامان باوس استفاده انتخاباتی کردند اما پس از استقرار دولت نه تنها قدمی‌در این راه برداشته نشد، بلکه این روزها بورس، در میان مشکلات متعددی که دولت برای خود و مردم درست کرده، فراموش شده است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،ابراهیم رئیسی در کوران تبلیغات انتخاباتی در خردادماه گذشته گفته بود: « یکی از کارهای جدی و محوری ما این است که بازار بورس را برای مردم اطمینان بخش کنیم‌ و وضعیت بازار سرمایه را با کمک متخصصان و صاحبنظران این حوزه به وضعیت سامان یافته و مورد اعتماد مردم تغییر دهیم‌». وی همچنین اعلام کرده بود که رسیدگی به وضعیت بورس یکی از دستوراتی که در سه روز اول به وزیر اقتصاد خواهد داد. با این حال یا این دستور داده نشد، یا اگر داده شد تاثیری در وضعیت بورس نگذاشت!
امیرحسین قاضی زاده معاون رئیس جمهور فعلی و رئیس بنیاد شهید هم در همان انتخابات گفت: « ۹۰ درصد بازار دست دولت است و اگر کسی در راس دولت باشد که با مجلس و قوه قضاییه همراه باشد، ۳ روزه این موضوع پیگیری می‌شود و یک سال است که مجلس و قوه قضاییه به دنبال آن است، اما دولت مانع اقدامات ما می‌شود». محسن رضایی هم در انتخابات ریاست جمهوری به مردم وعده داده بود: «شاخص بورس را تا پایان سال به یک میلیون ۵۰۰ هزار واحد می‌رسانم». او در یکسال اخیر که معاون اقتصادی رئیس جمهور است ترجیح می‌دهد اصلا حرفی درباره بورس نزند. اما داستان فراموشی وعده‌های بورسی نه تنها مربوط به وعده‌های انتخاباتی است بلکه حتی خاندوزی وزیر اقتصاد که چند ماه قبل بسته حمایت از بورس را وعده داده بود، اصولا بی خیال این وعده خود شد که یکی از بخش‌های مهم آن نگاه داشتن سود بین بانکی زیر 20 درصد است.
افزایش نرخ این سود که اثر مستقیم بر بورس دارد، در هفته‌های اخیر بالا رفته؛ به طوری که آخرین روزهای تیرماه ۱۴۰۱ به ۲۳.۳۱ درصد رسید! این رقم، بالاترین عدد ثبت شده از این سود از بهمن سال ۱۳۹۹ تاکنون است. این نرخ که به عنوان یکی از انواع نرخ‌های بهره در بازار پول به نرخ‌های سود یا بهره در سایر بازارها جهت می‌دهد، در واقع قیمت ذخایر بانک‌هاست و زمانی که آن‌ها در پایان دوره مالی کوتاه‌مدت اعم از روزانه یا هفتگی، دچار کسری ذخایر می‌شوند، از سایر بانک‌ها در بازار بین بانکی یا از بانک مرکزی استقراض می‌کنند.
کارشناسان اقتصادی، افزایش نرخ سود بین بانکی را به این شرط که متداوم و چشمگیر باشد، عامل مهمی‌در کاهش تورم می‌دانند اما کارشناسان بورسی یکی از عوامل تاثیرگذار بر شکل‌گیری روند منفی در بازار سرمایه را افزایش این نرخ می‌دانند و معتقدند کاهش نرخ سود بانکی می‌تواند نقش مهمی‌در حرکت نقدینگی از بانک به بازار سرمایه داشته باشد و سبب رونق بازار سرمایه شود.
در واقع این موضوع یکی از دلایلی بود که موجب شد کاهش قیمت‌ها در بورس سرعت بیشتری بگیرد و شاخص در هفته‌های اخیر یکبار دیگر از کانال یک میلیون و 500 هزار واحد سقوط کرده و به میانه کانال یک میلیون و 400 برسد. این در حالی است که بیش از 8 ماه است که خروج پول حقیقی از بازار سرمایه به صورت ادامه دار وجود دارد که نشان دهنده خروج بسیاری از سرمایه گذاران خرد از این بازار و ناامیدی از اصلاح اوضاع آن توسط دولت است.
شاید همین موضوعات باعث شد که هفته گذشته متولیان بازار سرمایه ازجمله بانک مرکزی و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، جلسه تشکیل دادند که در آن علی صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی که گویا پس از آن تازه متوجه داستان شده، گفت: در این جلسه تصمیماتی در این خصوص اتخاذ شده که با اجرای این تصمیمات، نرخ سود در بازار بین‌بانکی کنترل خواهد شد.
وی درعین‌حال، رویدادهای اثرگذار بر بازار سرمایه را موضوعات چندگانه دانست که باید مورد توجه قرار گیرد و در همین راستا افزود: دغدغه فعالان بازار سرمایه، مورد توجه تیم اقتصادی دولت و بانک مرکزی است و تدابیر لازم در این خصوص اتخاذ خواهد شد، البته باید توجه داشت که هرگونه سیاست در زمینه حمایت از بازار سرمایه باید هم‌راستا با سایر سیاست‌های دولت به ویژه سیاست کنترل تورم و اصلاح نظام بانکی باشد.
از سوی دیگر روز جمعه نیز رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: قرار است روند صعودی نرخ سود بین بانکی متوقف شود و این سود به زیر ۲۰.۵ درصد برسد.
مجید عشقی با تاکید بر اینکه سازمان بورس بر این موضوع تاکید دارد که سود بین بانکی تاکید طبق مصوبه ستاد اقتصادی دولت به میانگین ۲۰ درصد برسد، اظهار کرد: این درحالی است که از طرف دیگر بانک مرکزی هم سیاست‌هایی دارد. این نرخ مخصوصا از ابتدای سال جاری افزایشی بود اما در جلسه‌ای که با رئیس کل بانک مرکزی داشتیم قرار شد روند صعودی آن متوقف شود.
وی ادامه داد: همچنین در جلسه مذکور قرار شد سود بین بانکی روند نزولی بگیرد و به زیر ۲۰.۵ درصد برسد. درمورد سود بین بانکی بحث‌های دیگری هم وجود دارد. درواقع دغدغه تورم مطرح است و دیدگاه‌های مختلفی درمورد میزان اثر افزایش نرخ سود بانکی روی نرخ تورم وجود دارد. این دیدگاه‌ها در بحث‌های کارشناسی پیش‌می‌رود.