گروه بین الملل: اوضاع در مرز ترکیه و سوریه همانند شمال عراق متشنج گزارش شدهاست. یک منبع نظامی سوریه گفت: با تشدید اقدامات تحریک آمیز رژیم ترکیه در خاک سوریه طی دو روز گذشته و حملات به مناطق مختلف و تعدادی از پایگاههای نیروهای مسلح، تاکید میکنیم که ارتش و نیروهای مسلح ما آماده مقابله با هرگونه تجاوز احتمالی این رژیم و سازمانهای تروریستی آن هستند.
بنا به گزارش سانا،نیروهای ترکیه و مزدوران تحت حمایت این کشور حملات خود را با توپخانه سنگین و نارنجکهای راکتی در سراسر مناطق مجاور مناطق تحت اشغال خود در حومه استانهای حسکه، حلب و رقه تشدید کردند که منجر به تلفات و خسارات مادی به اموال و زیرساختهای مردم در آن مناطق و همچنین آواره شدن دهها تن گردید. در طرف مقابل، مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در مصاحبه با کانال تلویزیونی ترکیهای «TV۱۰۰» با اشاره به حملات نیروهای این کشور به مناطق کُرد نشین شمال عراق اظهار کرد: «عراق نمیتواند تروریستها را از خاکش بیرون کند و به همین دلیل ما این کار را انجام میدهیم».
وی مدعی شد: «ما به تمامیت ارضی عراق احترام میگذاریم.دولت عراق نمیتواند نبرد مؤثری علیه گروههای تروریستی انجام دهد و این دلیل تحریکات علیه ما است.»
وی تاکید کرد: گروههای تروریستی همچنان در عراق حضور دارند و گروه تروریستی داعش بخشی از این کشور را تحت کنترل خود درآورد و با حمایت ما دیگر قدرتی در سوریه و عراق ندارد. وزیر خارجه ترکیه درباره عملیات نظامی احتمالی آنکارا در شمال سوریه نیز تصریح کرد: ترکیه ممکن است که هر لحظه عملیات نظامی برنامهریزی شده در سوریه را آغاز کند.
وی همچنین افزود: هدف عملیات نظامی ترکیه بیرون کردن تروریستها از شمال سوریه است و یک هدف سیاسی را دنبال میکند و آن حفظ تمامیت ارضی سوریه است.
چاووشاوغلو ادامه داد: روسیه و آمریکا به وعدههایشان درباره سوریه عمل نکردند و مسکو درصدد ادغام نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد) در نظام سوریه است.
چشمانداز آنکارا
در این میان ، روزنامه فایننشال تایمز با اشاره به حضور روزانه 300 کارمند دولت ترکیه در عمق خاک سوریه و منطقه حائل مینویسد که در 3 منطقه تحت اشغال ترکیه در شمال سوریه، کودکان سوری در مدارس، زبان ترکی را به عنوان زبان دوم یاد میگیرند، برق مناطق مسکونی از شبکه برق ترکیه تامین شده، چند بیمارستان تاسیس شده و استفاده از لیر ترکیه رایج شده است و حقوق کارگران مناطق مزبور، توسط ترکیه با سرویس پست و نامهرسانی تحت امر آنکارا پرداخت میشود و حالا ترکیه بیش از ۵۰ هزار جنگجوی سوری را آموزش و به آنها حقوق میدهد. اتکای ترکیه به استفاده از شبهنظامیان سوری در حالیست که قبلا بارها از گروههای افراطی حمایت کرده و علاوه بر ادلب، در چندین نقطه دیگر دردسرهای بزرگی برای خود به وجود آورده است و اقدامات خشونتآمیز و تروریستی گروههای افراطی باعث شده تا بعضا انتقادات گستردهای علیه ترکیه مطرح شود.
هدف اصلی نظامی آنکارا در این منطقه تضعیف شبهنظامیان کرد است تا از هرج و مرج و درگیری آن بهرهبرداری کند. آنها ادارات مدنی خود را در منطقهای غنی به همراه بسیاری از منابع طبیعی سوریه از جمله نفت، گاز و زمینهای کشاورزی ایجاد کردهاند.
اما ترکیه، یگانهای مدافع خلق را به عنوان گسترش حزب کارگران کردستان درنظر میگیرد – گروهی شبه نظامی که با ریشههای مارکسیست – لنینیست شورش چند دهههایی را علیه ترکیه به راه انداخته است. آمریکا و اتحادیه اروپا مثل ترکیه، پکک را یک سازمان تروریستی تلقی میکنند و مقامات آمریکایی به ارتباط این گروه با یگانهای مدافع خلق اذعان دارند. اما این درحالیست که واشنگتن از این نیروهای کرد حمایت کرده است زیرا آنها را مهم و ضروری برای مقابله با داعش میبیند.
اردوغان همچنین میخواهد مناطق به اصطلاح امنی را برای ترغیب ۳.۷ میلیون پناهجوی سوری که به ترکیه آمدهاند، جهت بازگشت به کشورشان ایجاد کند. این عملیاتها سربازان ترکیهای را وارد مناطق جنگی خارجی کرده، میلیاردها دلار برای آنکارا هزینه داشته، روابط با آمریکا، اروپا و قدرتهای عربی را تیره کرده، اتهاماتی درخصوص نقض حقوق بشر را بهوجود آورده و احتمال خطر رویارویی با بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه و حامیان خارجیاش را افزایش داده است.
با این حال، اردوغان در ماه ژوئن به نمایندگان پارلمان خود گفت که او قصد «فاز جدیدی» از اهدافش را دارد تا یک منطقه امن و عمیق ۳۰ کیلومتری را ایجاد کند. وی گفت: ما تروریستهای «تل رفعت» و «منبج» را پاک خواهیم کرد و ما به تدریج همین کار مشابه را در سایر مناطق انجام خواهیم داد.
دیپلماتهای غربی میگویند که نشانههای کمی وجود دارد که ترکیه بخواهد به زودی عملیات جدید را در شمال سوریه آغاز کند. اظهارات و هشدارهای مقامات روسیه، ایران، آمریکا در مخالفت با عملیات ترکیه در شمال سوریه، نیز نقش چشمگیری در تردیدهای آنکارا دارد. این درحالیست که محمود علیتو، یکی از مقامات گروهی که خود را «ارتش ملی سوریه» نامیده و مورد حمایت ترکیه است، اعلام کرده که احتمال انجام عملیات جدید ترکیه در منطقه، در ماه گذشته بیشتر بود. او افزود: «ترکیه تنها شانس ماست. اگر آنکارا مجددا روابط خود را با دمشق برقرار کند، به مبارزه علیه بشار اسد ادامه خواهیم داد.» نگرانی اصلی آنکارا این است که یگانهای مدافع خلق هر چه بیشتر قدرت خود را بر قلمرو بیشتر کنند، شانس بالاتری برای ایجاد نوعی میهن کردیها خواهند داشت – ایدهای که برای دولتی که چهار دهه را صرف مبارزه با جدایی طلبان در داخل کشورش کرده است، منفور است. تحلیلگران معتقدند که چند عامل مختلف پشت تهدیدهای اردوغان درخصوص «حملهای تازه» است؛ از جمله این موارد میتوان به مسئله حمله روسیه به اوکراین که روسیه و غرب را مشغول کرده است و همچنین علاقه رئیسجمهوری ترکیه برای تمجع هوادارانش پیش از انتخابات ژوئن ۲۰۲۳ ترکیه آن هم درست زمانی که آشفتگی اقتصادی در ترکیه افزایش یافته، اشاره کرد. با این حال، یک عملیات جدید با خطراتی مواجه خواهد شد. گزارشهایی منتشر شده که نیروهای اسد – مورد حمایت روسیه و ایران – در حوالی «تل رفعت» و «منبج» بسیج شدهاند.
علیرغم جنگ در اوکراین، مقامات ترکیهای و غربی میگویند که نشانههای کمی وجود دارد که موضع روسیه در سوریه تغییر کرده باشد. یک دیپلمات غربی تعداد نیروهای روسی را بین ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ تخمین زده است. مداخله روسیه در سوریه در سال ۲۰۱۵ نه تنها جنگ را به نفع اسد تغییر داد بلکه توانست نفوذ خود را در خاورمیانه افزایش دهد. جیمز جفری، سفیر سابق آمریکا در ترکیه و نماینده ویژه سابق آمریکا در امور سوریه میگوید: برای سوریه، روسیه یک موفقیت بزرگ است. و من فکر نمیکنم آنها این خطر را بکنند و خارج شوند. وی همچنین احتمال میدهد که ایالات متحده به این زودیها از سوریه خارج نشود، به خصوص پس از خروج فاجعهبار آنها از افغانستان، این احتمال چندان وجود ندارد. یکی از عواملی که میتواند محاسبات در آنکارا را تغییر دهد این است که اپوزیسیون از کاهش محبوبیت اردوغان برای پیروزی در انتخابات آتی ترکیه استفاده کند. اکثر احزاب ترکیه نگرانیهای رئیسجمهوری را درخصوص شبهنظامیان کرد دارند اما از تصمیم او جهت حمایت از شورشیان سوری انتقاد میکنند. همه احزاب بزرگ گفتهاند که در صورت کسب قدرت، روابط خود را با دمشق از سر خواهند گرفت، اقدامی که به گفته آنها مقدمهای برای فرستادن مردم سوریه به کشور و خانههایشان خواهد بود.