مجموعه سنگ نگاره های تیمره در معرض تخریب

ایران زمین از سرزمین های مهم در جهان به شمار می آید که نخستین نشانه های زندگی در آن یافت شده است و نیاکانِ جهانِ انسانی را که با نبوغ دانش به فراخنایِ اکنون رسیده اند در خود پرورش داده است. اما نمی توان با آسودگی گفت که این مهد تمدن و این سرای کهن آن طور که شایسته است مورد توجه و ارزش قرار گرفته است.

به گزارش مردم سالاری آنلاین، ایران زمین از دیرباز مورد توجه جهانیان بوده است اما چه میزان ما به عنوان وارثان این سرای پر گهر به این سرزمین، ارج و منزلت حقیقی اش را که دیری ست، دریغ شده است باز پس داده ایم؟ می توان با بازدید و پرداختن به گزارشی از یکی از مناطق این کهن  بوم و بر، به این پرسش پاسخ داد. به استان اصفهان می رویم به شهرستان گلپایگان؛ چرا که چندی ست خبری مهم در خصوص کشف منطقه ای باستانی، توجه همه را به خود جلب کرده است؛ به ویژه عزم جزم بومیان را برای حراست از این میراث. در شهرستان گلپایگان، منطقه ای وجود دارد که پیشینه تاریخی این سرزمین را در امر نگارگری، کمینه تا حدود نه هزار سال در خود به یادگار گذاشته است. لازم است بدانیم در تدابیر روز جهان در هر جایی این ثروت تاریخی، فرهنگی و هنری موجود باشد این موقعیت بی بدیل را به عنوان یک مختصات گردشگری  ناب در نظر گرفته برای تقویت شرایط محیطی این میراث، تدبیر چیده و با توجه به ارزش آن، شرایط زیستی منطقه را با جذب گردشگری، تقویتی روز افزون بخشیده و شاخصه های فرهنگی خود را بیش از پیش غنا می بخشند. با کشف چنین غنیمتی مسئولان کشوری تمام هم و غم خود را صرف پاسداشت جانانه از آن می کنند چرا که این غنیمت جانِ جهان مردمان آن دیار به شمار می آید. پیرامون این کشف حلقه ای امن ایجاد می کنند و تا می توانند با توسل با این سند تاریخی هویت ها را که در دل زمان به دست فراموشی سپرده شده است، بیدار می کنند و فرصت های شغلی در پی آن. حال به بازدید از این منطقه می پردازیم  و با متولیان آن به گفتگو می نشینیم تا بدانیم در این موقعیت ناب چه میزان در استاندارد جهانی سهم داریم؟
رسول مجیدی مدیرعامل انجمن دوستداران تیمره و راهنمای طبیعت گردی و فرهنگی می گوید: تیمره در غرقاب محدوده ای که با مکان های مهم ثبت شدۀ جهانی، همتاست و باید هر چه زودتر ثبت جهانی شود چندی ست در تطاول و تاراج قرار گرفته است. 
وی در ابتدا گفت: لازم می دانم در آغاز معرفی کنم برای بیشتر خواندن پیرامون این منطقه؛ کتاب "موزه هایی در باد" به قلم آقای دکتر فرهادی را ملاحظه کنید که طی دعوت ما از ایشان در سال 72 به ثمر نشست. دکتر آقای فرهادی نخستین بار در طی سفری که به این منطقه داشتند عزم نوشتن درباره این محوطه و این ارزش گرانبها را کردند. این منطقه در آغاز به عنوان نگاره های چوپانی قلمداد شد که ارزش قابل توجهی در آن دیده نمی شد اما پس از صرف هزینه های شخصی و حمایت های مردمی دریافتیم این منطقه اسرار آمیز با دارا بودن تاریخی ارزشمند، روایت گر باورهای پدران و مادران ما در ادوار متعدد تاریخی است. در این گستره نگاره هایی وجود دارد که نشان می دهد در پی انجام آیین های شکار ترسیم شده است و باید تا جایی که توان داریم به کشف آن بپردازیم. دراین محوطه بیش از سیصد هزار بوم وجود دارد که در جهان شگفت انگیز است و این میزان بوم در امر نگارگری در جهان با دارا بودن تاریخی طولانی حدود نه هزار سال بی سابقه است. این تعداد بوم با یورش ها، تجاوزها و شبیخون زدن ها همچنان موجود است. ما مردم این شهرستان به شکل داوطلبانه و خودجوش در تمام این سال ها برای حفظ و حراست این میراث ارزشمند تمام روزگار و امکانات مالی خودمان را صرف کردیم با توجه به این که قشر مرفه هم به شمار نمی آییم اما برای ما این میراث ملی از نان شب هم واجب تر شده چرا که هر آن امکان نابودی کامل این فضا توسط دزدان و معدن کاران است. افرادی به این منطقه می آیند و با کاوش هلای غیر حرفه ای اقدام به فروش این آثار می کنند و معدن کاران که سالیان است با ناپدید کردن بخش های قابل توجه این منطقه همچنان به برداشت سنگ می پردازند.
وی ادامه می دهد: از آغاز کشف این محوطه ما مشکلات زیادی داشته ایم و همچنان با این مشکلات دست و پنجه نرم می کنیم. یکی از این مشکلات که متاسفانه همچنان تهدید کننده است، فعالیت معدن کاران است. فعالیت این معدن کاران به گونه ایست که باعث شده چند کوه که در خود کتیبه هایی با ارزش های بالای تاریخی از دوران پارتی ها، ساسانیان و دوران اسلامی را داشته اند ناپدید شوند! با این حال با توجه به تخریب های گسترده ای که در این منطقه انجام شده است همچنان اسرار آمیز بودن این منطقه قابل تحسین است و همچنان استوار ایستاده است. به یقین می توانم بگویم این منطقه در جهان کم نظیر است و مانند این منطقه به سختی در جهان یافت می شود. سنگ نگاره ها که چندی ست در کشور های مختلف اهمیت بی شماری یافته است دارای تنوع چندانی نیستند اما در این منطقه ما با تنوع چشمگیری مواجه هستیم که می توانیم سال ها از این تصاویر رونمایی کنیم و به معرفی آن بپردازیم و این نشان از تنوع بی نظیر نگاره ها در این منطقه دارد. 
مدیرعامل انجمن دوستداران تیمره می گوید: در سال گذشته با توجه به پیشروی معدن کاران ما هم عزم بیشتری را برای پاسداشت این منطقه گذاشتیم و تا حدودی موفق شدیم تا این منطقه را از آسیب جدی نجات بدهیم. با همکاری رسانه ها و پژوهشگران میراث فرهنگی توانستیم جلوی پیشروی این افراد را بگیریم و حکم توقف صادر شود با توجه به این که این منطقه ثبت ملی شده است اما ما بارها با ایجاد دادخواهی و دادخواست به این تخریب، خواهان برچیدن بساط معدن کاران شدیم اما همچنان هیچ تاثیری نداشته و هر روز با تخریب گسترده این افراد در منطقه مواجه می شویم. بیم آن می رفت که ما با برچیدن تمامی این میراث با ارزش مواجه شویم که باید اشاره کنم پژوهشکده میراث فرهنگی بارها نامه نوشته است برای صنعت و معدن اما وقعی نهاده نشده است. از تمامی همراهانی که با تمام توان تلاش کردند تا این منطقه از بین نرود و به عنوان میراث ماندگار، برجا بماند در این لحظه یاد می کنم اما مشکل ما در این منطقه همچنان باقیست. در حدود بیست سال پیش صنعت و معدن  مجوز برداشت این منطقه را صادر کرده است. تا سال نود این مرکز هیچ استعلامی از منابع طبیعی، محیط زیست و میراث فرهنگی و گردشگری برای این که دیده شود این منطقه طبیعی است یا باستانی یا دارای حیات وحش است یا میراث فرهنگی است انجام نشده است و این روند هم بخاطر صدور این مجوز در بیست سال پیش صادر شده و همچنان بدون استعلام تمدید می شود و مشکل جدی برای ما برای حفظ و حراست این محوطه ایجاد کرده است . از طرفی طی نامه هایی که به شما ارائه می کنم این منطقه به نام غرقاب به موقعیت جغرافیایی استان اصفهان شهرستان گلپایگان با آثار پارتی و ساسانی از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در فهرست آثارِ ثبت شدۀ  ملی قرار گرفته است.  باز با این اوصاف دو کوه در گلپایگان، یک کوه در خمین ناپدید شده است و تمام آثار در دل این کوه ها نابود شده و از بین رفته است. مسئله مهم این است که ما مردم با توان های اندکی که داریم تمام این مدت برای جلوگیری از تخریب، اقدام کرده ایم. انتظار می رود مسئولین و ارگان های ذی ربط در این حضور اعمال قدرت کرده در جهت وظایفشان اقدام کنند در حالی که این مهم میسر نشده است و ما تنها با دستان خالی و مقاومت بیش از پیش تا کنون از این گزند جلوگیری کرده ایم.  گزارش: فاطمه مشهدی باقر