موج سواری دولت با شعار حمایت از میانکاله

گروه اقتصادی: در شرایطی که از کلنگ زنی مجتمع پتروشیمی مازندران تنها یک ماه سپری شده، دولت با سوار شدن بر موج مخالفت با احداث پتروشیمی برای حمایت از تالاب میانکاله، به جای پذیرش مسئولیت خود، در صدد انداختن بار مسئولیت بر روی دوش دولت قبل است؛ کاری که در این ماهها به کرات انجام شده است.
بیستم اسفندماه سال گذشته در جریان سفر استانی هیات دولت به استان مازندران، کلنگ احداث مجتمع پتروشیمی مازندران توسط احمد وحیدی وزیر کشور در نزدیکی امیرآباد به زمین خورد. وزیر کشور در مراسم کلنگ زنی گفت: طبیعت بی نظیر مازندران بزرگ ترین نعمت است و توافقات زیست محیطی برای پتروشیمی اخذ شده و جای قدردانی است که محیط زیست اولویت اصلی است. با توجه به این که موافقت محیط زیست برای ساخت پتروشمی در منطقه اخذ شده ، ساخت این مجتمع وفق شرایط و ضوابط زیست محیطی و رونق تولید در آن می تواند باعث توسعه بیشتر منطقه و ایجاد اشتغال و پیشرفت شود.
اما به مرور موجی در شبکه های اجتماعی ایجاد شد که نه تنها موجب تغییر نام آن در افکار عمومی به پتروشیمی میانکاله شد، بلکه باعث شد دولت به جای پذیرش مسئولیت خود، توپ را به زمین دولت قبل بیندازد. روزنامه ایران، ارگان دولت رئیسی، با فراموش کردن این که کلنگ احداث پتروشیمی کمتر از یک ماه پیش در سفر استانی دولت زده شده، در صفحه اول شماره روز یکشنبه خود با انتشار عکسی از تالاب میانکاله، از مخالفت جدی سازمان محیط زیست با ساخت پتروشیمی میانکاله –که نام اشتباهی است که به جای پتروشیمی مازندران استفاده می شود – خبر داد و تیتر زد: نفس راحت میانکاله!
از سوی دیگر خبرگزاری ایرنا، ارگان رسمی دولتف روز یکشنبه در خبری نوشت: "شنیده شده در پی دستور رئیس‌جمهور به رئیس سازمان محیط زیست برای جلوگیری از احداث پتروشیمی میانکاله به دلیل بروز مشکلات زیست‌محیطی، ابطال مصوبه دولت قبل درباره این پروژه در دستور کار هیأت وزیران قرار گرفته و به زودی پرونده آن برای همیشه بسته خواهد شد." ایرنا نیز همچون روزنامه ایران، با فراموشی کلنگ زنی این مجتمع در همین دولت، دولت قبل را زیر سوال برد.
پتروشیمی مازندران که این روزها به دلیل اعتراضات زیست محیطی به اشتباه پتروشیمی میانکاله نامیده می شود، تابستان 1399 ثبت شد و دولت روحانی در جلسه ۱۷ اسفند ۱۳۹۹ به پیشنهاد وزارت نفت برای ایجاد زیرساخت‌های لازم برای رفع نیاز صنایع پایین دستی پتروشیمی، ایجاد اشتغال پایدار و با رویکرد آمایش سرزمینی از طریق اجرای طرح‌های پیشبران صنعت پتروشیمی با تأکید بر تکمیل زنجیره ارزش متانول - پروپیلن به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی، با احداث پتروشیمی در منطقه امیرآباد استان مازندران موافقت کرد.
مجتمعی که به دلیل حواشی زیست محیطی در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی، به اشتباه، پتروشیمی میانکاله نامیده شد؛ درحالیکه هیچگاه مجتمعی به نام میانکاله تعریف نشده بود و به همین دلیل هم مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در پاسخ به خبرنگاری که درباره پتروشیمی میانکاله از او سوال کرد، گفت چنین مجتمعی وجود ندارد.  هدف از احداث این مجتمع تولید پروپیلن و همچنین تبدیل آلکیل اسید به SAR و در واقع، تولید ماده اولیه سوپرجاذب های موردنیاز برای اقلام بهداشتی از جمله پوشک نوزاد است.
هرچند سازمان حفاظت محیط زیست هنوز مجوز احداث را صادر نکرده، اما معمولا پس از تایید اعطای زمین توسط اداره منابع طبیعی و ارزیابی های زیست محیطی در استان، صدور مجوز قطعی است و به همین دلیل هم وزیر کشور در عملیات کلنگ زنی آن حضور یافت. اما چرا دولت قبل خواستار اجرای این پروژه بود؟
پتروشیمی مازندران قرار است در 90 هکتار از 600 هکتار زمین در اختیار اداره منابع طبیعی استان مازندران احداث شود. این زمین وسیع، فاقد درخت و پوشش گیاهی خاصی است و به عنوان مرتعی برای چرای دامها و گوسفندان استفاده می شود. وسعت این زمین و هموار بودن آن و همچنین فقدان درخت و زراعت در این زمین، از ویژگی هایی بود که موجب شد منابع طبیعی مازندران، این زمین را در اختیار پتروشیمی مازندران قرار دهد.
از سوی دیگر نزدیکی به دریا جهت تامین آب موردنیاز مجتمع از طریق آب شیرین کن و همچنین نزدیکی به بندرامیرآباد و مجاورت با ریل قطار، همچنین قرار گرفتن در مسیر خط لوله سراسری گاز به عنوان خوراک این مجتمع، پتانسیل مطلوبی برای احداث پتروشیمی مازندران در این محل ایجاد می کرد.
تولیدات این مجتمع پتروشیمی، موجب کاهش نیاز شمال کشور به انتقال پروپیلن از جنوب و همچنین اشتغالزایی و توسعه واحدهای تولیدی و صنایع پایین دستی در منطقه خواهد شد که حاصل آن اشتغالزایی گسترده در منطقه ای است که با بحران بیکاری دست و پنجه نرم می کند. رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مازندران می گوید: "کل سرمایه‌گذاری صنعت استان در یک سال گذشته پنج هزار میلیارد تومان بود، اما با این پروژه به تنهایی ۸۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری می‌شود. ۵۰۰ میلیون دلار حداقل فروش سالانه محصولات این واحد است. یعنی دو برابر ارزش اقتصادی صادرات استان در سال گذشته محصول تولید می‌کند."
بر اساس مقررات و ضوابط استقرار واحدهای تولیدی و صنعتی که توسط سازمان حفاظت محیط زیست اجرا می شود، واحدهای صنعتی و تولیدی به 7 رده تقسیم می شوند که مجتمع های پتروشیمی در رده 7 قرار دارند. واحدهای تولیدی رده 7 باید دو اصل را رعایت کنند. اول، رعایت ضوابط و مقررات حاکم بر واحدهای تولیدی رده 6؛ از جمله رعایت فاصله هزار متری از پناهگاه های حیات وحش و مناطق حفاظت شده. پتروشیمی مازندران در فاصله پنج کیلومتری پناهگاه حیات وحش میانکاله واقع شده و این بدین معناست که پنج برابر فاصله قانونی رعایت شده است.
دومین اصل که توسط واحدهای تولیدی رده 7 باید رعایت شود، انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی است. در مورد پتروشیمی مازندران، مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی در اداره محیط زیست استان مازندران انجام و پس از تایید به سازمان حفاظت محیط زیست ارجاع شده اما مجوز نهایی صادر نشده است.
حسینقلی قوانلو رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران در پاسخ به نگرانی های زیست محیطی می گوید: "آلایندگی این مجتمع قابل کنترل است. اصلا پتروشیمی در دسته صنایع سبز جهان قرار دارد. در کشور ما هم بین ۵۰ تا ۶۰ درصد صنایع سبز را واحدهای پتروشیمی تشکیل می‌دهند. جزیره جورانگ در سنگاپور قلب تولید مواد پتروشیمی جهان است. دور تا دورش دریاست و بیشتر از ایران مواد پتروشیمی تولید می‌کند. آن‌ هم در کشوری که انداختن آدامس در خیابان صد دلار جریمه دارد. این فناوری‌های نوین کمک کرده تا پتروشیمی هم در دسته صنایع سبز و غیرآلاینده قرار بگیرد. من از پنج کارخانه کوره بلند فولاد در اروپا از جمله کشورهای لهستان و اسپانیا بازدید کردم که در دل جنگل فعال هستند. چطور آن‌ها در دل جنگل‌ها کارخانه فولاد می‌سازند و می‌توانند محیط زیست‌شان را حفظ کنند، ولی ما نمی‌توانیم؟"