آمارهای کرونا؛ واقعی یا پنهان کاری؟

آمارهایی که از ابتدای شیوع کرونا در ایران، از سوی مقامات بهداشتی و درمانی اعلام شد، مورد نقد بسیاری از کارشناسان بهداشتی قرار داشت. این نقدها زمانی شدت گرفت که همزمان با ایران آمارهای سایر کشورها در حال رشد بود. درحالیکه این آمارها در کل جهان رو به رشد بود آمار ابتلای بیماران در کشور هر روز کمتر می‌شد. از همان ابتدا هم شبهاتی درباره درست بودن آمارهای اعلامی ‌رسمی‌ از سوی وزارت بهداشت مطرح بود، اما نه تنها کسی به این شبهات توجه نکرد بلکه برخی هم قربانی اعلام ارقامی ‌جز آمار وزارت بهداشت شدند!
به گزارش مردم سالاری آنلاین، برخی معتقد بودند دولت و وزارت بهداشت سعی دارند با کمتر نشان دادن آمار مبتلایان و همچنین فوتی‌ها شرایط را آرام نگه دارند و همین موضوع به «عادی‌انگاری» این بیماری و افزایش یکباره شمار مبتلایان، منجر شده است.
موید این موضوع عزل چندین رئیس دانشگاه علوم پزشکی است که آمارهای اعلامی ‌را «غیرواقعی» خوانده بودند. دست‌کم چهار مقام‌ دولتی که آمار متفاوتی از گزارش دولت ارائه داده بودند با فشار وزارت بهداشت از جایگاه خود برکنار شدند.
حسن عادلی، معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی قم در یک گفت‌وگوی تلویزیونی با شبکه استانی قم گفته بود که یک هفته پیش از ۳۰ بهمن‌ماه،‌ زمان اعلامی‌ دولت برای شیوع ویروس، در قم و ۱۵ استان دیگر موارد مشکوک به آلودگی ویروس کووید-۱۹مشاهده شد، اما به دلیل دستورالعمل‌های رسمی‌ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از آنها معاینه به عمل نیامد.
یک روز پیش از عادلی نیز در یک مورد مشابه دیگر قدرت اخوان اکبری،‌ رییس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل‌ از سمت خود عزل شده بود. حکم برکناری او از سوی سعید نمکی، وزیر بهداشت‌ صادر شد و برخی رسانه‌های داخلی از جمله خبرگزاری برنا، وابسته به وزارت ورزش و جوانان، آن را «غیرمنتظره» خواندند.
برکناری او به دلیل حمایت از اظهارات اسماعیل فرزانه، رییس بیمارستان «امام خمینی» اردبیل‌ بوده که در یک گفت‌وگوی تلویزیونی با شبکه تلویزیونی این استان آمار رسمی ‌درباره مبتلایان را «گوشه‌ای از آمار واقعی» عنوان کرده بود. او گفته بود «بر اساس سیاست‌های وزارت بهداشت تنها کسانی که تست کرونایشان مثبت باشد، در آمار رسمی ‌لحاظ می‌شوند در حالی که از همه مبتلایان تست گرفته نمی‌شود و بیماری همه افراد با تست تشخیص داده نمی‌شود.» فرزانه نیز پس از برکناری اخوان اکبری، از جایگاه خود کنار گذاشته شد.
 
بالاتر از سه تا چهار برابر
واکنش‌ها به آمارهای وزارت بهداشت به اینجا ختم نشد بلکه با ادامه روند بیماری و افزایش چشمگیر بیماران و خستگی کادرهای درمانی؛ صدای اعتراض‌ها به آمارهای اعلامی‌ بیشتر شد تا اینکه به گفته محمدرضا ظفرقندی، رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور «تعداد مرگ اعلامی‌ و رسمی ‌ثبت شده روزانه بالای ۳۰۰ یا ۴۰۰ مورد اعلام می‌شود و همه و مسئولان وزارت بهداشت هم اعلام کرده‌اند که این آمار، فقط آمار بیماران ثبت شده ‌است و آمار بالاتر از اینهاست. سازمان نظام پزشکی با بررسی‌های میدانی، در بیمارستان‌ها و محل‌های دفن افراد مبتلا به کرونا، عددی حداقل سه برابر آمار اعلامی ‌را در زمینه مرگ و میر ناشی از کووید ۱۹ کسب کرده‌ است.»
مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ‌ستاد مقابله با کرونا نیز گفته بود «تعداد قربانیان دو و نیم برابر آمار رسمی ‌است» و حسین قشلاقی، عضو شورای عالی نظام پزشکی نیز این رقم را سه تا چهار برابر» عنوان کرد.
از طرفی ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت نیز گفته که «تعداد واقعی قربانیان کرونا در ایران حدود دو برابر بیشتر از آمار رسمی ‌است، زیرا این آمار فقط شامل کسانی می‌شود که آزمایش کرونای آنها پیش از مرگ مثبت بوده باشد.»
محسن هاشمی رییس شورای شهر تهران نیز بارها از پنهان کاری درباره آمار کرونا در تهران انتقاد کرده و گفته میزان ابتلا به کرونا در کشور بسیار بیشتر از آمار رسمی است.
 
عمق فاجعه
اظهارنظرهای متفاوت از سوی مسئولان بهداشتی و درمانی کشور در ارائه آمارهای مبتلایان به کرونا و همچنین فوتی‌های ناشی از این بیماری به حدی آشکار است که جایی برای شبهه نمی‌گذارد. البته که افزایش تست‌های PCR می‌تواند حتی آمارهای ترسناک‌تری از وضعیت امروز کرونا در کشور بدهد.
ابراهیم رزم‌پا، نایب رییس انجمن راینولوژی ایران، هم در گفتگو با خبرگزاری سلامت به این نکته توجه داشته است که «آمارهایی که از سوی وزارت بهداشت مطرح می‌شود آمار بیمارانی است که ثبت شده هستند. بیماری تعداد زیادی از مردم کشور ثبت نمی‌شود و اگر آمار واقعی اعلام شود مردم متوجه عمق فاجعه خواهند شد.»
البته نکته مهمتر این است که چرا مسئولان در مورد ارائه آمارهای واقعی پنهان کاری کرده اند؟ آیا این امر نقشی در کوچک انگاری کرونا و افزایش تعداد مبتلایان به کرونا در هفته های اخیر نداشته است؟
گزارش: محمدسیاح