جزئیات حذف چهار صفر از پول ملی

کلیات لایحه حذف چهار صفر از پول ملی در جلسه امروز (چهارشنبه ۹ مرداد) هیأت دولت تصویب شد. با حذف چهار صفر از پول ملی، «تومان» به واحد رسمی پول کشور تبدیل خواهد شد. اما «تومان» جدید با تومانی که فعلاً می‌شناسیم تفاوت خواهد داشت. برای آگاهی از جزئیات حذف چهار صفر از پول ملی و نتایج و پیامدهایی که حذف این چهار صفر به دنبال خواهد داشت، این نوشته را تا انتها بخوانید.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، امروز هیأت دولت، کلیات لایحه پیشنهادی بانک مرکزی در مورد حذف چهار صفر از پول ملی را به تصویب رساند. قرار است جزئیات این لایحه در جلسات بعدی هیأت دولت، بررسی شده و مورد تصویب قرار گیرد.
آن‌گونه که علی ربیعی سخنگوی دولت گفته است، پس از تصویب کامل این لایحه در هیأت وزیران، دولت آن را در قالب یک لایحه دوفوریتی به مجلس خواهد فرستاد. مجلس باید لایحه دولت را بررسی و مصوب کند و پس از آن نیز برای تأیید نهایی، لایحه دولت به شورای نگهبان خواهد رفت و در صورت تأیید توسط این شورا، به قانون تبدیل خواهد شد.
در واقع، اجرای برنامه دولت برای حذف چهار صفر از پول ملی، نیازمند تصویب مجلس و تأیید شورای نگهبان است. به‌نظر می‌رسد این لایحه اگر تصویب مجلس را با خود داشته باشد، با مخالفتِ شورای نگهبان روبرو نشود؛ چرا که شورای نگهبان طرح‌ها و لوایح را از منظر تطابق با شرع و قانون اساسی بررسی می‌کند و این لایحه از این حیث ایرادی نمی‌تواند داشته باشد.
در زمستان سال گذشته، عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی تأکید کرده بود که باید هرچه زودتر در مورد برنامه حذف چهار صفر از پول ملی تصمیم‌گیری شده و این برنامه اجرایی شود. در آن زمان کمتر کسی فکر می‌کرد که برنامه دولت و بانک مرکزی در این زمینه چندان جدی باشد. با این حال، تصویب کلیات لایحه حذف چهار صفر از پول ملی نشان می‌دهد که دولت به این نتیجه رسیده باید واحد پول کشور را تغییر دهد.
 
جزئیات برنامه دولت برای حذف چهار صفر از پول ملی
با حذف چهار صفر از پول ملی ایران، «تومان» به واحد رسمی پول کشور تبدیل می‌شود. هر «تومان»، معادل ۱۰ هزار ریال فعلی خواهد بود و در واقع این «تومان» با تومانی که در حال حاضر ما با آن سروکار داریم، تفاوت دارد. در حال حاضر، هر تومان معادل ۱۰ ریال است؛ اما با اجرایی شدن برنامه دولت مبنی بر حذف چهار صفر از پول ملی، «تومان» جدید معادل ۱۰۰ ریال خواهد بود.
اگر بخواهیم ساده‌تر توضیح دهیم، پس از حذف چهار صفر از پول ملی، یک واحد پولی جدید با نام «تومان» شکل می‌گیرد و هر «تومان» جدید، معادل هزار تومانِ فعلی خواهد بود. ریال که در حال حاضر، واحد پولی اصلی در کشور است نیز به واحد پولی فرعی تبدیل خواهد شد و هر یک «تومان» جدید، ۱۰۰ «ریال» خواهد بود. برای مقایسه، با اجرایی شدن برنامه دولت، رابطه ریال با تومان، مثل رابطه سنت با دلار خواهد شد!
 
پیامدهای حذف چهار صفر از پول ملی
علی ربیعی، سخنگوی دولت در مورد لایحه حذف چهار صفر از پول ملی گفته است: «حذف چهار صفر از پول ملی باعث می‌شود تا حیثیت ظاهری پول ملی در مقایسه با سایر ارزهای بین‌المللی مراعات شود و مسکوکات که مدتی است حذف شده‌اند، وارد چرخه شوند. همچنین استهلاک کاغذ نیز کاهش می‌یابد. حذف چهار صفر از پول ملی ارتباطی با تورم و قدرت خرید مردم ندارد و با اجرای این طرح صرفا به دنبال افزایش کارایی پول ملی هستیم».
در واقع، مدت‌ها است که در بین مردم عملاً تومان به‌عنوان مبنای محاسبات مورد استفاده قرار می‌گیرد و به لحاظ عُرفی می‌توان گفت که تومان مدت‌ها است که واحد پولی رایج کشور است. لایحه جدید دولت به این استنباط و عمل عرفی، رسمیت می‌بخشد. منتها این همه ماجرا نیست: چرا که قرار است چهار صفر از پول ملی حذف شود و نه یک صفر.
با حذف چهار صفر از پول ملی، عملیات حسابداری و ثبت اعداد و ارقام پولی، و در یک کلام، کار با پول راحت‌تر خواهد شد. علاوه بر این، این اقدام تأثیر روانی نیز خواهد داشت و ممکن است بر این حس که قیمت برخی اقلام در چند دهه اخیر حتی هزار برابر شده‌است، تأثیر بگذارد. با این حال، در عمل حذف چهار صفر از پول ملی کارایی اقتصادی خاصی نخواهد داشت و یک ابزار مقابله با تورم نخواهد بود.
چیزی که در اقتصاد اهمیت دارد، ارزش اقلام مختلف در قیاس با یکدیگر است و اصطلاحاً قیمت‌های نسبی است: حذف چهار صفر از پول ملی، واقعیت قیمت‌های نسبی را تغییر نمی‌دهد و موجب کاهش تورم نمی‌شود. البته این اقدام، افزایش تورم را نیز به دنبال نخواهد داشت و در واقع تأثیر منفی اقتصادی نیز نخواهد داشت. چیزی که در بلندمدت کمک می‌کند تا تورم کنترل شود، تقویت ارزش پول ملی و تلاش برای کاهش نرخ ارز است. حذف چهار صفر از پول ملی صرفاً تغییر نام واحد پول ملی است و یک تغییر در عملیات حسابداری محسوب می‌شود. این اقدام، به‌خودی خود تقویت ارزش پول ملی را به دنبال نخواهد داشت.