جنگ تمام نخواهد شد الا...

26 فروردین 1366 هیچکس باور نمی کرد 15 ماه بعد جنگ ایران و عراق تمام شود . جنگ 6سال و نیم طول کشیده و فرسایشی شده بود .
روزنامه جمهوری اسلامی در آن روز سخنان امام خمینی را تیتر یک کرد که «جنگ تمام نخواهد شد الا به رفتن حزب بعث عراق » . این اولین بار نبود که بنیانگذار انقلاب چنین می گفت ؛ از سال 60 و فتح خرمشهر که هیات های میانجی بین المللی به ایران و عراق می آمدند ، مسئولان مذاکره کننده سه شرط امام را برای اینکه ایران آتش بس را بپذیرد ، چنین عنوان می کردند : خروج عراق از مناطق اشغال شده کشور ، محاکمه صدام و پرداخت غرامت جنگ ! توجه کنید که این شروط باید قبل از آتش بس انجام می شد تا ایران آتش بس را بپذیرد و به این ترتیب ، عملا ایران می گفت که جنگ تمام نخواهد شد . اصطلاحی هم که در آن روزگار برای پیشنهادات صلح به کار می رفت تامخالفت با آن را القا کند «صلح تحمیلی» بود! ما درگیر جنگ تحمیلی بودیم و دشمنان می خواستند ما صلح تحمیلی را بپذیریم!
همه اینها ناگهان در روزهای آخر تیرماه 1367 تمام شد ؛ ایران قطعنامه 598 را پذیرفت و به این ترتیب جنگ تمام شد ، در حالی که نه صدام محاکمه شد و نه حزب بعث عراق رفت و نه ایران غرامتی دریافت کرد .این چنین بود که امام خمینی پذیرش قطعنامه را به «نوشیدن جام زهر» تعبیر کرد. 
در طول نزدیک به سی سالی که از پایان جنگ می گذرد ، کم و بیش حرفهایی درباره علت این تصمیم تاریخی امام خمینی گفته شده است و به نظرم هنوز حرفهای ناگفته بسیاری باقی است ؛ اما در اینجا به این علل کاری ندارم ؛ بلکه فقط می خواهم بگویم که در عالم سیاست ، هیچ مطلقی وجود ندارد . در جمهوری اسلامی شخصیتی بالاتر از امام خمینی وجود ندارد و به نظرم اتفاقی بالاتر از جنگ ایران و عراق هم نیست ؛ اما امام خمینی برخلاف همه شعارها ، پایان جنگ را اعلام کرد . با این وجود چرا هنوز بعضی ها سعی دارند تصمیمات سیاسی مختلف نظام را مطلق نشان دهند و  وانمود می کنند هر کس کوچکترین سخنی درباره تغییر این تصمیمات بگوید ، گناهی نابخشودنی انجام داده است؟!
حتی اگر فرض کنیم که همه تصمیمات سیاسی که نظام در این سالها گرفته ،  کاملا و صد درصد درست باشد (علی رغم اینکه می دانیم چنین چیزی ناممکن است) ، حتی با این فرض هم باید بپذیریم که شرایط با گذشت زمان تغییر می کند و نیاز به بازنگری در آنها است .
یکبار دیگر تیتر اول روزنامه جمهوری اسلامی را 15 ماه قبل از پایان جنگ بخوانید : «جنگ تمام نخواهد شد الا به رفتن حزب بعث عراق » ؛ جنگ تمام شد و حزب بعث ماند تا فروردین 1382 که توسط آمریکا از بین رفت.
محمدحسین روانبخش