اندر حکایت استفااده ار بالابرها برای جمع آوری دیشهای ماهواره ای

پیامبران الهی بویژه نبی اکرم ما( ص ) به قصد ازبین بردن ابلیس یا شیاطین و نابود کردن حتی آنچه ازآن احتمال شر میرود تلاش نکردند لکن رسالتشان براین بود که به انسانها تفهیم نمایند ، ضمن آنکه باید درصدد کشف وشناخت پدیده ها باشند ، مخیرند ازمیان آنها آنچه نیکوتر است را برگزینند وآنچه راکه درشان مقام انسان نیست ازخود دورنمایند .به این معنی که قداست وافتخاربندگی خدا واینکه انسان به عنوان اشرف مخلوقات و خلیفه خدابرروی زمین شناخته شده را به گروههایی بشناسانند و به کل جوامع بشری بازشناسانند. آنان برآن شدندکه تاکید کنند تنها ، با بهره مندی از قدرت تفکر وغلبه بر نفس اماره می توان تن به بندگی خدا داد وازتمامی آنچه که درطبیعت وجوددارد، بدون مسخ شدن دربرابرآنها استفاده بهینه نموددرجهت اعتلای انسان بکاربرد و درمتن امتحان الهی قرار گرفت لذا هرامکان یا پدیده ای راتنها نبایدوسیله امرار معاش ، رفاه دنیوی وتخدیر قرار داد . به معنی دیگر میتوان برشیطان وهوای نفس جای خودنمایی نداد .
پروردگارعالم هیچ مخلوقِی ، اعم از جاندار وجماد را بی دلیل خلق نفرموده ،به انسان اجازه واختیار داده است که آنهارا به حق برکات الهی تلقی کند و از رهگذر استفاده بهینه درجهت رشد وتعالی خود وجامعه بکارگیرد وازطرفی نیز حکم کرده است که استفاده نادرست ازهریک ،علاوه براینکه نتیجه بخش نیست ، خسارت دنیا وآخرت رانیز به دنبال خواهد داشت .
سنگ درطبیعت وجود داشته ودارد .ازآن برای مصالح ساختمانی وآزمایشات علمی استفاده میکنیم .همین سنگ را میتوان برسرکسی کوبید واورا به هلاکت رساند . آب ،مایه حیات است .چه بسا قطره ای ازآن انسان وگیاه تشنه ای را ازمرگ حتمی نجات میدهدونیزبایک ظرف آبی که حجمی به اندازه جمجمه سر انسان دارد میتوان ده ها نفر رایکی پس ازدیگری خفه کرد . کارد درآشپزخانه درجهت تسهیل امور خانه است .درپزشگی حیات بخش است .اگر دردست زنگی مست افتد ، ده ها را هلاک میکند .لذا نفی ومحو آب ، سنگ ، کارد وابزاری ازاین قبیل که احنمال بکارگیری نابخردانه آنها توسط فردیاافرادی نیز میرود ، منطقی به نظر نمیرسد .که اگر قرارباشد همه را ازمیان برداریم باید تا قیام قیامت بجای هر نوع هدایت وارشادی یا خود محوری به دفع تک تک آنچه هست وبوجود می آید بپردازیم . یا اگر اینگونه باشد ، علاوه براینکه بشر ازمزایای آنها بی بهره میماند ،تقوی که نشان دهنده شخصیت انسانها ودوری از بدیها است معنی پیدا نمیکند . هنر بنده خدای پیرو پیامبر (ص ) وائمه معصومین (ع ) درپرهیز ودوری از زشتیها تجلی پیدامیکند .زشتیها وشیاطینی که بگونه باالقوه وباالفعل فراروی.بشرقرار دارند .
تعهدمن به عنوان معلم این بوده و هست که ضمن شناخت بایدها ونبایدهای مبتنی بر ارزشها،شاگردانم را درجهت خیروصلاح هدایت کنم . به آنان تفهیم نمایم که خیرو شر ونفس اماره مارا دربردارد وانکار ناپذیر است این ماهستیم که باید به استقبال خیر رفته وازآنچه شر است وبا ارزشهای ما درانطباق نیست ،دوری جوییم وبه نحوممکن از پدیده های طبیعی وهمچنین از حاصل صنع بشر استفاده بهینه بعمل آوریم .
ما میخواهیم ، کودکانمان را تا چه سنی از پریزبرق ، کارد آشپزخانه و جامعه به بهانه خطرات احتمالی آنها وکژکرداری بعضی ها دورنگه داریم ؟ مسلم است که شیوه مناسب تعلیم وتربیت مااست که میتواند اورا حداکثر تاسن تمیز از بهره گیری نامطلوب آنها به دورنگه دارد و بیاموزد که روش بهره مندی مطلوب باهدف ، ازآنها چگونه است وبه راحتی بهره ببرند والا ممکن نیست،بجای آن بتوان خطرات باالقوه موجود درطبیعت وپدیده های ساخت بشری وحتی زشتیهای رفتاری برخی از مردم دنیا راازبین برد تا افراد به زندگی ادامه دهند . تلاش درجهت تادیب وتربیت کودکان درجهت ارزشها وبایدها قطعا آنان را از کژیها ، خطرات و بدیها ی موجوددور میکند. همانگونه که رعایت بهداشت مانع هجمه میکذبها و ویروسهای موجود در طبیعت به وجود ما میشود .
ازرهگذر تربیت وتزکیه نفس وتربیت مناسب است که میتوان افراد را مودب به مبادی ارزشها نمود تا هیچ ضد ارزشی بر آنان غلبه نکند . آنگاه است که ما توانسته ایم درجهت تربیت افراد متقی گام برداریم .
رایانه ها ، تلویزیون ها ، ماهواره ها ، اینترنت و.....پدیده های علمی حاصل خلاقیتهای بشری هستند .بدیهی است هریک ازاین پدیده ها همانگونه که دارای مزایایی برای رشد مادی ومعنوی بشر میباشند وبشر امروزی را نیازمند خود نموده اند ، درصورت استفاده نادرست از آنها خسارتهای فراوانتری به جامعه وارد میشود .طبعا همانگونه که ماهرگز کارد یا سیم متصل شده به برق را دراختیار اطفال غیر ممیز قرار نمیدهیم وباید تا زمان آمادگی وتمیز مراقب آنها باشیم .وکاربرد صحیح آنهارابه آنان بیاموزیم ، نخواهیم توانست ، مدام یا تاپایان عمرشان مراقب باشیم و چنین ابزاری راازآنها دورکنیم .درمورد کاربرد چنین ابزاری یا هرنوع ابزار دیگری نیز تفهیم مناسب لازم است .باید آنان را به تشخیص برسانیم .رواج ماهواره ها و اینترنت واستفاده از آنها، ابزاری که هم میتوان ازآنها بهره برداری مناسب برد وهم گرفتار برخی مفسده آنها که با مبانی ارزشی ما سازگارنیستد شد ،نه درایران بلکه تقریبا در اکثریت نفاط جهان انکار ناپذیر است و لی اگر این وسایل را به هزاران وسایل دیگر که عموما جزو پدیده های حاصل بشری است، اضافه کنیم وبخواهیم بجای یافتن راههای تادیب و تزکیه به حذف آنها یعنی پاک کردن صورت مساله ها بپردازیم ،باید درانتظار سرسامی بی مانند باشیم.یا ریاضت پیشه کنیم.
چگونه است که مردم ما ازماه مبارک رمضان استقبال میکنند ودرحال عطش وگرسنگی از آب وموادغذایی که دراختیارشان است وحتی مصرف آنها برحسب معمول برای همه مجازاست استفاده نمیکنند وپس از پایان این ماه خودرا در انتظار شهر رمضان سال بعد باقی میگذارند ؟ این باور چگونه شکل گرفته است ؟چه اتفاقی افتاده است که حتی انسانهای بی بضاعت ویاکم بضاعتی که به نان شب محتاجند ، بسته یا کیف پول یا جواهری را پیدا میکنند وبرای یافتن صاحبش به این سوی وآن سوی سرگردان میشوند ؟ چگونه است ، انسانی که مانند همه موجودات زنده نیازمند ارضاء غرایز طبیعی است حریم مال ونوامیس مردم رامحترم میشمارد؟چه اجباری جز صفت تقوا باعث چنین رفتاری میشود ؟ مگر نه آن است که این صفت را ازرهگذر تعلیم وپرورش قوای ذهنی منبعث از ذات خدادادی کسب نموده وبعنوان ارزش به آن عشق میورزد ؟
قانونگزار دربرهه ای اززمان که شبیخون فرهنگی ازطرق مختلف مارا نشانه گرفته بود ونیز ازبیم اینکه افرادی آگاهی لازم نسبت به استفاده درست از پدیده های علمی نداشتند ،منع استفاده ازماهواره را تصویب نمود .به نظر میرسد اگربه دلیل اگرو امای آن با مصلحت تاکنون بگونه جدی تری برخورد نشده، همه گیری آن نبوده ، بلکه به نظر میرسد ،درپی فرصتی بوده است که همگان متصف به صفت استفاده صحیح ازچنین ابزاری که میتوان بر اساس ارزشها ازآنها استفاده بهینه بعمل آورد شوند. کما اینکه درحال حاضراکثریت قریب به اتفاق مردم ما ، شبیخون فرهنگی و ترفندهای مختلف را به درستی تشخیص داده وکمتر کسی دربرابر آنها به انفعال درمی آید .
درعین حال قانون منع استفاده از ماهواره ها تا فسخ علنی آن توسط قانونگزار حائزارزش میباشد .قانونگزار نیز به حکم حرمت به خانواده ها حریم خانه افراد را محترم شمرده واجازه ورود حتی ماموران انتظامی را تحت شرایطی، مجاز دانسته است .
باعث تاسف است که شنیده شد ،بخاطراحترام به حریم خانواده ها ،راحت ترین راه برای جلوگیری از استفاده ماهواره ها ، یعنی جمع آوری دیشها ،استفاده ازبالابرها تجویز شده است .بالابرهایی نیز که ده ها کاربرد مطلوب دارد واین شاید تنها کاربردنامطلوب آن باشد. تازه ،گویی حریم پشت بام حریم خانه نیست.ولی ایکاش چنین پیشنهاد یا نظری توسط فرد یا افرادی درحد شایعه باشد . زیرا برای پیگیری قانون استفاده ازراهی غیرقانونی ، موجب خسارت های دیگری خواهد شد .انشااله که نظر شخصی فرد یا افرادی بوده و به همین دلیل هم پیگیری چندانی بعمل نیامده است .اگر بپذیریم که مسلمانی بدون تقوا معنی ندارد، که قطعا می پذیزیم ، باید درجهت تربیت مسلمان متقی تلاش کنیم تاآنان را درصحنه زندگی درخطر نبینیم چون جاذب نیکی ها ودافع بدیها خواهند بود ودر برابر ضد ارزشها به انفعال در نخواهند آمد .
علی ایحال ، اگر قرار باشد آنچه را که احتمال استفاده درست ازآنهاتوسط برخی نمی رود ، آنهم به هرطریقی محو کنیم .نباید ادعایی برای تهذیب وتزکیه نفس ازطریق رسانه ها ، مدارس ، دانشگاهها ودستگاههای ارشادی ،باقی بماند.اکثریت قریب به اتفاق مردم ما با الهام ازارزشهای حاکم وتربیت خانوادگی، استفاده ناصواب ازهر پدیده ای رامجاز نمیدانند وهیچ بخشنامه وتاکیدی موجب آن نشده است .حتی خانواده های زیادی که نسبت به تربیت فرزندانشان واحترام به ارزشها حساس هستندبه دلیل مسکوت ماندن اجرای قانون نفی ماهواره ها توسط مسئولین نظام ازماهواره ها به نحو بهینه ای استفاده می برند .همانگونه که از اینترنت .
باید بفکر ارشاد ، تذکر و توبیخ قلیلی بود که نسبت به بایدها وباورهای عمومی توجیه نشده یا نمیخواهند بشوند ..
هنر اینهمه دستگاههای ارشادی وعلمی - ارزشی دراین بوده وهست که تا چه حد بتوانند از رهگذر روابط عمومی مناسب ، خانواده ها وجوانانی که درجهت استفاده بهینه ازاینگونه وسایل وتجهیزات نیستند وبه تقوا نزدیک نشده اند را ،هدایت کنند . رعایت قانون ،ارزش اجتماعی محسوب میشود لکن استفاده از روش غیرقانونی برای پیگیری قانون وشعار ضمنی مرگ بر وسیله ،متاسفانه نشانگر آن است که ما نتوانسته ایم آنگونه که باید به سمت وسوی ارزشها حرکت کنیم وبرخی ازشعارهایمان درصحنه عمل از واقعیات به دور مانده است . به یقین میتوان ادعاکرد که اگر برنامه هایی از صدا وسیما پخش شود که هم جنبه تفریحی وارزشی آن رعایت شود وهم مبتنی براطلاع رسانی واقعی باشد ، اکثریت قریب به اتفاق مردم ما ، مخاطب آن خواهندبود ودلیلی نخواهد داشت برنامه های ماهواره ها را ترجیح دهندمگراینکه درجهت تکمیل اطلاعات علمی وشناخت آنچه درجهان میگذرد باشند که چون با علم و به اختیار می باشد چه بسا به مصلحت نیز خواهد بود . ولی متاسفانه چندسالی است که کمترشاهداینچنین برنامه هایی بوده ایم وگرا یش بیشتر مخاطبان را نسبت به تماشای ماهواره ها احساس میکنیم . درحالیکه رسانه ملی ما ازنظر بودجه ونیروی انسانی ماهر باالقوه ومتعهدی که بتواند موجبات جذب مخاطبان خوش ذوق وهنردوست ایرانی را فراهم آورد با مشکل چندانی روبرونیست . هنر سینمای ما چندسالی است درجشنواره های بین المللی میدرخشد وموید این نکته است که مامیتوانیم سریالهای تفریحی ودرعین حال ارزشی راهگشای خانواده هارا که مورد علاقه مخاطبان است تهیه کنیم تا کثیری از خانواده ها هرلحظه باعطش سریالهای کره ای و ترکیه ای به دنبال ماهواره ها نگردند . مهم اینکه ،حتی گرایش افراد نسبت به چنین فیلمها وسریالهایی نشانگر این است که مردم ما به دنبال فیلمها وداستانهایی هستند که به فرهنگ وارزشهای ما تاحدودی نزدیک است .پیداست چنین مخاطبانی به دنبال بی بندوباری نیستند ودرکنارآن تمایل دارند خلاء علمی واطلاعاتی خود را نیزپرکنند . لذالازم می آید علاوه بربهینه ترکردن برنامه های رسانه ای داخلی ، با دیدی مخاطب شناسانه واینکه دنیای امروز عرصه بمباران اطلاعات است ، درجهت آموزش مناسب استفاده از برنامه های رسانه های برتر که با ارزشهای فرهنگی ما منافات ندارند برآییم وباور داشته باشیم که امروزه عرصه دانش واطلاعات ودانش ، مرز نمیشناسدو مخاطبان همانگونه که کانالهای تلویزیون داخلی را براساس علاقه ونیاز انتخاب میکنند باید قادرشوند برنامه های باارزش وهدفمند مورد نظر خود را ازبین رسانه های مختلف ایران وجهان گلچین نمایند. همه این موارد مطلع بحث دکترین وسایل ارتباط جمعی بویژه جامعه شناسی رادیو وتلویزیون وسایر وسایل ارتباط جمعی نیز می باشد .

سید محمود مشایخی معلم بازنشسته آموزش و پرورش و مدرس دانشگاه