داستان بزرگمردی که در مقابل بیگانگان سر خم نکرد

«یار محمدخان، سردار مشروطه» جدیدترین کتابی است که در ژانر رمان تاریخی و به قلم محمود رضاخانی کرمانشاهی منتشر شده است. یارمحمدخان، از سرداران فداکار دوران مشروطه است که متاسفانه زندگی او و نقشی که در آن دوران داشته مغفول مانده و کتاب‌های تاریخ از کنار نام وی گذشته اند، و همین موضوع، ارزش و اهمیت کتاب تازه رضاخانی را نشان مي‌دهد.
از این نویسنده تا به حال چند کار قابل توجه تحقیقی و تاریخی منتشر شده است؛ از جمله «آخرین شمشیرزن ایرانی» که مبارزات لطفعلی خان زند، آخرین پادشاه سلسله زندیه را در فضای تغییر حکومت از زندیه به قاجار (آغامحمدخان) در قابل فیلمنامه روایت مي‌کند. همچنین رمان تاریخی – اجتماعی «تگرگ» کتاب دیگری از محمود رضاخانی است که داستانی پرکشش را بر زمینه اوضاع و شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران در دوران حکومت قاجار تا پایان حکومت پهلوی اول روایت مي‌کند. این رمان با گوشزدهای مستند تاریخ که موجب ناهنجاری و نابودی بسیاری از بی گناهان ملت ایران شد نشان مي‌دهد که عناصری خائن برای خوش خدمتی به حرم سراداران و بر باد دهندگان کشور، و نوکری اجانب (روس و انگلیس) از هیچ جنایت و خیانتی ابا نداشتند و علاوه بر کشتار بی گناهان، باعث تسلط غارتگران خارجی بر منابع عظیم نفت ایران شدند. در این رمان نویسنده با چیره دستی به رخدادهایی اشاره کرده که کمتر مورد توجه تاریخ نگاران قرار گرفته است، رخدادهایی که در موقعیت و ساختار زندگی نسل‌های بعد این سرزمین موثر بوده و خواهد بود.
اکنون با انتشار کتاب «یارمحمد خان، سردار مشروطه» به نوع رسالتی که نویسنده در کتاب تگرگ به عهده گرفته بود، ادامه یافته است. رضاخانی با افشای حقایقی کتمان شده در تاریخ معاصر ایران و نقل مبارزات دلاورانه و مخلصانه این سردار بزرگ، داستان به کرسی نشاندن قوانین حق ملت ایران و در مقابل کارشکنی مزدوران بیگانه پرستی را بازگو کرده که تامل و تفکر در آن مي‌تواند باعث شناختی دقیق از روند مقابله وطن پرستان و خائنان را در طول تاریخ و حتی امروز و آینده این مرز و بوم شود.
از نظر تاریخی، این کتاب مبارزات واپسین جنگجویان مشروطه خواه جانبدار ملت از سال 1275 تا مهر 1291 خورشیدی (روز ترور سردار یارمحمدخان) را بازگو مي‌کند. نویسنده در این کتااب چرایی کتمان مبارزات این دلاورمرد مشروطه در تاریخ معاصر را بازگو مي‌کند و برای رفع این نقص تاریخی، مبارزات مشروطه خواهانه سردار یارمحمدخان کرمانشاهی و همرزمانش را با جزئیات بازگو مي‌کند که با تمام وجود به کمک مردم تبریز گرفتار در محاصره شتافتند و پس از آزادسازی آن شهر با دعوتی برنامه ریزی شده و با هدف پایان دادن به مشروطه خواهی راستین راهی تهران مي‌شوند. پیش از حرکت به سمت تهران، اعتراض یارمحمدخان و تصمیم به نرفتن به تهران موثر واقع نمي‌شود و در واقع طراحان طرح از میان برداشتن سرداران دلاور، با ترفندهای مختلف ستارخان و یارانش را به سمت تهران هدایت کردند تا طرح کشتار او و یارانش را اجرا کنند. نویسنده کتاب گام به گام این رخدادها را بازگو مي‌کند و به لطف قلم شیوای خود، خواننده را با این اتفافات تاریخی به پیش مي‌برد.
روایت فضای سیاست تحمیل شده، طراحی قحطی و گرسنگی برای مردم ایران به همراه شیوع بیماری‌های لاعلاج در سراسر کشور ، برای خوانندگان آشکار مي‌کند که خیانت کارانی چاپلوس که گرد پادشاه را گرفته بودند به همراه وطن فروشان خدمتگزار به روس و انگلیس، چگونه راه غارت کردن نفت برای دشمنان ملت را هموار کردند. فعالیت این خیانت کاران جیره خوار تشویق و دلگرمی بزرگی برای استثمارگرانی بود که سیاست نابودی غیرتمندان ایران دوست را بدون هیچ مانعی ادامه دهند و این درست در زمانی به اوج رسید که قزاق‌های روس به علت انقلاب بلشویک‌ها (انقلاب کمونیستی در روسیه) ایران را ترک کردند و انگلیس دیگر نیازی به تقسیم خاک ایران نداشت و به آسانی یکه تاز در سراسر خاک ایران شد. در این روزها بسیاری از مردان لایق و مبارز این مرز و بوم کشته شده بودند و وطن فروشان مانعی برای خوش خدمتی به انگلیس‌ها و آسان تر کردن راه غارت نفت کشور نداشتند.  
آگاهی رسانی در کتاب یارمحمدخان برای نسل امروز به ویژه پژوهش گران تاریخ معاصر مي‌تواند قابل توجه باشد. در روزهای پس از به توپ بستن مجلس شورای ملی، یعنی هفت سال پس از قراداد دارسی با مظفرالدین شاه و وزیرانش چاه نفت تینه مو (نفت شهر) در غرب ایران به نفت نرسید و روس‌های ناامید که دستشان از همه جا کوتاه شده بود، دیدند که چاه مسجد سلیمان به نفت رسید و این انگلیسی‌ها هستند که از حاصل یکه تازی روس‌ها در کشتار مردم ایران ، استفاده بردند! هنوز کفن مظفرالدین شاه خشک نشده بود که فرزندش محمدعلی شاه دستور به توپ بستن مجلس شورای ملی را صادر کرد. همزمان با کودتا در تهران، به خواست و طرخ انگلیسی‌ها تبریز هم محاصره شد و قحطی و گرسنگی سراسر کشور را فرا گرفت.
نویسنده با اشاره به این زمینه تاریخی به توصیف چگونگی برنامه ریزی برای کشتار مردان مبارز ایران بر اساس طرح حساب شده ای از سوی انگلیسی‌ها و با همکاری دولت‌های وقت و رای سی و شش عضو شورای سلطنت و دستور رئیس مجلس شورای ملی نموده است.در این بین تفسیر دیدگاه سردار یارمحمدخان و تغییر روش مبارزه او باعث جلب توجه خواننده و همراهی با این دلاور مرد ایرانی مي‌شود؛ مردی که جدا از شجاعتش، با فهم و درک سیاسی، همچنان منافع مردم را در نظر داشت و هرگز تن به اجرای خواست دشمنان ایران نداد تا اینکه در محاصره دسته خیانت کاران اعم از فرمانفرما، امیراحمدی، سید کاظم همدانی، وکیل باشی و رضا ماکسیم (رضاشاه بعدی) قرار گرفت و درست در روزهایی که با سیاست ویژه ای گام در راه نابودی قطعی دشمنان ایران گذاشت، ترور شد. پس از شهادت این رادمرد، رئیس علی دلواری نیز با دسیسه چینی انگلیسی‌ها و همکاری خیانت پیشگان داخلی به شهادت رسید؛ و این گونه راه برای غارت نفت و تسلط بیشتر انگلیسی‌ها بر کشور هموار شد.
کتاب «یار محمدخان، سردار مشروطه» در 542 صفحه و به همت انتشارات جدی کار منتشر شده و در دسترس علاقه مندان قرار دارد.
محمدحسین روانبخش