گذری بر عملکرد مجلس 

این روزها مجلس شورای اسلامی سرگرم بررسی لایحه بودجه سال آینده است و از طرف دیگر بحث هایی هم در خصوص استیضاح برخی از وزرا از مجلس به گوش می‌رسد. 

 یکی از وظایف مهم مجلس و یکی از اختیاراتی که مجلس شورای اسلامی دارد بررسی لوایح بودجه سنواتی است . تجربه ثابت کرده که در کل مجالس به دلیل ضعف کارشناسی و عدم صلاحیت تخصصی، توان چندانی برای ورود به ارقام و اعداد بودجه وجود نداشته و عملا بررسی چندانی صورت نمی‌گیرد و کلا مجلس در کشور ما سرگرم یکسری ضوابط و قواعد بودجه ای می‌شود که چندان اساسی نیست. در کل بحث منابع بودجه و مصارف آن جزو بحث های مهم و کلیدی است که مجلس به این موضوع به‌علت ضعف در صلاحیت تخصصی، چندان ورود پیدا نمیکند و این مسئله به مجلس فعلی هم اختصاص ندارد و مشکلی است که در تمام مجالس به نوعی وجود داشته است. انتظاراتی که از مجلس میرود این است که به ردیف های بودجه ورود کند و به ناعدالتی هایی که در تخصیص منابع بین مناطق مختلف وجود دارد پایان دهد . این یکی از مشکلات لوایح بودجه است که بودجه کشور به شکل عادلانه ای بین مناطق کشور تقسیم نمی‌شود و همین مسئله باعث شده است که سالها ما عناوینی را تحت عنوان "محروم" برای برخی از مناطق کشور داشته باشیم و ظاهرا قرار است که این مناطق همچنان به عنوان محروم باقی بمانند . 

انتظار دیگری که از مجلس میرود این است که به صورت تخصصی در خصوص لایحه بودجه کار کند و آن را متناسب با برنامه پنج ساله ای که برای اداره کشور تنظیم شده به تصویب برساند. بودجه، برشی از آن چشم انداز پنج ساله ای باید باشد که مجلس آن را به تصویب میرساند که متاسفانه زیاد کار کارشناسی روی این مورد انجام نمی‌شود. 

مسئله ی دیگر که این روزها جای نگرانی دارد بحث حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است. البته در کل اینکه قیمت ترجیحی برای ارز وجود نداشته باشد امر مطلوبی است و در یک اقتصاد سالم قطعا چنین موضوعی وجود ندارد اما همه میدانیم که اقتصاد ما در یک شرایط تحریمی است و تورم بسیار بالایی در کشور وجود دارد که بسیاری از اقشار جامعه نمی توانند مایحتاج اساسی را تامین کنند و طبقات متوسط حقوق بگیر، از کارمند گرفته تا کارگر و همچنین اقشار پایین جامعه برای تامین این مایحتاج در تنگناهای جدی قرار گرفته اند و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در شرایط فعلی می‌تواند خطرات بیشتری را برای آنها داشته باشد. خبرهایی که میرسد حاکی از آن است که تا حدودی دولت توانسته مجلس را به کنار آمدن با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی متقاعد کند و این موضوعی است که در دولت دنبال می‌شود و مجلس هم که در ابتدا مخالفت هایی داشت، اکنون ظاهرا با دولت همسو شده و این یکی از مشکلاتی است که خبر چندان خوبی نخواهد بود.

در کنار بحث بودجه اخباری هم در مورد استیضاح برخی از وزرای اقتصادی، وزیر بهداشت و... به گوش میرسد که اقدام بسیار عجولانه ای است. از این لحاظ که اولا همین نمایندگان هنوز چندماهی نگذشته که به این وزرا رای اعتماد داده اند و از طرف دیگر هم مجلس، مجلس یکدستی است و با این کار انتخاب های خود را زیر سوال می‌برد. اگر در این مجلس اقلیت و اکثریتی وجود داشت یا جریان ها و جناح های مختلفی حضور داشتند این بحث استیضاح تعجب برانگیز نبود، اما در مجلس یکدستی که از وزرا حمایت کرده بود و اکنون به این زودی حمایت خود را پس میگیرد، چنین حرکت های احساسی، پشتوانه کار کارشناسی و تصمیمات مبتنی بر عقلانیت را زیر سوال می‌برد.

البته در ارتباط با اصل استیضاح باید گفت که حق نمایندگان مجلس است، اما این کار باید منطقی داشته باشد که منطق این کار هم این است که باید مدتی زمان بگذرد. ضمن این که در شرایطی که مجلس دارای تعدد سلایق باشد این استیضاح معنا پیدا میکند اما این مجلس یکدست که تعدد سلیقه در آن وجود ندارد، تصمیمی را که خودشان چندماه پیش گرفته اند زیر سوال می برند و نشان می دهد نمایندگان از تصمیم خود پشیمان شده اند! این کار منطقی به نظر نمی رسد و عملکرد نمایندگان هم زیر سوال میرود و به نظر نمی رسد که این اقدام نمایندگان بتواند افکار عمومی را قانع کند.

*نماینده پیشین مجلس و عضو شورای مرکزی حزب مردم سالاری