اکنون که این سطور را مینویسم چند ساعتی به پایان مهلت برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شوراها باقی مانده و روز شنبه هم نتایج اولیه و شاید نتیجه نهایی انتخابات اعلام خواهد شد. حالا هم که رای گیری در حال اتمام است و مشخص نیست پیروز انتخابات ریاست جمهوری چه کسی است، موقعیت مناسبی است که دو نکته را یادآوری کنم:
اول اینکه طی روزهای اخیر، عرصه سیاسی و اجتماعی کشور، علاوه بر تقابل بین طرفداران کاندیداهای ریاست جمهوری، صحنه تقابل بین حامیان شرکت در انتخابات و مخالفان حضور در انتخابات بود. هر کدام نیز برای خود استدلالهایی داشتند که در نوع خود قابل تامل بود. اما این تفاوت نظرها گاه به سمت دعوا و درگیری لفظی کشیده میشد. واقعیت این است که ما هنوز در کشورمان برای رسیدن به دموکراسی واقعی باید سالها تلاش کنیم. دموکراسی واقعی، پذیرفتن رای و نظر دیگران است، حتی اگر بر خلاف نظر ما باشد. من در بین دوستانم، هم طرفداران کاندیداها را داشتم و هر کسانی که تمایل به شرکت در انتخابات را نداشتند. استدلالهای هر کدام را که می شنیدم، یک نقطه مشترک داشت و آن اینکه هر کدام تصور می کردند راهی که انتخاب کرده اند بهترین راه برای بهبود وضعیت کشور است. در واقع نقطه اشتراک همه اینها، چه کسانی که طرفدار یکی از چهار کاندیدا بودند و چه کسانی که رای نمی دادند این بود که نیتشان کمک به بهبود شرایط بود. این که کدام درست می گویند و کدام اشتباه میکنند، موضوع بحث من نیست. موضوع این است که نظرات یکدیگر را حتی اگر مخالف نظر ما بود بشنویم و در مقابل آن موضع گیری نکنیم و از این اشتراکات هرچقدر هم محدود باشد کمک بگیریم تا کشور را به شرایط مطلوب برسانیم.
دوم اینکه هر کسی رییس جمهوری شود – چه در دور اول انتخابات و چه اگر انتخابات به دور دوم برسد - رییس جمهوری همه مردم ایران است و همه باید از او حمایت کنند چون راهی جز این برای بهبود شرایط کشور نیست. من عین همین جملات را در تیرماه سال 1384، زمانی نوشتم که محمود احمدی نژاد رییس جمهور شده بود. اما از آن روز تا به حال، هر سال بیش از قبل، دچار اختلاف و تنش شده ایم. هر کاندیدایی که پیروز شد باید تلاش کند روند توسعه کشور سرعت بگیرد و کاندیداهایی هم که پیروز نمی شوند باید به کاندیدای پیروز کمک کنند؛ حال، این کمک یا می تواند از طریق نهادهای مدنی و احزاب و تشکلها با رصد امور کشور باشد، یا از طریق تشکیل کابینه سایه و مواردی از این دست. اگر باور کنیم رقابتهای انتخاباتی به پایان رسیده و هر کاندیدایی که پیروز شده، برنامه ای برای بهبود شرایط کشور – ولو با سلیقه خود – دارد، آن وقت کمک به کاندیدای پیروز، چه با حمایت مستقیم و چه با نظارت مستمر و پایدار، تنها راهکار ما برای بهود شرایط کشور خواهد بود.