خشکسالی و قحطی، دام عشایر را نابود میکند

در ابتدای سال جدید در کنار تداوم ابربحرانهای گذشته همچون تحریم و پاندمی کرونا و آسیبهای اقتصادی، خشکسالی و بی آبی نیز به دیگر بحرانها اضافه شده است.
در این روزهای سخت که اخبار تحریم و قرارداد و مذاکراه و جنگ قدرت برای انتخابات پیش رو بیشترین حجم خروجی رسانه ها را اختصاص داده است در پس این هیاهو عده ای دامدار و عشایر به تلفات مرگبار دام ناشی از بی آبی، قحطی علوفه و کمبود نهاده های دامی دچار شده اند و با غفلت مسئولین فجایع زیان باری دامنگیر این قشر مولد و زحمتکش خواهد شد. 
در دو سال گذشته شرایط بارندگی بسیار مطلوب و اخبار ضد و نقیض از شروع دوره ترسالی نوید بخش شرایطی مطلوب برای دامداران دام سبک و عشایر کشور بود ولی برخلاف اظهارات و پیش بینی ها در دوره زمستان سال قبل و بهار سال جاری بارشها به شدت کاهش یافته و تمام دامدارانی که رونق تولیدشان با نزولات آسمانی و علوفه مراتع تامین میگردد به ویژه عشایر دامنه البرز، مناطق مرکزی، شرق و جنوب کشور به شدت غافلگیر شده اند. در کنار این معضل، تحریم و بحران کمیابی و گرانی علوفه و عدم تامین نهاده از طرف ارگانهای مسئول شرایط را خطرناکتر کرده است. 
تولید گوشت گوسفندی یا پرورش دام سبک در ایران به روش‌های سنتی صدها سال گذشته تداوم دارد و علیرغم پیشرفت و توسعه ای  که در تولید شیر و گوشت دام سنگین در کشور شکل گرفته و نژادهای پربازده و پر تولید جایگزین گاوهای بومی شده اند و در واقع گاوداری سنتی در ایران تبدیل به صنعت گاوداری شده است در دام سبک به جز واحدهای کوچک خصوصی که در زمینه اصلاح نژاد و پرورش گوسفندان چند قلوزا کار میکنند هیچ تلاشی از سوی سیاستگذاران بخش کشاورزی در جهت تغییر روشهای تولید و افزایش بهره وری صورت نگرفته است و عمده پرورش دهندگان دام سبک مولد از روشهای قدیمی و سنتی که بصورت کوچرو در تابستان در مراتع ییلاقی و زمستان در مراتع قشلاقی و گرمسیری پرورش می یابند پیروی میکنند.
با توجه به جغرافیا و اقلیم گرم و خشکی که بخشهای بزرگی از ایران را شامل میشود در این چند دهه با توجه به خشکسالی های مکرر و تلفات و زیانهای ناشی از ضعیف شدن دامها و شیوع امراض و بیماریها، شایسته بود توجه و حمایت بیشتری به این بخش از حوزه تولید سنتی صورت گیرد تا همانند دیگر حوزه های تولیدات سنتی در بخش صنعت و کشاورزی که تجهیز و مدرن نشده اند و به ورطه نابودی رفته اند تکرار نشود.
در کنار کم توجهی، عدم حمایت و بی عدالتی در این بخش عشایر و دامداران را خشمگین کرده است. با توجه به اینکه بخش عمده نهاده های دامی از خارج تامین میشود و  بعلت شرایط تحریم و کمیابی از اواسط سال گذشته توزیع این اقلام با یارانه و در سیستم بازرگاه توسط وزارت جهاد وکشاورزی توزیع میشود، اکثر گوسفنداران که تعداد دام قابل توجهی دارند همانند مرغداران و گاوداران به صورت مجزا و بر اساس تعداد دام و نیازمندی فصلی در سیستم توزیع تعریف نشده اند، بلکه مقادیری کلی به تعاونی های مرتبط واگذار میشود و با توجه به شرایط خشکسالی و قحطی پیش آمده هرگز این مقادیر اندک تامین کننده نیاز نیست و این شرایط نابرابر و اضطراری دامداران را به فروش زود هنگام بره ها برای تامین نهاده از بازار آزاد و حفظ دام مولد سوق داده نهایتا چنانچه چاره اندیشی صورت نگیرد این حوزه به کشتار دام مولد و خطر نابودی سرمایه مواجه است.
با این توصیف اولا رفع مشکلات پیشرو مستلزم حرکت فوری و جهادی از طرف مسئولین برای مدیریت بحران خشکسالی و حمایت و کمک به تامین آب و علوفه دام عشایر است.
ثانیا مساعدت و کمک همه ارگانهای دولتی و نظامی برای آبرسانی و حمل و نقل دام به مناطق ییلاقی و تسهیل و مقررات زدایی در این امور باید در اولویت باشد
ثالثا چنانچه نیاز اصلی دامداران به نهاده ها بویژه جو با موانع تحریم و واردات روبه شده است متصدیان امر توزیع باید با تخصیص اقلام جایگزین همانند ذرت دانه ای و تولید کنسانتره و تهیه علوفه سبز ارزان قیمت از مناطق کشاورزی دیگر استانها به مدیریت شرایط اضطراری همت نهند.