یک مفهوم کلیدی در دهه 1990 در تئوری و سیاست ظهور کرد که این مفهوم، ایجاد صلح بود. صلح اجتماعی راهی برای حفظ زندگی اجتماعی دور از درگیریهای درون گروهی و بین گروهی است، توجه به صلح اجتماعی یکی از اهداف سیاست های اجتماعی است، که راه حل های صلح آمیز برای اختلافات و درگیریهایی که ممکن است ناشی از اختلافات و تنش های اجتماعی در میان بخش های مختلف جامعه ملی و بینالمللی باشد را ارائه دهد.
تلاش جامعه شناسي صلح نیز تولید دانش اجتماعی صلح در جهت بهبود و پیشرفت جامعه است ، در این راستا مباحث نظری و نظریه های جامعه شناسی صلح نیز براین اساس است که دانش صلح اجتماعی می تواند انسان را با اوضاع دنیای جدید همساز کرده و نگرش های مساعد تر و رفتار مسئولانه تری در قالب راهکارهای انطباق با صلح را ايجاد کند.
مولفه هاي مهم صلح اجتماعی عبارت است از دموکراسی، عدالت، آزادی، آرامش، ثبات، سلامت و رفاه و... که برای پیشبرد توسعه در چهارچوب صلح جهانی و حقوق شهروندی ضروری است.
آزادی بیان یکی از الزامات ايجاد صلح اجتماعی در هر جامعه است. صلح اجتماعی نیازمند برقراری روابط مناسب بین همه افراد و گروههای مختلف اجتماعی است صلح اجتماعی، بستگی به روابط سطوح قدرت و همچنین طراحی و توجه دولت به منافع همه گروههای اجتماعی داشته، لذا شیوه های اجتماعی تبعیض در قالب های مذهبی _سیاسی _قومی جنسیتی و طبقاتی، چالش انگیز است زیرا از نظر صلح اجتماعی هر گونه نا برابری منجر به درگیری است.
مطالعه جامعه شناختی جنگ و تعارض اجتماعي مستلزم استفاده از نظریه های جامعه شناختی و روش های تحلیل اختلافات گروهی، به ویژه جمعی است.
زیمل به عنوان پدر جامعه شناسی شهری، پیشگام مطالعات مربوط به روابط میان فضا و تعامل اجتماعی است و چون توجه به رابطه ی ساختار های شهری و ارتباطات میکرو در شهر ها برای توسعه پایدار ضروری است، جامعهشناسی شهری نیز تلاش می کند تا رابطه بین خرده فرهنگ ها در مناطق شهری و همچنین ساختارهای داخلی بخش های جامعه را مورد توجه قرار دهد، از آنجا که زیربناهای شهری مانند سیستمهای بیولوژیکی، برای عملکرد سالم وابسته به یکدیگر هستند و همچنین پویا هستند، به این ترتیب آنها براساس جریانات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شکل یافته و شکوفا می شوند و چون حکومت داری خوب شهری در ارتباط بسیار نزدیک با مفهوم توسعه پایدار است، لذا برای سیاست گذاری، برنامه ریزی، مداخله و برنامه ریزی های اجتماعی توسعه شهری باید ابتدا به مطالعه و بررسی ساختارها، فرایند ها، تغییرات و مشکلات مناطق شهری پرداخت و به پروژه های توسعه مشارکت گرا توجه داشت. نکته مهم دیگر توجه به علوم انسان شناسی است. انسان شناسان به شکل مطلوبی به صلح توجه کرده اند و در عین حال انسان شناسی مقدار زیادی از دادهها را فراهم می کند که برای درک صلح بسیار مهم است.
چالش های پیش روی توسعه شهری:
فرسایش شهری ، بحران زیست محیطی و تغییرات اقلیمی، حاشیه نشینی ، فقر و شکنندگی نظم و انظباط شهری ، جنبش های اجتماعی ، نیازهای انسانی و ...
توصیه ها:
اتخاذ استراتژی ضد فساد ، توجه به حقوق شهروندی و کثرت گرایی فرهنگی ، حرکت بسوی تحرک سبز برای نفس کشیدن شهر ها ، احترام به حقوق حیوانات و ... ، تکثر گرایی فرهنگی و احترام به فرهنگ های محلی، چه در جنگ و چه غیر جنگ، باعث ایجاد عدم خشونت و حل اختلافات بدون توسل به جنگ و منازعات می شوند.
*دبیر گروه صلح انجمن جامعه شناسي ايران