دست کند فرهاد، دخمهای تاریخی و چند هزار ساله بالای کوهی در اطراف شاهین دژ است که با الهام از داستان شیرین و فرهاد به غار فرهاد معروف شده و بی شک یکی از جاذبه های گردشگری این شهر محسوب میشود.
به گزارش ایسنا، "دست کند فرهاد" یکی از جاذبه های گردشگری معروف شهر شاهین دژ به شمار می آید و در فاصله ۱۶ کیلومتری شمال غرب شاهین دژ و در روستای سرسب از دهستان محمودآباد بخش مرکزی شهرستان قرار دارد. زبان گفتاری مردم این روستا کردی سورانی است.
این دست کند با توجه به سفال های تاریخی کشف شده در محوطه اطرافش مربوط به هزاره اول دوره ایلخانی است و سال 81 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این دخمه تاریخی که قدمت چندین هزار ساله دارد، در بالای کوهی قرار گرفته است و دارای سه طبقه از کف زمین و 5 اتاق تو در تو است که توسط تونلی به هم وصل هستند همچنین پنجرهها و طاقچههایی در این اتاقها حجاری شده و ستونهای کنده شده از سنگ در قسمت جلوی دخمه وجود دارد که با ظرافت خاصی کندهکاری شده و به آن شکل داده شده است.
طبیعت زیبای اطراف دخمه از مناطق دیدنی شهرستان شاهیندژ بشمار میآید ولی به علت مسافت زیاد و شوسه و مالرو بدون مسیر عده کمی از این بنای تاریخی قدیمی دیدن میکنند.
روستاییان این منطقه از گذشتگان دور به این مجموعه منحصر به فرد بهم پیوسته با الهام از داستان شیرین و فرهاد و کندن کوه توسط آنان، به این دست کند تاریخی غارفرهاد می گویند. زمان ساخت آن دقیقاً معلوم نیست و اهالی منطقه این دست کند را به زمانهای بین ۳۰۰۰ و ۳۵۰۰ سال قبل نسبت می دهند.
این مجموعه در دل کوه کنده شده که بیشتر برای جلوگیری از هجوم اقوام مختلف و در واقع پناهگاهی برای مردم یا حاکم آن دیار بوده است. این دست کند داری ورودی بزرگی شبیه به ایوان است و نکته جالب درباره این ایوان وجود چشمه آب خنکی است که از بالای کوه و با استفاده از آبراه به این ایوان هدایت شده است. در اتاق بالای ان شواهدی از وجود نوعی پرستشگاه نیز وجود دارد.
شاهین دژ از لحاظ جغرافیایی در جنوب شرقی آذربایجان غربی واقع شده که از شمال و شمال غربی به شهرستان میاندوآب، از غرب به شهرستان بوکان و از شرق به شهرستان تکاب و روستاهای تابعه مراغه وقره آغاج هشترود از جنوب استان کردستان محدود است.