پلنگ ایرانی برای اولین بار دیده شد

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه اعلام کرد که در روزهای گذشته یک قلاده پلنگ ایرانی برای نخستین بار در غرب کشور مشاهده و تصویر آن توسط محیط بانان ثبت شد.
فریدون یاوری روز چهارشنبه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا گفت: در پی دریافت گزارش هایی از مردم بومی مبنی بر وجود یک قلاده پلنگ در منطقه حفاظت شده 'بوزین و مرخیل' شهرستان پاوه تیم های ثبت تصویر اداره کل محیط زیست استان کرمانشاه هفته گذشته راهی منطقه شدند.
وی افزود: در نهایت محیط بانان پس از چندین روز حضور در منطقه و استفاده از دوربین های تله ای توانستند، نخستین تصویر از پلنگ ایرانی را در غرب کشور ثبت کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کرمانشاه افزود: پیش از این شنیده هایی از مشاهده پلنگ ایرانی در استان به گوش می رسید اما با ثبت این تصویر رسما حضور پلنگ ایرانی در منطقه حفاظت شده بوزین و مرخیل ثبت شده است.
یاوری، ثبت وجود پلنگ ایرانی در کرمانشاه را خوشحال کننده توصیف کرد و گفت: معمولا پلنگ ایرانی در محل هایی زندگی می کند که آهو، گوزن و دیگر حیوانات شکار او زندگی کنند.

** حمله پلنگ به گوسفند اثبات نشده است
به گزارش ایرنا، چندی پیش نیز خبرهایی مبنی بر تلف شدن 300 راس گوسفند در اثر حمله پلنگ و سقوط از ارتفاع در شهرستان ثلاث و باباجانی منتشر شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه با بیان اینکه صحت این خبر تاکنون اثبات نشده است، گفت: کارشناسان محیط زیست پس از انتشار این خبر به سرعت در محل حاضر شدند اما شواهدی مبنی بر حمله و حضور پلنگ در منطقه پیدا نکردند.
پلنگ ایرانی بزرگترین یا یکی از بزرگترین زیرگونه‌های پلنگ است که بومی غرب آسیا است و در فهرست جانوران در معرض خطر انقراض قرار دارد.
غذای پلنگ با توجه به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کند متفاوت است. بخش عمده رژیم غذایی پلنگ ایرانی از شکار سم‌ داران میان ‌جثه همچون بز کوهی (کل و بز)، انواع گوزن به ویژه مرال، گوسفند وحشی (قوچ و میش)، انواع غزال به ویژه آهوی گواتردار ایرانی و گراز تأمین می‌شود.
در کنار آن از شکارهای کوچک‌ تری نظیر موش، خرگوش و تشی و گوشتخواران کوچک‌ تر مانند روباه و شغال در کنار انواع پرندگان و خزندگان طعمه او می‌گردند. در ایران شکار اصلی این جانور کل و بز است و محل زندگی پلنگ نیز تا حد زیادی با محل زندگی کل و بز همسانی دارد.
اصلی‌ترین تهدید پیش‌ روی بقای این حیوان جدا شدن زیستگاه‌ها و قطع ارتباط ژنتیکی گروه‌های مختلف این حیوان است که معمولاً به تشکیل گروه‌های بسیار کوچک منجر شده ‌است. به ‌طوری‌ که در همه قلمرو زیستی این حیوان هیچ گروه جمعیتی وجود ندارد که در برگیرنده بیش از 100 قلاده پلنگ بالغ باشد.
کاهش طعمه بر اثر شکار انسان‌ها، گسترش زیربنایی، مزاحمت‌های انسانی و از میان رفتن زیستگاه شامل چیدن گیاهان و قارچ‌های خوراکی، ساخت معدن، جاده‌سازی، جنگل‌ زدایی، آتش‌ سوزی و چرای دام عواملی ‌است که منجر به تکه ‌تکه شدن زیستگاه‌های حیوان شده ‌است.

** حضور یوزپلنگ ایرانی در قصرشیرین
یاوری در بخش دیگری از صحبت های خود با اعلام اینکه چند روز پیش نیز یوزپلنگ ایرانی در قصرشیرین مشاهده است، گفت: نیروهای ارتش مستقر در این شهرستان در روزهای گذشته از مشاهده یک قلاده یوزپلنگ ایرانی خبر داده اند.
وی افزود: تیم های ثبت تصویر محیط زیست از روز گذشته به منطقه اعزام شده اند و اکنون در حال کار گذاری دوربین های تله ای هستند تا تصویر یوزپلنگ ایرانی را در منطقه قصرشیرین ثبت و ضبط کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کرمانشاه اضافه کرد: در صورتی که تصویر یوزپلنگ ایرانی در قصرشیرین ثبت شود، برای نخستین بار وجود این گونه نادر جانوری در استان و غرب کشور اثبات خواهد شد.
وی اظهار داشت: سازمان محیط زیست برنامه ویژه ای را تحت عنوان 'عمل' به منظور حفاظت از پلنگ و یوزپلنگ ایرانی در دست اجرا دارد که به زودی این برنامه ها را در کرمانشاه نیز اجرایی خواهد کرد.
ایران از دهه 1970 به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ‌های آسیایی (ایرانی) شناخته شده‌ است. یوزپلنگ ایرانی تنها نژاد این جانور است که یال دارد.
یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی یا تیزپای آسیایی یک زیرگونهٔ به ‌شدّت در معرض خطر انقراض از یوزپلنگ است که اکنون تنها چند ده قلاده از آن در ایران یافت می‌شود. هم اکنون این یوز به عنوان نمادی در لباس تیم ملی فوتبال ایران است.
این جانور در مناطق بیابانی در سطح منطقه زندگی می‌کرد و سال‌هاست که نسل آن در معرض نابودی کلی قرار دارد. نتایج جدیدترین تحقیقات نشان می‌دهد که بین 70 تا 100 قلاده یوزپلنگ در مناطق حاشیه کویر مرکزی از جمله خارتوران، نایبندان، دره‌انجیر و میاندشت وجود داشته باشد.
ثبت تصویر یوزپلنگ ایرانی در قصرشیرین می تواند آمار به دست آمده از این حیوان در آسیا را دستخوش تغییر کند و دریچه ای تازه پیش روی محققان در این زمینه قرار دهد.

** مناطق حفاظت شده قصرشیرین
هم اکنون قصرشیرین دارای 2 منطقه شکار و تیراندازی ممنوع قراویز به مساحت سه هزار و 800 هکتار، زله زرد با 39 هزار هکتار و یک منطقه تیراندازی ممنوع در شعاع هفت کیلومتری نوار مرزی به مساحت 170 هزار هکتار است.
در این مناطق انواع پرندگان و گونه های جانوری زیست می کنند که حفاظت از آنها نیازمند مشارکت همگانی است.
منطقه شکار و تیراندازی ممنوع قراویز مشترک قصرشیرین و سرپل ذهاب هم اکنون تنها زیستگاه منحصر به فرد آهوی ایرانی در منطقه غرب کشور بشمار می رود.
منطقه زله زرد مشترک قصرشیرین و گیلانغرب با 39 هزار هکتار مساحت یکی از مناطق مهم زیستگاه گونه های نادر گیاهی و جانوری در استان کرمانشاه و کشور به شمار می رود که از سال 1373 تحت حفاظت است.
از جانوران موجود در این منطقه می توان به کل و بز وحشی، قوچ و میش ، آهو ، گرگ ، روباه ، خرگوش، تشی و بزمجه اشاره کرد.
همچنین گونه های پرندگان کبک، تیهو، سار و فاخته نیز در این زیستگاه با پوشش گیاهی بلوط ، پلک، تنگرس ، آلبالو وحشی و گیاهان مرتعی زندگی می کنند.