محله نظام آباد یکی از منطقه های قدیمی و اصیل در تهران است که بیشتر ما آن را به خاطر حواشی و حوادث اش میشناسیم محلهای با تفاوتها و پارادوکسهای عجیب و غریب.
شاید خود آغا محمدخان قاجار هم روزی که طهران را به عنوان پایتخت خود در ایران بر میگزید گمان نمیکرد که روزی این قریه کوچک انقدر به طول، عرض و جمعیتش اضافه شود که در جهان آن را به عنوان ۲۵امین شهر شلوغ دنیا بشناسند.شهری که طی گذر قرن و سالهای متمادی روز به روز به خیابانها و محلههای آن اضافه شد. محلهها و کوچه پس کوچه های قدیمی که امروزِ روز اگر سر وقت آن بروید هرکدامشان زبان گویای خاطرات و آدم های یک دورهاند. افرادی که بعد از مدتی هر کدامشان بسته به محله زندگیشان در تهران به یک یا چند خصلت مشترک شناخته میشوند برای همین کافی است یک به یک اسامی منطقههای تهران را در ذهنتان مرور کنید، مکان هایی که حتی تاریخچه اسامیشان نیز به اهالی اولیه آنها برمیگردد. محله نظام آباد تهران یکی از همین منطقههاست. محلی قدیمی که تهرانیها آن را به واسطه اتفاقات پر سر و صدا و مردمان پرحاشیه اش آن را می شناسند محله ای که نسبت به سایر منطقه های تهران تا حدودی هنوز توانسته تا اصالت و بافت قدیمی خودش را حفظ کند . جایی که بعد از دهه های متمادی عوامل زیادی دست در دست هم داده اند تا این محله پر از پارادوکس های عجیب وغریب باشد از حضور لات های بزن بهادر گرفته تا آمار شهدایش در زمان جنگ و محرم های پرشوری که سال به سال در آن برگزار میشود.
محله ای که مقرنظامیان بود
تاریخچه این محله قدیمی را باید در دهه های ۱۳۲۰ جست و جو کنید. منطقه ای که در آن دوران به جای رد و نشان خانه و خیابان و اهالی باید تپه ها و زمینهای بایر اطراف تهران را پیدا می کردید. منطقه ای که بعدها و در سال های۱۳۳۰ با شروع ساخت و ساز خانههای مسکونی و سکونت یافتن افراد نظامی در آن به نام«نظام آباد» اسم گذاری شد؛ جایی که تا پیش از این فقط جزیی از محدوده نارمک به حساب میآمد. نظام آباد در حال حاضر بخش هایی از مناطق هفت و هشت تهران به خود اختصاص داده که بخشی از آن به محله نارمک و رسالت می رسد و سر دیگر آن به میدان امام حسین(ع). این محل با وجود اینکه سالهای سال است روی در و دیوارهایش با اسم خیابان«شهید مدنی»
اراکیهای مقیم مرکز
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید در همان سالهای نخست بخش قابل توجهی از اراضی این خیابان متعلق به یهودیان بوده که بعدها به مرور به افراد دیگر فروخته شد. اواسط دهه ۳۰ و اوایل دهه۴۰ به قدری روند ساخت و ساز در این محل سرعت گرفت که رفته رفته این منطقه جزیی از بافت های اصلی شهر شد. محله ای که فارغ از نظامیانی که در آن حضور داشتند بعد از مدتی تبدیل به منطقه ای برای سکونت خانوادههای مهاجری شد که ازشهرهای دیگر به پایتخت نقل مکان میکردند در این میان شاید بتوان گفت در بین گروه های مختلف اهالی شهرهای استان مرکزی بیشترین میزان جمعیت را به خودشان اختصاص میدادند.
محلهای با لاتهای سرشناس
اگر روی نقشه نگاهی به این منطقه بیندازید این محله را در نقطه «مرکزی» شهر پیدا خواهید کرد. محله ای با خیابانها و کوچههای پیچ در پیچ که اگر از خود اهالی نباشید احتمال گم شدن و سرگردانی در کوچه پس کوچههای آن برایتان زیاد خواهد بود. محله ای که با وجود مرکزی بودن ولی به لحاظ ظاهر و امکانات چندان باجی به مناطق جنوبی شهر نمیدهد؛ آن هم با مردمانی که مرام و خلق و خویشان بیشتر اینکه به خیابان های همجوار برود به خلق و خوی مردم جنوب شهر کشیده است. برای همین هم همیشه در یک جمع گفتن یا شنیدن اینکه یک نفر بچه محله نظام آباد باشد همیشه برای افراد آن جمع با بار معنایی متفاوتی همراه بوده است. دلیل این اتفاق هم به این برمیگردد که اکثر تهرانی ها به خاطر حواشی پر سر و صدایی که در این محله رخ میداده، بیشتر مردم اهالی را به سر نترس و بزن بهادر بودنشان میشناسند. جایی که شاید خیلیها به خاطر آدمهای خلاف و چاقوکشهای معروف آن را بشناسند. لات هایی که هر کدام در زمان خودشان انقدر شهره شهر بودند که نه فقط مردم خود محل که کمابیش بقیه اهالی تهران هم با اسامی آنها آشنا بودند مثل«بهروز راکی»،«عباس تایسون» یا «ماشاالله غریبی»
اینجا را با شهید جهان آرا بشناسید
اما این محله در کنار تعریفهای نه چندان مثبتی که با آن شناخته می شود ویژگیهای مثبت زیاد دیگری نیز دارد که آن را از دیگر مناطق پایتخت متمایز میکند. کافی است کمی در کوچه پس کوچه های این منطقه قدم بزنید تا بالای اسم هرکوچه نام شهیدی را ببینید که روزی از اهالی همین منطقه بوده . منطقه ای که در دوره دفاع مقدس به خاطر تعداد بالای رزمندگان و شهدایش در تهران زبان زد محسوب میشده؛ که از معروفترین آنها میتوان به فرمانده سپاه خرمشهر یعنی«شهید جهان آرا» اشاره کرد.
وقتی پنج سال قیصر اکران شد
با همه این ها نظام آباد پر است از چهره های سرشناس در حوزه ورزش و سینما که بخش مهمی از بچگی شان را در همین منطقه پشت سر گذاشته اند از«وحید شمسایی»آقای گل فوتسال تا «حامد کاویان پور» و «محمد پنجعلی»یا اهالی سرشناس دنیای تلویزیون و سینما مثل«حسن فتحی»،«حسین رفیعی»،«هادی مقدم دوست»،«حمید نعمت الله»،«نسرین مقانلو»،«حمید لولایی» و... که خیلی ها علت این موضوع را عشق و علاقه مردم این منطقه به سینما میدانند برای همین کافی است تا پای صحبت قدیمیهای این منطقه بنشینید تا برایتان از رد و بدل کردن های پرشمار و قاچاقی فیلم VHS بگویند و از سینمایی حرف بزنند که پیش از انقلاب پنج سال متمادی درهمه سانسهایش برای اهالی محل فقط و فقط فیلم«قیصر»را پخش میکرده است.
اینجا بیشترین تکیه را در شهر دارد
بنا به مناسبتهای مختلف هرمحلهای در تهران به یک ویژگی شهرت دارد و افراد زیادی را از نقاط مختلف شهر به آنجا میکشاند به عنوان مثال خیلی ها جشن نیمه شعبان را با چراغانی های میدان خراسان و تیر دو قلو می شناسند یا بعضیهای دیگر شور عید را در بازارچه تجریش تهران جست و جو می کنند؛ اما مناسبتی که نظام آباد را از مناطق دیگر مستثنی میکند محرم ها و تکیه های بی شمار آن است که تقریبا ۱۰ شب محرم را انقدر مفصل و پرشور برگزار می کنند که آدم های زیادی را از مناطق دیگر شهر تهران به آنجا میرسانند.