شمار زیادی از تروریست های مستقر در مناطق مختلف سوریه بر اساس توافق ایجاد مناطق بدون درگیری یا کاهش تنش در این کشور در ماه های اخیر ضمن تحویل سلاح های خود در دو منطقه ادلب و جرابلس در شمال سوریه مستقر می شوند.
ایران، روسیه و ترکیه در 14 اردیبهشت ماه 1396 در آستانه پایتخت قزاقستان توافقی را در خصوص ایجاد چهار منطقه کاهش تنش در شهر ادلب و بخشهایی از لاذقیه، حمص، حلب و حما و همچنین دمشق، غوطه شرقی، درعا و قنیطره امضا کردند.
به دنبال اجرایی شدن توافق مزبور در مناطق مختلف سوریه اکنون شمار زیادی از تروریست ها بر اساس میل خود در دو منطقه ادلب و جرابلس در شمال این کشور و نزدیک مرزهای ترکیه به همراه خانواده های خود استقرار یافته اند.
علت انتخاب این مناطق در نزدیکی هم به خاطر وجود اختلاف بین تروریست ها و طرف های حامی آنان است تا از بروز تنش جلوگیری شود.
با خروج تروریست های مزبور دولت سوریه موظف است بر اساس توافق کاهش تنش و با استقرار پلیس نظامی روسیه در آنها خدمات لازم و اولیه را به مردم ساکن در آنها ارایه کند و تروریست های باقی مانده نیز ضمن تحویل سلاح های خود به پلیس به زندگی عادی خود بازگشته و با دریافت مهلت شش ماهه در صورت غیبت از انجام خدمت سربازی به خدمت اعزام می شوند.
در ماه های گذشته اخبار زیادی در ارتباط با انتقال عناصر مسلح با اتوبوس ها با نظارت هلال احمر از مناطق درگیر به شمال سوریه منتشر شده است و در برخی از مناطق نیز به خاطر مقاومت این عناصر درگیری هایی نیز رخ داده ولی در نهایت آنان مجبور شده اند تا این مناطق را ترک کنند که نمونه آخر در این ارتباط در دوما در شمال غوطه شرقی و نزدیک دمشق بود.
بر اساس برخی آمارها 360 هزار تروریست به همراه شماری از سوری ها از 93 کشور جهان در طی هشت سال بحران در سوریه اقدام به عملیات مسلحانه و تروریستی نموده و سوری ها را با انواع مشکلات مانند قتل ، جراحت ، آوارگی و بی خانمانی مواجه کرده اند.
در همین حال باید یادآور شد که شماری از این افراد در این مدت یا کشته و یا زخمی شده و برخی نیز به کشورهای خود بازگشته اند.
در درجه اول باید گفت این افراد به دنبال استقرار در ادلب و جرابلس به خاطر وضعیت اقتصادی سوریه و بحران در این کشور با بیکاری گسترده ای مواجه شده و هیچ آینده ای از این نظر در انتظار آنان نیست.
اکنون برخی گزارش های منتشر حاکی از آن است به خاطر عضویت تروریست های مزبور در گروه های مختلف مانند فیلق الشام ، ارتش آزاد ، جبهه النصر و نظایر آن و اختلافات موجود بین این گروه ها از نظر حامیان پشت پرده و دیدگاه های سیاسی آنان درگیرهایی بین آنان رخ داده و حتی تا مرگ یکدیگر نیز منجر شده است.
باید در نظر داشت که پایه گذار جیش الاسلام عربستان و قطر هستند و از سوی دیگر دوحه گروه تروریستی النصره را زیر چتر حمایتی خود داشت و زمانی که این دو کشور با یکدیگر در ارتباط با ادامه حمایت از تروریست ها در سوریه با مشکل مواجه شدند این دو جریان تروریستی هم مقابل یکدیگر قرار گرفتند.
البته در زمان توافق برای اجرای مناطق کاهش تنش رایزنی هایی از سوی عربستان با امریکا برای انتقال جیش الاسلام به استان رقه سوریه صورت گرفت ولی به خاطر مخالفت کردها با این افراد موضوع به فراموشی سپرده شد.
این افراد همان کسانی هستند که در طول هشت سال با فراگرفتن آموزش های لازم از سوی کشورهایی مانند ترکیه ، امریکا و اردن انواع اقدامات تروریستی مانند انفجار ، درگیری ، بمب گذاری ، اقدامات انتحاری، گروگانگیری شهروندان غیرنظامی را مرتکب شده و در شرایط حاضر نمی توانند چندان بیکار بمانند.
تهدید طرف مقابل و تلاش برای تحت اشراف در آوردن دیگر افراد ، دوئل کردن با همدیگر، حمله به جلسات هماهنگی یکدیگر و تهدید مسلحانه طرف مقابل برای تمکین، تنها بخشی از اقدامات مزبور است و در روزهای اخیر نیز اخباری مبنی بر ترور و قتل برخی از عناصر و فرماندهان نظامی تروریست ها با انفجار خودروهای آنان منتشر شده است.
اکنون این سوال مطرح می شود که به راستی چه سرنوشت نامعلومی برای این همه عناصر تروریست که با دریافت کمک های عربستان ، قطر ، امارات و ترکیه طی هشت سال در کوچه و خیابان های شهرهای مختلف سوریه با دریافت سلاح از آنان و کمک های دیگر مورد نیاز مانند غذا و دارو در کنار پول اقدامات تروریستی انجام دادند ، در انتظار است؟
در این ارتباط چند فرض را می توان در نظر داشت :
- این تروریست ها برای همیشه در دو منطقه مورد نظر یعنی ادلب و جرابلس در جوار مرزهای ترکیه حامی همه جانبه خود روزگار به سر کرده و ادامه حیات می دهند و تا ابد لکه اقدامات تروریستی مانند کشتن زنان و کودکان بیگناه سوریه بر اثر حمله به مناطق مسکونی بر پیشانی آنان باقی خواهد ماند و این منطقه به اعزاز دوم در شمال سوریه تبدیل خواهد شد.
منطقه اعزاز در شمال حلب و نزدیک مرز ترکیه به خاطر وجود افراد مالخر و خرید و فروش اموال دزدی از کامیون های تزانزیت در زمان بحران به محلی بدنام از این نظر تبدیل شده است و چنین سرنوشتی نیز برای این تروریست ها دور از انتظار نیست.
- به خاطر وضعیت نامشخص آنان و این که سابقه اقدامات نظامی با خود دارند و دستشان به خون بسیاری آلوده شده است ، مناطق شمالی سوریه را به سوی دیگر کشورهای جهان از جمله ترکیه ترک می کنند.
در همین ارتباط این روزها ترکیه که تا دیروز انواع امکانات از جمله پادگان ، بیمارستان ، سلاح ، مربی آموزش های نظامی و ساخت انواع بمب و تجهیزات نظامی در اختیار تروریست ها قرار می داد ، اکنون از ترس گسترش ناامنی در کشور خود اقدام به شناسایی و دستگیری شماری از تروریست ها در این کشور کرده است که بخشی از آنان از سوریه وارد ترکیه شده اند و یا قصد ترک این کشور را به مقصد دیگری دارند و یا این که تلاش می کنند تا در ترکیه ادامه حیات دهند و اکنون معضل امنیتی برای خود ترکیه شده اند.
- سوء استفاده کشورهای غربی از آنان برای استفاده در یک منطقه بحرانی دیگر در جهان نیز می تواند بخشی از فرض های موجود در این ارتباط باشد و آنان مانند مزدوران تاریخ مجبور هستند به خاطر لقمه ای نان در هر صحنه ای ظاهر شده و بر اساس خواست حامی خود نقش آفرینی کنند.
- کشورهای غربی تصمیم بگیرند تا با حمایت از تروریست های ساکن در این منطقه از آن به عنوان جولان دوم برای تحت فشار قراردادن دمشق هنگام هر مشکلی استفاده کرده و بهره برداری های سیاسی خود را انجام دهند.
- ارتش سوریه به دنبال فراغت از پاکسازی مناطق مختلف به خصوص جنوب و مرکز سوریه متوجه شمال این کشور شده و برای ریشه کن کردن تروریست ها از کل این کشور وارد عمل شود.
در چنین صورتی باید گفت که ممکن است حامیان تروریست ها به خاطر توافقی که برای انتقال آنان به این منطقه شده است وارد عمل شده و مانند هر مورد بحرانی به کمک آنان بشتابند و در غیر این صورت آنان برای همیشه به خاطر پایان تاریخ مصرفشان به تاریخ خواهند پیوست.
ذکر این مطلب نیز لازم است که در بین تروریست ها آن دسته از افراد که وابسته به داعش می باشند با وجود توافق انجام شده تا آخرین نفس در مناطق تحت اشغال مبارزه کرده و کشته و یا زخمی می شوند و مابقی نیز که وابسته به دیگر گروه های تروریستی بوده و یا از اهالی و محلی سوریه هستند و به خاطر بیکاری و برخی گرایش های فکری به گروه های دیگر تروریست پیوسته اند از تعصب چندانی برخوردار نبوده و می توانند در مناطق خود باقی بمانند و یا آنجا را به مقصد ادلب یا جرابلس ترک کنند.
با توجه به این که در روزهای گذشته عملیات ارتش سوریه بر بخش هایی از یرموک و مناطق جنوبی دمشق متمرکز بوده است و عناصر داعش در آن حضور داشتند، پاکسازی این مناطق با غوطه شرقی متفاوت بوده است و بر اساس اخبار رسیده پرچم سوریه روز جمعه 21 اردیبهشت در بخش هایی از مناطق جنوبی و مناطقی مانند ببیلا، بیت سحم و یلدا برافراشته شده است.
در این بین به نظر می رسد با توجه به اراده ارتش سوریه فرض آخر بسیار به واقعیت نزدیک تر است و در چنین صورتی باید گفت که در ماه های آینده می توان شاهد درگیری های شدید در شمال سوریه بود.