یک شناسنامه برای دو نفر

پس از ۲۲ سال، شناسنامه مفقود شده فردی بعد از فوتش در نزد شخص دیگری باهمان هویت پیدا شده است و حالا یک شناسنامه برای دو نفر وجود دارد، یکی زنده است و دیگری پس از سال ها بی هویتی، تابستان سال جاری فوت کرد.

«سال ۷۳، از طرف ثبت احوال شهرستان خدابنده برای جمع آوری و تعویض شناسنامه های مربوط به دوران پیش از انقلاب اسلامی به روستای دوتپه آمدند و سجل های دوره شاهنشاهی را جمع کردند و پس از مدتی که شناسامه های تعویض شده به روستا ارسال شد، شناسنامه جدید مادرم در بین آن ها نبود».این را محمد ولی فرزند «خوشقدم حسنی» می گوید.
به گفته محمد ولی، بعد از آن اتفاق، او چندین بار به ثبت احوال مراجعه می کند و پیگیر شناسنامه مادرش می شود ولی گویا شناسنامه ای در کار نبوده، به او می گویند با این مشخصات، شناسنامه ای برای فرد دیگری صادر شده و او باید سراغ آن شخص برود، ولی از آن شخص موردنظر هم آدرس و اطلاعی به او داده نمی شود، جز یک عکس.
این رفت و آمد برای گرفتن شناسنامه، ۲۲ سال ادامه پیدا می کند تا اینکه «خوشقدم حسنی» تابستان امسال پس از ۲۲ سال بی هویتی در سن ۸۴ سالگی فوت می کند.
بر اساس ساز و کار جاری، گزارش فوت «خوشقدم حسنی»از طریق خانه بهداشت روستای دوتپه به ثبت احوال شهرستان ارسال می شود.
محسن رجبی، رابط ثبت احوال مرکز بهداشتی درمانی دوتپه در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: بعد از اطلاع از فوت این خانم با ثبت احوال شهرستان تماس گرفتم و گزارش فرد فوت شده را ارائه دادم ولی از آنجا که به دلیل نداشتن شناسنامه و کارت ملی، اطلاعات وی در نزد ما ناقص بود، ثبت احوال یک شماره ملی به من داد و من بر اساس آن، گزارش فوت را تنظیم و ارسال کردم.
چهار ماه بعد از فوت خوشقدم حسنی در روستای دوتپه، فردی از روستای آغوزلو که در بخش افشار شهرستان خدابنده واقع است، مدعی می شود که مادر او به نام «خوشقدم حسنی» زنده است و ثبت احوال بر چه اساسی گواهی فوت برای او صادر کرده است.
محمد باقر بیگلو فرزند خوشقدم حسنی ساکن آغوزلو، به خبرنگار ایرنا می گوید: بعد از قطع یارانه مادرم موضوع را پی گیر شدم و معلوم شد که فوت او از سوی خانه بهداشت دوتپه گزارش شده است.
رابط ثبت احوال مرکز بهداشتی درمانی دوتپه می گوید: فردی با مدارک شناسنامه خوشقدم حسنی از روستای آغوزلو به این مرکز آمد و از ما پیرامون اتفاق پیش آمده توضیح خواست، ما نیز با فرزند خوشقدم حسنی فوت شده تماس گرفتیم و او با کپی و مدارک سجلی قبل از انقلاب مادرش آمد. حالا با یک هویت مواجه بودیم، یکی در دوتپه که تابستان امسال فوت شد و دیگری در آغوزلو که در قید حیات است.
رئیس ثبت احوال شهرستان خدابنده در خصوص ماجرای پیش آمده به خبرنگار ایرنا گفت: در گذشته به دلیل نبود تجهیزات و ابزار جدید سیستم ذخیره اطلاعات، نواقصی در ثبت ها وجود داشته و بخشی از این مشکل نیز مربوط به آن دوره می شود.
محمد کاظم بیات اظهار می کند: برای هر فرد یک سند سجلی در ثبت احوال ایجاد می شود و شناسنامه بر اساس آن صادر و در اختیار فرد گذاشته می شود، بر این اساس به نام « خوشقدم حسنی» یک سند سجلی موجود بوده و شناسنامه هم صادر شده است.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار که چطور می شود فردی ۲۲ سال پی گیر شناسنامه ای شود ولی مشکل او حل نشود، اذعان می کند برای فردی که در روستای دوتپه ۲۲ سال بدون شناسنامه مانده، راهنمایی های کامل و درستی داده نشده و گرنه می توانست به رغم مفقود شدن شناسنامه اش، بر اساس ماده ۴۵ قانون ثبت احوال موسوم به «فرایند بی ورقه» برای خود برگه هویتی اخذ کند و بر اساس آن از خدمات مختلف اجتماعی بهره مند شود.
حالا مسیری که از سوی ثبت احوال خدابنده پیش روی خوشقدم حسنی که در قید حیات است گذاشته شده این است که از ثبت احوال این شهرستان به دلیل صادر کردن گواهی فوت شکایت کند و در ادامه با بررسی ماجرای پیش آمده، حکم ابطال سند فوت از سوی دادگاه صادر شود.
آنچه در این میان جای سوال دارد این است که برای خوشقدم حسنی فوت شده، فردی که ۲۲ سال محروم از شناسنامه مانده و از انواع خدمات و حقوق اجتماعی خود محروم شده است چه حکمی باید صادر شود و حقوق تضییع شده خود و خانواده اش به چه نحوی قرار است جبران شود؟.