استفاده ابزاری مرسی از ایران برای ارتقای جایگاه مصر

صلاح الهادی، یک کارشناس سیاسی معتقد است که این سفر نقطه عطفی در تلاش برای به دست آوردن مجدد نقش منطقه ای مصر است، که به طور جدی در زمان حسنی مبارک، رییس جمهور سرنگون شده مصر کاهش یافته بود.

در دهه ۱۹۸۰، تهران در اعتراض به امضای پیمان صلح مصر با رژِیم اسرائیل و همچنین پناه دادن به شاه مخلوع ایران که بعد از مرگ در مصر به خاک سپرده شد، روابط دیپلماتیک خود با قاهره را قطع کرد.با این حال، ایران و مصر روابط خود را در حد دفتر حافظ منافع حفظ کردند. اما باید گفت روابط آنها در اغلب روزهای حکمرانی ۳۰ ساله مبارک متشنج باقی ماند.

نشانه هایی از بهبود روابط بعد از انقلاب مردمی مصر و سرنگونی مبارک در فوریه سال گذشته و روی کار امدن اسلام گرایان به صحنه سیاسی مصر پدیدار شد.

الهادی ادامه می دهد: با این حال سفر مرسی نشانه بازگشت سریع روابط تمام و کمال ایران و مصر نیست. چنین عادی سازی کاملی محاسبات خودش را دارد که وابسته به اوضاع داخلی مصر و همچنین وضعیت کل منطقه است.

با وجود آب شدن یخ های روابط تهران-قاهره، ترسی از ایران شیعی در میان مسلمانان سنی مصری به وجود آمده است از اینکه ایران به دنیال گسترش مذهب تشیع در این کشور ۸۲ میلیون نفری باشد.

به گزارش روزنامه دولتی الاهرام، مرسی روز سه شنبه در راه بازگشت از سفرش به چین توقفی ۴ ساعته در تهران خواهد داشت تا ریاست چرخشی اجلاس سران کشورهای عدم تعهد را که در سه سال گذشته در اختیار مصر بود به ایران واگذار کند. مرسی که در ماه ژوئن به عنوان رئیس جمهور غیرنظامی و اسلامگرای مصر انتخاب شد قرار است در این اجلاس سخنرانی هم داشته باشد.

سفر به ایران دو هفته پس از دومین سفر مرسی به عنوان رئیس جمهور مصر به عربستان سعودی انجام می شود جایی که مرسی با رئیس جمهور ایران، محمود احمدی نژاد در اجلاس سران رهبران مسلمان برخورد داشت. عربستان سعودی به عنوان یک کشور مسلمان سنی مذهب هم پیمان سرسخت مبارک بود.

در این کنفرانس که در شهر مکه برگزار شد مرسی پیشنهاد ایجاد یک گروه تماس متشکل از مصر، عربستان سعودی، ترکیه و ایران برای حل بحران سوریه را داد.

یک تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است که هیچ کشوری نمی تواند بدون داشتن روابط مستحکم با همه بازیگران فعال دخیل در موضوع سوریه از جمله ایران نقشی واقعی را برای حل بحران این کشور ایفا کند.

وی می افزاید: طرح های قبلی در مورد بحران سوریه شکست خورد زیرا ایران را در آن نقشی برای ایفا نداشت.

ایران اصلی ترین متحد منطقه ای بشار اسد، رئیس جمهور سوریه که در وقایع چند ماه این کشور تمام قامت از وی حمایت کرده است. مرسی برخورد با مخالفان سوریه توسط حکومت این کشور را محکوم کرد با این حال از دخالت خارجی در این کشور هم پشتبانی نکرد.

این تحلیلگر در ادامه معتقد است که سفر مرسی به تهران ممکن است درها را برای پیدا کردن یک راه حل برای مشکل سوریه بگشاید.

وی با هشدار در مورد انتظارات بالا از این سفر اضافه می کند که از سرگیری روابط کامل میان ایران و مصر نشان دهنده پیدایش یک اتحاد استراتژیک بین این دو کشور نیست.

این کشورهای خلیج فارس هستند که با وجود تضاد منافع همچنان رابطه کامل خود را با ایران حفظ کرده اند. برای مصر مهم است که روابط خوبی با ایران داشته باشد، موضوعی که می تواند موقعیت بهتری به این کشور برای بازیابی نقش منطقه ای اش دهد.

به گزارش رسانه های ایران پس از پیروزی مرسی در انتخابات ماه ژوئن در مصر، محمود احمدی نژاد ضمن تماس با وی پیروزی مرسی را نتیجه بیداری اسلامی در منطقه توصیف کرد.

با این حال متحدان اسلام گرای مرسی از انجام این سفر خشنود نیستند. علی غالب، یک روحانی بسیار تندروی سلفی این سفر را نادیده گرفتن خون های ریخته شده در طول بحران سوریه قلمداد می کند.

وی می افزاید: از انجایی که ایران و متحدش لبنانی اش حزب الله از نظام بشار اسد حمایت می کنند مرسی باید فورا برنامه سفرش به ایران را لغو کند.

با این حال محمد غوزلان یکی از سخنگویان اخوان المسلمین با دفاع از این سفر می گوید: بهتر است مرسی به تهران سفر کند و به مقامات ایرانی بگوید که آنها در برابر مردم سوریه مر تکب اشتباه شده اند!

وی در گفتگو با الاهرام می گوید : این سفر تلاشی است برای تحت فشار قرار دادن ایران برای نوقف حمایت از نظام سوریه. مصر به دنبال عادی سازی روابط با ایران به قیمت سوریه و امنیت خلیج فارس نیست!

در زمان مبارک، مصر بارها ایران را به مداخله در امورد کشورهای خلیج فارس و حمایت از گروه های شبه نظامی متهم کرده بود. مرسی هم چند روز پس از در اختیار گرفتن دفتر ریاست جمهور اذعان کرد که امنیت خلیج فارس برای مصر حیاتی است و خط قرمز ما محسوب می شود.