دومین دور مذاکرات هسته ای ایران و گروه ۱+۵ پس از تمدید ۷ ماهه گفت وگو، ساعاتی پیش در سطح معاونان در ژنو سوئیس آغاز شد.
این دور از مذاکرات در حالی امروز به مدت یک روز برگزار می شود که در چهار روز گذشته، هیات مذاکره کننده هسته ای ایران، مذاکرات دو جانبه ای چه در سطح معاونان و کارشناسان و چه در سطح وزرای خارجه پشت سر گذاشت.
عمده این مذاکرات و رایزنی های دو جانبه میان ایران و آمریکا انجام گرفت. به طوری که وزرای خارجه ایران و آمریکا ظرف کمتر از سه روز در ژنو و پاریس چهار دور با یکدیگر دیدار داشتند و معاونان و کارشناسان دو کشور در سه روز گذشته چندین دور مذاکرات سخت و فشرده را برگزار کردند.
در این مذاکرات تلاش دو طرف این بود که بتوانند به متن اصول توافقی دست پیدا کنند تا این متن را به عنوان یک سند راهبردی با هدف پیشبرد در روند مذاکرات به نشست امروز ایران و گروه ۱+۵ ارایه کنند تا روند مذاکرات تسریع پیدا کند.
متن اصول توافق می تواند زمینه ساز دستیابی ایران و گروه ۱+۵ به توافق سیاسی شود. در سوم آذر ماه سال جاری، پس از آنکه امکان دستیابی به توافق جامع و نهایی فراهم نشد، ایران و ۱+۵ توافق کردند که با تفکیک مذاکرات به دو بعد سیاسی و فنی، ابتدا تا اسفند ماه به توافق سیاسی دست پیدا کنند و در ادامه پس از حصول توافق سیاسی به توافق فنی یا همان جامع تا تیرماه سال آینده برسند.
در همین حال روز جمعه المانیتور در گزارشی اعلام کرده بود که تلاش مذاکره کنندگان ایران و آمریکا در ژنو، بر تدوین یک متن و یا سند به منظور ارایه به سایر کشورهای عضو گروه ۱+۵ در مذاکرات روز یکشنبه است.
المانیتور در ادامه گزارش خود به نقل از یک دیپلمات نزدیک به مذاکرات اعلام کرده بود که هیات های ایران و آمریکا، فراتر از تدوین چارچوب متن و یا سند کار کرده اند. به گفته این دیپلمات که نخواست نامی از وی ذکر شود دو طرف اقدام به نوشتن متن اصول توافقی کرده اند. این ادعایی بود که مورد تایید هیچ یک از طرفین قرار نگرفته بود.
علی واعظ، روزنامهنگار و تحلیلگر ارشد گروه بینالمللی بحران در امور ایران که در کنار معدود خبرنگاران حاضر در ژنو مذاکرات این دور را از نزدیک رصد می کند، در گفت و گو با «فرارو» درباره این ادعای المانیتور گفت: در مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا در سطح معاونان و کارشناس چنین هدفی در دستور کار بوده است.
به گفته او ايران و آمريكا در سه روز گذشته تلاش داشتند تا متني را كه خطوط كلي توافق را روشن مي كند آماده كنند تا امروز در اختيار ديگر اعضای گروه ۱+۵ قرار دهند.
واعظ در ادامه درباره فضای حاکم بر این دور از مذاکرات نیز گفت: مذاكرات با جديت و در سكوت كامل خبري ادامه دارد. جو فعلي را از لحاظ جديت را فقط مي توان با جو مذاكرات ٢٠١٣ در همين شهر مقايسه كرد.
سوم آذر ۱۳۹۲(۲۴ نوامبر ۲۰۱۳) حاصل جدی ترین دور مذاکرات هسته ای ایران و گروه ۱+۵، در ژنو۳، پس از نزدیک به ده سال ایران و ۱+۵ به نخستین توافق هسته ای موسوم به توافق مقدماتی یا برنامه اقدام مشترک دست پیدا کردند.
با وجود جدیت و عزمی که مذاکره کنندگان ایران و آمریکا در سه روز گذشته از خود به نمایش گذاشتند تا زمینه حصول توافق را فراهم کنند، به نظر می رسد که نتوانستند به هدف خود یعنی تدوین متن اصول توافقی دست پیدا کنند.
امروز المانیتور در گزارشی نوشت: ایران و آمریکا طی مذاکرات هفته گذشته خود تلاش داشتند تا پیشنویس سند "اصول توافق" را برای تسریع در مذاکرات تدوین کنند، اما در نشست امروز خود با دیگر اعضای گروه ۱+۵ این سند را عرضه نخواهند کرد.
این سایت تحلیلی به نقل از یک منبع دیپلماتیک نوشت که مذاکرهکنندگان آمریکایی و ایرانی در تمام طول هفته گذشته به صورت فشرده تلاش کردند تا پیشنویس یک سند مشترک را به منظور سرعت بخشی به مذاکرات هستهای تدوین کنند، اما انتظار نمیرود که این سند را در نشست امروز خود با ۶ قدرت جهانی ارائه کنند.
یک دیپلمات حاضر در گفتگوها روز گذشته در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا سندی که مذاکرهکنندگان ایرانی و آمریکایی طی هفته جاری روی آن کار کردهاند را به دیگر اعضای گروه ۱+۵ ارائه خواهد کرد یا نه گفت: «نه در این دور از مذاکرات».
منابع دیپلماتیک گفتهاند که سندی که آمریکاییها و ایرانیها روی پیش نویس آن کار میکردهاند "اصول توافق" نام دارد و آشکارا یکی از عناصر چارچوب توافقی است که ایران و گروه ۱+۵ تلاش دارند تا ماه مارس آن را تکمیل کنند.
عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد هستهای ایران هم به خبرگزاری کیودوی ژاپن گفت: هنوز به فرمول قابل پذیرشی درباره موارد حیاتی نرسیدهایم، توافق باید پایا باشد.
بر این اساس مذاکرات امروز ایران و گروه ۱+۵ در سطح معاونان بدون دستور کار استخراج شده از دل مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا برگزار می شود.
ونگ چون مذاكراه كننده ارشد چيني در گروه ۱+۵ هم تایید کرد که این دور از مذاکرات قرار نیست چارچوب توافق اصولی مورد بررسی قرار گیرد.
این دیپلمات چینی امروز پیش از ورود به دفتر نمايندگي دائم اتحاديه اروپا در ژنو سوئیس که محل برگزاری دور تازه مذاکرات هسته ای ایران و گروه ۱+۵ در سطح معاونان است در جمع خبرنگاران اعلام کرد که « اولويت اين مرحله از مذاكرات توافق نظری است، تعيين چهارچوب در مرحله بعد قرار مي گيرد.»
وی در عین حال تاکید کرد که در این دور از مذاکرات، با تبادل آرا، سرعت مذاكرات بيشتر شده است.؛ تبادل نظراتی که ناشی از ابتکار وزرای خارجه ایران و آمریکا بود و این ابتکار روند مذاکرات را تسریع بخشید هر چند به اهداف تعیین شده تحقق پیدا نکرد.