رکورد خانه‌نشینی زنان جویای کار شکست

طی دهه های اخیر میل به اشتغال و حضور در جامعه به عنوان یکی از جدی ترین مسائل و خواسته های زنان مطرح شده و از اینرو در حال حاضر صدها هزار زن هر روزه در محیط های مختلف کاری کشور حاضر می شوند و دارای فعالیت های گوناگون اجتماعی هستند.

زنان در ایران طی دهه های اخیر جایگاه های مختلف شغلی داشته اند و امروزه به عنوان مقامات ارشد دولتی نیز فعالیت می کنند؛ در عین حال بازار کار مردسالار ایران باعث شده تا رقابت چندان عادلانه ای در برخی مواقع برای تصاحب یک فرصت شغلی بین زنان و مردان شکل نگیرد.

هرچند برخی از مشاغل ماهیتی مردانه دارند و ترجیح این است که مردها در آن حرفه ها حضور داشته باشند، اما در بسیاری دیگر از مشاغل مانند پرستاری و ارائه خدمات درمانی؛ حضور زنان چشمگیرتر از مردان است.

برخی معتقدند به دلیل بالا بودن نرخ بیکاری مردان در ایران، اساسا اشتغال زنان باید در درجه دوم اهمیت قرار گیرد و ابتدا فرصت های شغلی در اختیار مردان قرار داده شود، اما برخی کارفرمایان توجه چندانی به این نوع خاص از نگاه نسبت به بازار کار ندارند و شایسته سالاری را جایگزین مردسالاری می کنند.

ایران کشوری جوان با ۷۵ میلیون نفر جمعیت است که نیمی از آن را زنان تشکیل می دهند؛ بنابراین بی توجهی به توان بالقوه زنان در اداره کشور و استفاده نکردن از توانمندی های آنان می تواند فرصت های فراوانی را نابود کند. در عین حال، همانگونه که عنوان شد در بازار کار ایران نیز مانند بسیاری دیگر از کشورها، برخی مشاغل مختص مردان است و برخی نیز اتفاقا مختص زنان.

مشاغلی مانند کار در اعماق دریاها و اشتغال در شرایط بد آب و هوایی در صنایع نفت و گاز بیشتر بر عهده مردان گذاشته می شود و خبری از حضور زنان در این بخش ها نیست. اساسا امکان اشتغال زنان با مدت طولانی در دریاها و یا معادن و دور ماندن از خانواده چندان امکانپذیر به نظر نمی رسد.

با این وجود، در دهه های اخیر اشتغال زنان و سیل تقاضا برای کار از سوی زنان تحصیل کرده به چالشی برای دولت ها تبدیل شده است. با وجود اینکه تعداد زنان جویای کار همواره از مردان کمتر است، اما نرخ بیکاری در این گروه بسیار بالا و تامل برانگیز است.

طبق آمارها، بالاترین میزان زنان جوینده کار در ایران در گروه سنی زیر ۳۰ سال قرار دارند و این موضوع به این معنی است که درصد قابل توجهی از زنان متقاضی کار کشور، احتمالا دارای تحصیلات دانشگاهی بوده و از اینرو نگاه جدی تری نسبت به حضور در بازار کار دارند.

طبق گزارش مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری زنان ۱۵ تا ۲۴ ساله در فاصله سال های ۸۴ تا بهار ۹۳ افزایش یافته و از ۳۲.۶ درصد به ۴۳.۴ درصد رسیده است؛ بنابراین در یک دوره ۸ ساله نرخ بیکاری زنان جوینده کار کشور به میزان ۱۰.۸ درصد افزایش یافته است.

در سال ۸۴ تعداد زنان جویای کار ۱۵ تا ۲۴ ساله کشور ۴۵۱ هزار و ۷۲۰ نفر بود که این تعداد در بهار سال جاری به ۲۲۳ هزار و ۸۴۴ نفر رسید. ادامه بیکاری بخش قابل توجهی از زنان جویای کار در ۸ سال گذشته باعث شده تا سن جویندگان کار در این بخش به حدود ۳۰ سال نیز برسد؛ از اینرو تعداد بیکاران زن بهار امسال در گروه سنی ۱۵ تا ۲۹ ساله کشور ۵۳۷ هزار و ۷۱۸ نفر بوده است.

از نکات حائز اهمیت درباره بیکاری زنان در سال های اخیر علاوه بر بالا بودن نرخ بیکاری در این گروه از جویندگان کار کشور، این است که از کل ۷۷۴ هزار و ۸۲۸ زن جویای کار کشور در سال ۹۲، به میزان ۵۶۲ هزار و ۹۲۴ نفر زیر ۳۰ سال بوده اند.

همچنین از دیگر نکات حائز اهمیت این است که تمایل زنان به اضافه کاری در سال ۹۲ نسبت به دوره ۸ سال قبل از آن کاهش یافته و از ۱۷.۶ درصد به ۱۵.۳ درصد رسیده است. در کنار این، سهم اشتغال زنان در دو بخش کشاورزی و صنعت در سال ۹۲ نسبت به سال ۸۴ کاهش یافته و تنها در بخش خدمات، اندکی افزایش مشاهده می شود.

آمارها حاکی از آن است که امکان اشتغال به کار زنان در ایران نسبت به مردان تا ۵۰ درصد کمتر است به نحوی که نرخ بیکاری مردان مردان ۱۵ تا ۲۴ ساله در بهار امسال ۲۱ درصد و نرخ بیکاری زنان در همین گروه سنی ۴۳.۴ درصد بوده که حاکی از بیکاری ۲ برابری زنان نسبت به مردان است.

فاصله نرخ بیکاری زنان و مردان گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ ساله کشور در سال ۸۴ نسبت به سال ۹۲ کمتر بوده که این موضوع نشان دهنده سخت تر شدن جستجوی شغل توسط زنان است. تفاوت نرخ بیکاری مردان و زنان در سال ۸۴ به میزان ۱۲.۲ درصد بوده که این تفاوت در بهار سال جاری به ۲۲.۴ درصد رسیده است.