عربستان؛ به دنبال ایفای «نقش اول» در خاورمیانه داعش زده

۲۸ کشور دنیا، امروز دوشنبه قرار است در نشست امنیتی پاریس، راه های چگونگی مقابله با داعش را بررسی کنند؛ ۵ کشور عضو دائم شورای امنیتی سازمان ملل متحد به همراه آلمان و کشورهای عربی منطقه شامل مصر، اردن، لبنان و تمامی کشورهای همسایه عراق به جز ایران در سطح وزرای خارجه در نشست امنیتی پاریس شرکت می کنند.

در همین راستا رئیس جمهوری جدید عراق روز گذشته راهی فرانسه شد تا در نشست بین المللی چگونگی مقابله با داعش در پاریس شرکت کند؛ نشستی بدون حضور ایران اما درباره همسایه ایران. «فواد معصوم» رئیس جمهور عراق در سخنانی در بدو ورد به فرودگاهی در جنوب فرانسه، گفت: از حمایت های ایران که از آغاز بحران داعش در عراق آغاز شد، تشکر می کنیم، از حمایت های انسانی، لوژستیکی و مالی»

اما طی روزهای گذشته، و پس از سفر از پیش تعیین نشده صبح جمعه «فرانسوا اولاند» رئیس جمهوری فرانسه موضوع حضور و دعوت از تهران برای شرکت در این نشست نیز مطرح شد؛ موضوعی که روزنامه الحیات چاپ لندن در توضیح آن نوشت، مقامات عراقی از اولاند خواستند تا مقامات حضور تهران در این نشست را فراهم کند، اولاند نیز به نوشته این روزنامه ضمن استقبال از حضور ایران اعلام کرده است که تنها مانع موجود بر سر راه حضور ایران در پاریس، موافقت کشورهای حاشیه خلیج فارس و در راس آنها، عربستان سعودی است.

بر همین اساس، حضور ایران در نشستی مرتبط با همسایه غربی‌اش به موافقت و یا عدم موافقت عربستان سعودی منوط شد تا باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا نیز چند ساعت پس از اعلام خبر آمادگی پاریس برای حضور ایران در این نشست اعلام کند: حضور تهران در نشست فرانسه، «مناسب» نیست.

اگر چه ایران کنفرانس امنیتی پاریس را نشستی نمایشی خواند و بر بی میلی خود برای حضور در جمع بیش از ۲۰ کشورجهان برای بررسی نحوه مقابله با داعش را نشان داد، اما طی هفته های گذشته و پس از پیشروی های گسترده داعش در عراق شاهد آن بودیم که کشورهای مختلف اروپایی و غربی از کامرون و اولاند تا وزارت خارجه آمریکا ضمن تاکید بر نقش کلیدی ایران برای مقابله با تروریسم دست همکاری خود را به سمت ایران دراز کردند، اکنون اما هیچ اثری از ایران در نشست های جده و پس از آن پاریس دیده نمی‌شود و اوباما حضور ایران را نامناسب می خواند؛ امری که شاید نمی توان آن را بی ارتباط با مذاکرات مهم و حساس پیش رو هسته ای دانست چرا که از ابتدا نیز از سوی ایران بحث همکاری های نظامی مشترک ایران و غرب مردود عنوان شده بود.

عربستان که از یک سو نوک پیکان تمامی حملات چند ماه گذشته در رابطه با خلق گروهی افراط گرا و رادیکالی چون داعش بود اکنون به صحنه گردان اصلی سیاست های آمریکا در منطقه تبدیل شده است، قرار است بودجه ای هنگفت به آن تعلق بگیرد و قرار است گروه های نظامی برای مقابله با داعش در سوریه در خاک عربستان آموزش ببینند، ریاض پس از درخواست اوباما برای تشکیل ائتلاف منطقه ای علیه داعش فراخوان می دهد و کشورهای عربی و ترکی منطقه را برای حضور در جده گردهم می آورد؛ عربستان گویی می خواهد تجربه شکست در سوریه را اکنون و در مقابل داعش جبران کند و بار دیگر فاتح زمین سیاست ورزی خاورمیانه بحران زده شود تا شاید ناکامی های چند سال اخیر خود را از یاد ببرد.

در همین رابطه، «محمد علی سبحانی» سفیر سابق ایران در لبنان با بیان اینکه ایران چون از اهداف نشست پاریس باخبر نیست، تمایلی هم برای حضور در این نشست ندارد، به نامه نیوز گفت: آمریکا و کشورهای عربی موضوع حضور ایران در نشست امنیتی پاریس را دنبال نکردند و به نظر می رسد که هم طرف‌های غربی و هم اعراب تمایلی برای حضور ایران در این نشست نیز نداشتند.

وی با اشاره به اینکه، اهداف ائتلاف‌های بین المللی و برنامه های آن برای مقابله با داعش هنوز روشن نیست، افزود: موافق حضور ایران در نشست پاریس و ابراز مواضع ایران در قبال مبارزه با پدیده تروریسم و داعش هستم اما باید منتظر بمانیم و ببینیم که نتایج برگزاری این نشست چه خواهد بود.

سفیر سابق ایران در لبنان تصریح کرد: ایران و عربستان شدیدا در مورد مسائل منطقه اختلاف نظر دارند و یکی از کلیدهای حل مشکلات منطقه حل اختلافات میان ایران و عربستان است.