مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور در آستانه آغاز به کار دولت تدبیر و امید در مردادماه سال گذشته گزارشی از وضعیت اشتغال زایی و بازار کار کشور در ۸ سال فعالیت دولت های نهم و دهم ارائه کرده بود که در آن مقطع واکنش های متفاوتی را به ویژه از مقامات دولت سابق به همراه داشته است.
آنها گزارش ارائه شده از سوی مشاور اقتصادی رئیس جمهور را غیرواقعی و غیرمنصفانه خوانده بودند و وزیر سابق کار نیز در واکنش به آن اعلام کرده بود دولت دهم قصد دارد گزارش کاملی از اقدامات صورت گرفته در زمینه اشتغال زایی را ارائه کند.
اندکی بعد از ادعای مقامات دولت سابق در زمینه ارائه گزارش از اشتغال زایی میلیونی؛ مرکز آمار ایران که خود از زیرمجموعه های دولت است گزارش عملکرد دولت های نهم و دهم را در ۸ سال فعالیت ارائه کرد که در واقع مهر تاییدی بود بر گزارش مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور و رد تمامی مباحث مطرح شده در ایجاد میلیون ها فرصت شغلی.
ترافیک آمارهای بیکاری در دولت
طی ۸ ماه گذشته از فعالیت دولت تدبیر و امید؛ گزارش های متفاوتی از وضعیت بازار کار کشور ارائه شده و برخی مقامات این دولت به صورت رسمی در اینباره اعلام نظر کرده و هشدار داده اند. همچنین آمار و ارقام متفاوتی نیز از سوی آنها اعلام شد.
رئیس جمهور نیز در چند مرحله پیرامون اشتغال زایی به عنوان مشکل بزرگ پیش روی دولت و از خواسته های اصلی مردم یاد کرده است. روحانی بیکاری را "ام المفاسد" خوانده و جهانگیری معاون اول وی نیز گفته وضع اشتغال به عنوان یک شاخص، به درجه هشدار در ایران رسیده است.
معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر اینکه در حال حاضر نیروی بیکار در ایران کم سواد یا بی سواد نیستند، بلکه نیروهای تحصیل کرده با مشکل بیکاری روبرو هستند ادامه داد: نرخ بیکاری در سال ۹۲ حدود ۱۰.۳ درصد بود که سهم مردان ۱۵ تا ۲۴ سال ۲۴ درصد و سهم زنان ۱۵ تا ۲۴ سال ۴۰ درصد بوده است.
علی ربیعی؛ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم از زمان آغاز به کار دولت تدبیر و امید هشدارهای متفاواتی را درباره بیکاری داده است. برآوردهای اولیه از شاخص های جمعیتی سال ۱۴۰۰ نشان می دهد جمعیت معادل با ۸۵ میلیون نفر، جمعیت در سنین فعالیت معادل با ۷۳.۵ میلیون نفر (بالای ده سال)، جمعیت فعال معادل با ۳۵ میلیون نفر ( هدفگذاری)، جمعیت شاغل معادل با ۳۱.۵ میلیون نفر (هدفگذاری) خواهد بود که با توجه به رشد سالانه هدفگذاری شده ۴.۴ درصدی اشتغال، اقتصاد ایران نیازمند رشد تولید ناخالص داخلی حدود ۶.۵ درصد است.
وزیر کار بر احتمال ورود یکباره ۴.۵ میلیون فارغ التحصیل دانشگاهی به بازار کار با ذائقه های متفاوت تاکید کرده و از احتمال افزایش تعداد بیکاران تا ۱۰ میلیون نفر سخن گفته است. او می گوید در زمینه بیکاری آژیر خطر به صدا درآمده و در حال حاضر کشور سالیانه دستکم به ۱ میلیون شغل نیازمند است.
سالیانه فقط ۱۴۲۰۰ نفر شاغل شدند
با وجود اینکه مسعود نیلی روز گذشته اعلام کرده است تعداد اشتغال زایی سالیانه در فاصله سال های ۸۵ تا ۹۰ تنها ۱۴ هزار و ۲۰۰ مورد بوده اما ربیعی می گوید طبق گزارش رسمی مرکز آمار، این میزان اشتغال زایی سالیانه ۷۵ هزار مورد بود.
علاوه بر مشاور اقتصادی رئیس جمهور و وزیر کار؛ وزیر کشور نیز هشدار داده با ادامه روند فعلی تا سال ۱۴۰۰ تعداد بیکاران تحصیل کرده کشور به ۱۱ میلیون نفر خواهد رسید. وزیر اقتصادی نیز از وقوع بیکاری ۸.۵ میلیون نفری هشدار داده و به صورت کلی ترافیک عجیبی در ارائه آمارهای مختلف از وضعیت بازار کار کشور وجود دارد.
نکته حائز اهمیت این است که تقریبا هیچ یک از مقامات دولت تدبیر و امید که پیرامون اشتغال و بیکاری سخن گفته اند، توجه چندانی به گزارشات مرکز آمار ایران ندارند و تنها محض یادآوری عنوان می شود با اینکه تعداد بیکاران کشور طبق اعلام مرکز آمار حدود ۲.۵ میلیون نفر است اما، آمارهای نگران کننده ای در این بخش وجود دارد.
به تمامی آمارها و اظهارات مختلف درباره بیکاری در کشور باید تاکید مقامات رسمی دولت بر گزارشات غیررسمی از تعداد بیکاران تا ۵ میلیون نفر را نیز مدنظر قرار دارد. در تازه ترین گزارش ارائه شده از اشتغال و بیکاری، مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور گفته است: هرچند براساس آمار رسمی نرخ بیکاری در کشور برابر با ۱۰.۳ درصد است، اما نرخ بیکاری جوانان به صورت غیررسمی در حال حاضر بین ۲۳ تا ۲۶ درصد در نوسان است.
نرخ بیکاری زنان به ۴۳ درصد رسید
مشاور اقتصادی رئیس جمهور نرخ بیکاری زنان در حال حاضر حدود ۴۳ درصد اعلام کرد و اظهارداشت: این وضعیت فوق العاده نگران کننده است. وی تصریح کرد: اقتصاد کشور در حال حاضر با نارسایی ها و کمبودهای جدی مواجه است، زیرا نسلی که می خواست به کار مشغول شود همچنان نتواسته شغلی بیابد و هنوز بیکار است.
نیلی گفت: نگران کننده است که تعداد دانش آموختگان بیکار در کشور اکنون افزایش یافته زیرا ۳۱ درصد بیکاران، دانش آموخته دانشگاهی هستند در حالی که این نرخ در میان شاغلان فقط ۱۸ درصد است.
وی خاطرنشان کرد: بررسی های آماری نشان می دهد طی سال های ۸۵ تا ۹۰ سالانه ۱۴ هزار و ۲۰۰ نفر شاغل شده اند که این رقم در اقتصاد به معنای صفر است. مشاور اقتصادی رئیس جمهور تاکید کرد: در دوره مورد بررسی میزان اشتغال در بخش های کشاورزی و صنعت تنزل یافته، اما در مقابل ایجاد اشتغال در صنعت ساختمان و حمل و نقل با افزایش مواجه شده است.
این مقام مسئول در دولت ادامه داد: ساختار اشتغال کشور به سمت ایجاد شغل های با هدف جذب مردان به خصوص تحصیل کردگان پیش می رود و در مقابل این شرایط فرصت کمتری برای زنان فراهم خواهد شد که باید این ساختار تغییر کند.