گفتار تازه آیتالله مصباح یزدی درباره هجمه سنگینی که از طریق نسل تازه رسانهها متوجه کشور است، تاکنون بارها بیان شده؛ اما از نقطهای که تأکید میشود، حرکت سلبی نظیر فیلتر بیاثر است و باید در مسیر حرکت ایجابی گام برداشت، حرفهای تازهای است که میتوان نشانههای یک تغییر بزرگ در فضای رسانهای و فرهنگی کشور تعبیرش کرد؛ اما آیا این جمع بندی، منجر به تصمیمات کلیدی خواهد شد و دوران تازهای را در پی خواهد داشت؟
به گزارش «تابناک»، به تازگی آیت الله محمدتقی مصباح یزدی سخنانی بیان کرده که با گفتارهای این روحانی تأثیرگذار کشورمانو نیز با مشی بسیاری از نزدیکان ایشان که در گذشته از رویکردهای سلبی حمایتهای جدی میکردند، متفاوت است و سخن تازهای است که بار معنایی فراوانی دارد، به ویژه آنکه از این منظر به ماجرا توجه داشت که خط مشی ایشان، توسط بسیاری از تصمیمگیران در سالهای اخیر، یکی از مبانی سیاستگذاری در عرصههای مختلف، به ویژه در حوزه فرهنگ بوده است.
ایشان سخنان حساسی مطرح کرده که مباحث سیاسی و اعتقادی متفاوتی را شامل میشود. وی در بخشهایی از همین سخنان که به طور گسترده مورد توجه رسانههای داخلی و خارجی فارسی زبان قرار گرفت، گفت: «...امروز دشمن با ماهوارهها و اینترنت و امثالهم در حال فعالیت است و هر چه هم فیلتر کنند و مقابله کنند، به جایی نمیرسد. باید با کار ایجابی در مقابل اینها عمل کرد...».
گفتار آیت الله مصباح در نفی برخورد سلبی نشانه یک تغییر است؟
این سخنان البته با گفتارهایی دیگری درباره اینکه همه مردم باید حضور مستقیمی در اصلاح جامعه داشته باشند و مباحثی در نقد عملکرد ضعف حوزهها همراه شده که در نوع خود گفتاری متفاوت را رقم زده؛ اما با این حال، شاید مهمترین بخش از این گفتار که تازگی دارد، کشیدن خط پررنگ بر نگاه سلبی است که در مواجهه با پدیدههایی که بخشی از آنها آسیب فرهنگی دارد، پی گرفته شده و نتیجهبخش نبوده، تا آنجا که حتی برخورد انتظامی با ماهواره نتوانست منجر به کاهش نفوذش در خانواده شود و حرکتی بیهوده تعبیر شد که حال یک روحانی برجسته نیز بر بینتیجه بودنش تأکید دارد.
این گفتار از آن جهت بااهمیت است که پیش از این هر گاه برخورد سلبی میشد، از این برخورد به عنوان تنها راهکار پیش روی دفاع میشد و منتقدان این شیوه سلبی یا متهم به همجنس برخی ضدفرهنگ میشدند و در واقع جایگاه و شأنیت اخلاقیشان تخریب میشد و یا متهم به سیاسیکاری و تلاش برای جذب تودهای از مردم از راههای نقد شیوه سلبی پیش رو میشدند؛ اما حال که روحانیون برجسته ـ که هیچ یک از دو اتهام متوجهشان نمیشود، از بیحاصل بودن اقدامات سلبی سخن میگویند.
واقعیت آن است که با آمدن صدای نسل تازه رسانهها که برخورد سلبی با آنها دشوارتر و چه بسا ناممکن خواهد بود و نیاز به دیش و اینترنت سراسری و نظایر اینها ـ که قابلیت کنترل داشته باشد ـ ندارند و یا این کنترل را بسیار سخت میسازند، تنها راه چاره تلاش برای اقدامات ایجابی وسیع و هوشمندانه است که متفاوت با برخی اقدامات ایجابی در قبال برخی پدیدهها نظیر برخی تبلیغات اخیر درباره حجاب باشد که بیشتر زمینه استهزای این پوشش ایرانی ـ اسلامی را در پی داشت.
متأسفانه برای رویکرد ایجابی در حوزه فرهنگ به قدر کفایت سرمایهگذاری ـ به ویژه در حوزه تولید اندیشههای کاربردی و ایدههای عملی و عبور از تئوری صرف ـ نشده و شاید این اشارات دیگر حامی در مسیر هدر دادن سرمایهها برای اقدامات سلبی باقی نگذارد و در واقع شاید بتوان این تعبیر را مورد توجه قرار داد که همان گونه که پیش از این بسیاری از گفتارهای آیتالله مصباح منجر به سیاست گذاریهای تازه توسط برخی مسئولان شده، این گفتار نیز میتواند منجر به تغییر اساسی در رویکردها شود.